Archaïsch Griekenland

Presentatie over: "Archaïsch Griekenland"— Transcript van de presentatie:

1 Archaïsch Griekenland

2 Griekse wereld Minoïsch (1800-1500) Myceens (1600-1200)
‘Dark Ages’ ( ) Archaïsch ( /480) Klassiek ( /323) Hellenisme (323-31)

3 ‘Dark Ages’: ineenstorting Myceense beschaving

4 De Zeevolkeren?

5 Ramses III I (Ramses III) extended all the boundaries of Egypt; I overthrew those who invaded them from their lands. I slew the Denen in their isles, the Thekel and the Peleset were made ashes. The Sherden and the Weshesh of the sea, they were made as those that exist not, taken captive at one time, brought as captives to Egypt, like the sand on the shore.

6 Uitleg? (Hittites:) The wretched chief of Kheta as living captive. (Amorites:) The wretched chief of Amor. (Tjekker:) Chieftain (lit. the Great One) of the foe of Thekel (Sherden:) Sherden of the sea. (Bedouins:) Chieftain of the foe of Sha[su] (Teresh:) Weshesh of the sea. (Philistines:) Chieftain of the Pe[leset]

7 Lefkandi Euboea 1000 BCE Heroon ‘Big-man social organisation’

8 Ca. 700 BCE

9 Demografie en economie
Bevolkingsgroei Elite: competitie ‘Nouveaux riches’ en slavernij Kolonisatie Agrarische ontwikkeling: specificatie Begin polisvorming

10

11 Militaire ontwikkelingen
Hoplieten Phalanx Elite en middenklasse

12 Culturele ontwikkelingen 1
Schrift (alfabet) Schrift (alfabet)

13

14 Culturele ontwikkelingen 2
Beeldende kunst

15 Culturele ontwikkelingen 3
Architectuur

16 Politieke ontwikkelingen
Gevolg van economische, sociale en militaire veranderingen Tirannie Polisvorming Sparta Athene

17 Staatsvormen Monarchie Tirannie Aristocratie Oligarchie Timocratie
Democratie

18 Basisschema polisorganisatie
Aristocratische of oligarchische polis RAAD ex-magistraten, zitting voor het leven MAGISTRATEN Jaarlijks gekozen STEMGERECHTIGDE BURGERS

19 Sparta: bevolking Spartiaten Perioiken Heloten

20 Sparta: staatsvorming
Monarchie: Twee koningen Aristocratie: Gerousia Democratie: Apella en eforen

21 Raad van oudsten incl. 2 koningen, min. 60 jaar
Sparta: constitutie 5 EPHOREN Dagelijks bestuur GEROUSIA (28) Raad van oudsten incl. 2 koningen, min. 60 jaar APELLA Volksvergadering voor Spartiaten, verkiezing Gerousia & ephoren

22 Athene Aristocratie Ondermijnd door onrust en veranderingen.
Archonten Areopagos Ondermijnd door onrust en veranderingen. Drako: Ca. 622 v. Chr. Solon: 594 v. Chr. Peisistratos: 546 v. Chr. Kleisthenes: 508 v. Chr.

23 Drako Ca. 622 v. Chr. Codificatie bestaand gewoonterecht
Afschaffing bloedwraak Maar: geen hervorming en ontevredenheid blijft

24 Solon Maatregelen: Geen landverdeling! Vier vermogensklassen
Seisachtheia Afschaffing hektemoros Voedselvoorziening Nieuwe rechtscodex Heliaia Geen landverdeling!

25 deelname aan de volksvergadering
≥500 pentakosio-medimnoi college van archonten deelname aan de Boulè (= Raad van 400) deelname aan de volksvergadering (=de Ekklèsia) II 300 hippeis (ruiterij) III 200 zeugitai (hoplitai) IV <200 thetes – dagloners/ landlozen *) Attische medimne = c. 52 liter (vgl. Laconische medimne = c. 73 liter)

26 Peisistratos 561 / 546 –527 BCE Tiran
Geen landverdeling, wel belastingverlaging gewone man en mogelijkheid tot landbouw-overstap. ‘Nationale’ feesten Bouwprojecten Hippias en Hipparchos 514 BCE – Hipparchos vermoord door Harmodios en Aristogeiton (‘tirannendoders’)

27 Kleisthenes 508 BCE: einde onderlinge strijd
Grondlegger van Atheense democratie: Demos. 10 phylai of fylen Elke fyle bestond uit drie trittyes Totaal 30 trittyes Kleinste eenheid = deme (139)

28 Athene onder Kleisthenes
RAAD (Areopagos) RAAD (Boulè) Ex-archonten, zitting voor het leven Loting uit fylen. Dagelijks bestuur, voorbereiding wetsvoorstellen ARCHONTEN STRATEGEN HELIAIA Verkiezing; na 487 loting Verkiezing Loting STEMGERECHTIGDE BURGERS / VOLKSVERGADERING (ekklesia) Volwassen mannelijke burgers

29

30 Opdrachten Niet alleen een citaat als antwoord.
Eigen woorden: termen uitleggen. Vraag C5: Hoe moeten de archaïsche wetten dan wel bestudeerd worden? 2c: ethnos Vergeet woensdag niet de opdrachten zelf ook mee te nemen!