1 Fouten in Argumentatie Blok begin. 2 Nut van argumentatieleer, voor religie en esoterie Religie en esoterie zijn persoonlijke of groepswetenschappen.

Presentatie over: "1 Fouten in Argumentatie Blok begin. 2 Nut van argumentatieleer, voor religie en esoterie Religie en esoterie zijn persoonlijke of groepswetenschappen."— Transcript van de presentatie:

1 1 Fouten in Argumentatie Blok begin

2 2 Nut van argumentatieleer, voor religie en esoterie Religie en esoterie zijn persoonlijke of groepswetenschappen. Altijd pogingen om buitenstaanders de eigen ideeën over te brengen. Het "gezag" van esoterische overleveringen is gebaat bij zorgvuldige overdracht. Verschil tussen realiteiten en beschrijvingen van realiteiten. Bij realiteiten: overdracht op een intuitieve, metaforische of beeldende manier. Bij beschrijvingen gelden de regels en begrenzingen van logische redeneringen. Bij logische redeneringen soms fouten.

3 3 Argumentatieleer: redeneerfouten Komen voor in het dagelijkse leven, in sommige wetenschappelijke verhandelingen en in sommige esoterische opstellen Sommige hebben latijnse namen: zij waren al in de oudheid bekend.

4 4 Logica en intuïtie Logica is het met absolute helderheid doorzien of inzien van bepaalde verbanden, implicaties en noodwendigheden. Intuitie is de grondslag van logica. Logica is "gestolde intuitie" en een goed middel om inzicht over te brengen, mits op de juiste manier gebruikt. Een bewijs is een didactisch middel en komt ná het verkregen inzicht. Wiskundig bewijs: in kleine stukjes leggen van verbanden, zodat anderen ook tot het inzicht kunnen komen, van kleine tot grotere stappen. Heeft een verruimend effect.

5 5 Rationalisatie Suggereren dat zienswijzen door logisch denken zijn verkregen Het trekken van een logische conclusie geeft een soort helderheid. Deze wordt geprojecteerd op de argumenten. Men suggereert dan dat die argumenten helder zijn en waar.

6 6 Syllogismen Theorie afkomstig van Aristoteles. Voorbeeld: –majorpremisseAlle mensen zijn sterfelijk. –minorpremisseNapoleon is een mens. –conclusieDus: Napoleon is sterfelijk. De conclusie is waar als de premissen waar zijn. Sommig zogenaamd logisch denken is misleidend omdat uitgegaan wordt van foute premissen.

7 7 Type: bewijs naar analogie. Een metafoor misbruiken voor een bewering naar analogie : "De scherpe kant van zijn intellect zal door voortdurend gebruik afstompen". Verschillende dualiteiten op elkaar afbeelden, bijvoorbeeld positief-negatief, licht-donker, zon-maan, vuur-water, goed-slecht, man-vrouw. –"de aard van de zon is vuur, (dus) van de maan water" –"het licht vertegenwoordigt het goede, (dus) de duisternis het kwade" –een anthroposoof: "Ahriman belichaamt het slechte, het materialistische; computers zijn Ahrimanisch, dus computers zijn slecht". –Mystieke vleeseter tegen mystieke vegetariër : "Je moet in de wereld staan, dus je moet vlees eten". –Of omgekeerd: "Wij moeten ons afwenden van het stoffelijke. Daarom moeten we ons lichaam verwaarlozen."

8 8 Type: de dubbelzinnigheid (Equivocatio) d.w.z. het gebruik van een woord in verschillende betekenissen in dezelfde discussie "wij hebben God in ons, alles heeft God in zich, dus ik kan niemand kwaad doen". –Hier is "kwaad" alleen gezien als de tegenstelling tot "goed". “als God ons allemaal geschapen heeft, zijn we allemaal zijn kinderen, en geen goede God zou zijn kinderen kwaad aandoen.” “als je mediteert wordt je helder; daardoor wordt je heel; dus wordt je een goed kanaal; daardoor ontstaat de hemel op aarde; dus moet je mediteren”.

9 9 Type: een eigenschap van een deel toekennen aan het geheel "televisie heeft een slechte invloed, dus moet worden afgeschaft". Maar bedoeld wordt dat: –televisie slechte straling geeft en/of –dat sommige programma's slecht zijn (voor ouderen, voor kinderen).

10 10 Het uitgesloten midden (tertium non datur) Veronderstelling dat één van twee uitersten waar moet zijn en een middenweg wordt uitgesloten. “Men moet óf de natuurwetenschap geloven óf het christendom.”

11 11 Type: iets als bewezen aannemen "Het is gewoon zo dat... ". –Alles is echter gewoon, op deze manier, omdat het realisaties zijn. –Elk mens is verschillend van begripsvermogen en kennis, dus "gewoon" is subjectief. –Het wordt echter gebruikt uit angst voor dingen die het denkvermogen te boven gaan. Een inzicht projecteren op de aktualiteit en menen daarin een patroon te zien volgens dat inzicht. –Voorbeeld: het terugvinden van maten en getallen die nauw met ons verbonden zijn (geboortedatum, huisnummer etc.). Net zolang zoeken totdat je iets vindt. –Voorbeeld uit de literatuur: "De stenen spreken". De maten binnen de grote pyramide worden herleid naar wereldgebeurtenissen, met opklimmende graad van onwaarschijnlijkheid.

12 12 Type: iets als bewezen aannemen (vervolg) Inzicht projecteren (vervolg) –Het terugvinden van pi of psi in zuid-amerikaanse pyramiden. Waren de oude volkeren verlicht doordat zij pi en psi kenden? Zijn wij nu verlicht ? –"In de oertijd moeten de mensen in de wildernis geleefd hebben. Zij keken met ontzag naar het vuur. Daarom vinden wij vuur nog steeds fascinerend.“ Berucht is de “inlegkunde” van sommige predikanten, tegenover “uitlegkunde”. –Het eigen inzicht wordt geprojecteerd in een tekst. Daarna wordt de autoriteit van de tekst gebruikt t.b.v. autoriteit van het eigen inzicht. –Het uitleggen van een tekst dient vanuit de tekst zelf te gebeuren, met gebruikmaking van historie en functionaliteit in context.

13 13 Type: "na dit, dus vanwege dit" (Post hoc, ergo propter hoc) "Telkens nadat Kritias voor de tempel tot Zeus heeft gebeden, vindt hij bij thuiskomst een zak met eten voor de deur. Dus moet het verschijnen van dit eten wel het gevolg zijn van zijn gebeden." De fout: –Dit kan de verschijnselen verklaren, maar er zijn andere verklaringen mogelijk, die veel waarschijnlijker zijn (vgl. Ockhams scheermes). –Een liefdadige instelling zou bijvoorbeeld op gezette tijden eten kunnen uitdelen aan behoeftige personen. Als dit tijdstip toevallig samenvalt met het tijdstip waarop Kritias altijd gaat bidden, komt hij tot een foutieve gevolgtrekking. Tegenvoorbeeld: “Na regen komt zonneschijn” –Wordt zonneschijn veroorzaakt door regen?

14 14 Type: uit een beschrijving van "zijn" de leidraad afleiden voor een proces van "worden" "Er zijn altijd rassen geweest die elkaar vooruit waren. Die zijn er nu dus ook. De mindere rassen kunnen dus beter opgeruimd worden". "Hoe kan een kind zo'n moeder uitzoeken". Als je beschrijft hoe dingen in een universum samenhangen, dan heb je niet aangegeven hoe die relaties ontstaan of veranderen. –De "werelden" die je beschrijft zijn, in hun beschrijving, vaak onvolledig. –Het proces van worden tot de ene incomplete toestands- beschrijving is echter anders dan het proces van worden tot een andere incomplete toestands-beschrijving van dezelfde wereld.

15 15 Type: Argument gebaseerd op onwetendheid (Argumentum ad ignorantiam) “We kunnen niet bewijzen dat God bestaat, en dus bestaat Hij niet.” De vraag of men het bestaan van iets al of niet kan bewijzen, zegt niets over dat bestaan als zodanig.

16 16 Type: Argument gebaseerd op populariteit (Argumentum ad populum) “Vijfennegentig procent van de wetenschappers gelooft in de evolutieleer, dus moet die wel waar zijn.” Daarmee kan men alles 'bewijzen': –wereldwijd is slechts één procent van de mensen atheïst, dus kan het atheïsme niet waar zijn –vijfentachtig procent van de Amerikanen gelooft in God, dus moet God wel echt bestaan. Bewijskracht hebben zulke argumenten niet, maar ze maken altijd indruk. (Citaat van Ouweneel.)

17 17 Type: Argument gebaseerd op gezag (Argumentum ad verecundiam) “Niemand minder dan professor X heeft aangetoond dat Y waar is” “De bekende/eminente X”. Maar: ook professor X kan zich vergissen. Iets kan waar zijn ook als duizend professoren het ontkennen, of onwaar zijn ook als duizend professoren het beweren.

18 18 Type: de persoon aanvallen (Argumentum ad hominem) “Jij mag dan beweren dat God bestaat, maar dat doe je alleen omdat je anders niet met de realiteit van het leven weet om te gaan.” Je valt de persoon aan die een bepaald argument gebruikt, niet het argument zelf.

19 19 Type: verzwegen premisse (Non Sequitur) De conclusie volgt niet uit de premissen. Voorbeeld (Ouweneel): “Als God echt bestond, zouden zijn volgelingen zijn morele wetten wel hooghouden. Maar dat doen ze niet, en dus bestaat God niet.” Echter: het oordeel 'zijn volgelingen houden zijn morele wetten hoog' volgt niet dwingend uit de premisse 'God bestaat'.

20 20 Type: verzwegen premisse (vervolg) Er is een 'verzwegen premisse' –Major: [Als God bestaat, moet Hij volmaakte volgelingen hebben.] –Minor: God bestaat. –Conclusie: God heeft volmaakte volgelingen. De major is verzwegen en kan onjuist zijn Andere major mogelijk: 'Als God bestaat, zijn zijn volgelingen daarmee niet noodzakelijk volmaakt.' –Daarachter steken weer andere verzwegen premissen, zoals: Een oneindige God kan slechts eindige schepselen voortbrengen. –Tot die eindigheid behoort ook onvolmaaktheid –Wat niet betekent dat door een geestelijk groeiproces die volmaaktheid uiteindelijk niet bereikt zou kunnen worden.

21 21 Kwadranten van Wilber Binnen en buiten, ik en wij Vertaald in aandachtsgebieden VKK: –Innerlijke ontwikkeling –Leven –Gemeenschap en liturgie –Kennis, wijsheid Argumenten/wetten/overeenkomsten/ervaringen binnen één gebied zijn moeilijk toepasbaar binnen ander gebied

22 22 Varia "wishful thinking" Onheilsprofetieën –“De aarde zal spoedig vergaan, dus mijn kinderen hoeven niet meer naar school” Gemeenschappelijke kritiek werkt samenbindend “De kerk loopt leeg, dus moeten we X” Teleologie: de schepping is op een doel gericht; dat doel pretenderen te kennen –I.h.a.: pretenties hebben. “mijn vriendin is altijd te vertrouwen. Zij stuurt mij een email toe met een alarmerende boodschap. Ik kan die email dus vertrouwen.”

23 23 Varia (vervolg) “Ieder zijn eigen waarheid” Gezag proberen te verkrijgen door over kontakten met meesters of engelen te praten en anderen voor hen oncontroleerbare boodschappen door te geven. “Wat je ver haalt is lekker" –Een zeldzaam handschrift of eerste druk is nodig om het verborgene te kunnen vinden. –Of: de laatste wetenschappelijke vinding of opgraving aanhalen en zeggen dat die licht zal verschaffen. Iemand met occulte gaven is volmaakt “Verschil tussen mnl. en vrl. bestaat alleen op aarde, niet in de zielewereld. Op aarde moeten daarom mannen hun mannelijkheid en vrouwen hun vrouwelijkheid verder ontwikkelen.”

24 24 Bedacht zijn op overtuigingsprincipes (vgl. Cialdini) Reciprociteit (Jij, dan ik, dan jij, dan ik…) –Wie geeft, ontvangt. –Ben je bereid een concessie te doen, dan zal je tegenpartij zich onherroepelijk gebonden voelen eveneens een concessie te doen. –Zorg ervoor altijd de eerste te zijn die een betekenisvolle dienst of informatie levert die 100% op maat is. –En doe dat bij voorkeur onverwacht. Dan is het effect het grootst.

25 25 Bedacht zijn op overtuigingsprincipes (vervolg) Schaarste –Onze begeerte gaat uit naar datgene wat moeilijk of niet te krijgen is. –Benadruk dus altijd bijzondere kenmerken van een product of dienst, die het als het ware exclusief maken. –En spreek de ‘taal van het gemis’. –Zeg niet: ‘dit moet u eens proberen’, maar ‘dit is wat u altijd al nodig hebt gehad’.

26 26 Bedacht zijn op overtuigingsprincipes (vervolg) Autoriteit –Een zeer krachtig overtuigingsmiddel, vooral als het bestaat uit een combinatie van (vak)kennis enerzijds en geloofwaardigheid anderzijds. –Die geloofwaardigheid kan overigens snel worden verdiend door tijdens je introductie een kleine zwakte van jezelf te noemen. –Dat roept direct het beeld op dat je te vertrouwen bent.

27 27 Bedacht zijn op overtuigingsprincipes (vervolg) Sympathie –Ga in een nieuw contact altijd direct op zoek naar gemeenschappelijke kenmerken of interesses. Begin met zelf relevante informatie te verschaffen, want het beginsel van reciprociteit maakt dat de ander dat ook zal doen. –Zoek zaken waarover je gemeende complimenten kunt uitdelen, en kijk of er eventueel gemeenschappelijke belangen zijn. –De ander hoeft jou niet eens aardig te vinden, als hij maar merkt dat jij hém aardig vindt. Je bent op dat moment namelijk niet meer bedreigend.

28 28 Bedacht zijn op overtuigingsprincipes (vervolg) Consistentie –Mensen zijn genegen om beslissingen te nemen die in lijn zijn met eerder genomen beslissingen. –Mentale ‘short cut’: wat consistent is met het verleden, hoeft niet steeds opnieuw te worden geanalyseerd. En dat bespaart tijd en moeite. –Voorstellen die een eenmaal aangegaan commitment van een steviger fundament voorzien, worden sneller geaccepteerd. –Zet dus niet het prijsinstrument in bij iemand die in al zijn uitingen duidelijk aangeeft kwaliteit voorop te stellen.

29 29 Bedacht zijn op overtuigingsprincipes (vervolg) Consensus –Maak gebruik van de neiging van mensen om dat te doen wat reeds succesvol door anderen is gedaan. –Gebruik testimonials, benadruk successen uit het verleden en laat zien dat vele anderen (of bepaalde specifieke anderen) dezelfde keuze hebben gemaakt.

30 30 Fouten in Argumentatie Blok einde