’WV ejfavmhn, hJ d j aujtivk j ajmeivbeto povtnia mhvthr` “Kai; livhn keivnh ge mevnei tetlhovti qumw/: soi:sin ejni; megavroisin` Zo sprak ik en zij,

Presentatie over: "’WV ejfavmhn, hJ d j aujtivk j ajmeivbeto povtnia mhvthr` “Kai; livhn keivnh ge mevnei tetlhovti qumw/: soi:sin ejni; megavroisin` Zo sprak ik en zij,"— Transcript van de presentatie:

1 ’WV ejfavmhn, hJ d j aujtivk j ajmeivbeto povtnia mhvthr` “Kai; livhn keivnh ge mevnei tetlhovti qumw/: soi:sin ejni; megavroisin` Zo sprak ik en zij, mijn eerbiedwaardige moeder, antwoordde terstond: ‘Zeer zeker wacht zij met geduldig hart in jouw paleis; De formule wJV ejfamhn, hJ d j aujtik j ajmeibeto kan makkelijk aangevuld worden tot een hele regel: i.p.v. potnia mhthr kun je bijvoorbeeld ook dioV JOdusseuV precies in het metrum plaatsen. ( ̄ ˘ ˘ ̄ ̄ ) (oké, wel hJ even veranderen!) keinh = ejkeinh soisin megaroisin = soiV megaroiV

2 oji>zurai; dev oiJ aijei; fqivnousin nuvkteV te kai; h[mata davkru ceouvsh/. steeds droevig gaan voor haar de nachten en dagen voorbij, terwijl ze tranen vergiet. oiJ = aujth/ (kan elders ook aujtw/ zijn) to hjmar, hjmatoV = hJ hmera to dakru, -uoV = to dakruon Enkelvoud moet hier natuurlijk met meervoud vertaald worden

3 So;n d j ou[ pwv tiV e[cei kalo;n gevraV, ajlla; e{khloV 185 ThlevmacoV temevnea nevmetai kai; dai:taV eji?saV daivnutai, a}V ejpevoike dikaspovlon a[ndr j ajleguvnein` Niemand nog heeft jouw mooie waardigheid, maar ongestoord beheert Telemachus het landgoed en doet zich tegoed aan gelijk verdeelde maaltijden, waarvan het past dat een rechtsprekende man zich erom bekommert; Regel 184 is een antwoord op regel 175 Even een sommetje: Odysseus moet na het bezoek aan de Onderwereld nog bij Kalypso vertoeven. (7 jaar!) Hoe oud is Telemachos nu dus maximaal?? In feite pas 13! Wellicht iets te jong voor een dikaspoloV ajnhr ?! ejisaV : Telemachos geeft dus ‘dineetjes’, en wordt als gelijkwaardig beschouwd door de andere vorsten.

4 pavnteV ga;r kalevousi.Path;r de; so;V aujtovqi mivmnei ajgrw:/, oujde; povlinde katevrcetai` want allen nodigen hem uit. Je vader blijft daar op het land en niet gaat hij daalt hij af naar de stad Laertes is ook een personage uit Shakespeare’s Hamlet, zie http://en.wikipedia.org/wiki/Laertes_%28Hamlet%29 Met de ‘stad’ zal dus een havenplaats worden bedoeld. Immers: kata = ….? Naar beneden, dus de plek waar Laërtes zich bevindt is hoger gelegen.

5 oujdev oiJ eujnai; devmnia kai; clai:nai kai; rJhvgea sigaloventa, en niet zijn er voor hem als slaapplaats(en) een bed, en dekens en schitterende kussens, hJ claina : eigenlijk een overkleed, mantel Deze werd over de chiton (een onderkleed) gedragen.

6 ajll j o{ ge cei:ma me;n eu{dei o{qi dmw:eV ejni; oi[kw/, ejn kovni a[gci purovvV, kaka; de; croi? ei{mata ei|tai` maar ’s winters slaapt hij waar de slaven (slapen) in het huis, in de as dichtbij het vuur, en hij heeft met/op zijn lichaam haveloze kleren aan; dmweV : verwant aan het werkwoord damazw / damnhmi (= overweldigen) Eigenlijk worden met dit woord dus in een oorlog buitgemaakte slaven mee bedoeld. (de stam komt ook terug in ons domesticeren!) eiJma (kledingstuk) en eJnnumi, perfectum : eiJmai (zich bekleden met) zijn overduidelijk ook verwant.

7 aujta;r ejph;n e[lqh/si qevroV teqalui:av t j ojpwvrh, pavnth/ oiJ kata; gouno;n ajlwh:V oijnopevdoio fuvllwn keklimevnwn cqamalai; beblhvatai eujnaiv` maar wanneer de zomer is gekomen en de bloeiende nazomer, dan zijn voor hem overal in de glooiing van de voor wijnbouw geschikte wijngaard op de grond bedden gespreid van gevallen bladeren; ejphn : nee, geen vorm van ejpeimi, maar een samengetrokken vorm: ejpei + ajn : wanneer, zodra ; er volgt natuurlijk een coniunctivus (generalis of futuralis) oijnopedoio = oijnopedou (genit. ev. M) ; het hoort echter bij ajlwhV. (F) Hoe zit dat ook alweer? Samengestelde bijv. naamwoorden hebben geen apart rijtje voor het vrouwelijk. Je herkent hier duidelijk het deel oijnoV

8 e[nq j o{ ge kei:t j ajcevwn, mevga de; fresi; pevnqoV ajevxei so;n novston poqevwn` calepo;n d j ejpi; gh:raV iJkavnei. ” daar ligt hij treurend, en zijn verdriet neemt erg toe in zijn hart, verlangend naar jouw thuiskomst; als een last heeft (daarbij) de ouderdom hem bereikt. Eigenlijk is penqoV niet het onderwerp van ajexei. Het betekent nl. doen toenemen. Zoals wij dat zeggen van haat, twijfel, hoop e.d.: Laërtes ‘voedt/geeft voeding aan’ zijn ellende. De nostoV (terugkeer) van Odysseus naar zijn vaderland Ithaka vormt het hoofdthema van de Odyssee. Er zijn drie subthema’s: * Poging van Telemachos om informatie omtrent zijn vader te krijgen (de zgn. Telemachie) * De omzwervingen van Odysseus zelf (gedeeltelijk in raamvertelling) * De thuiskomst op Ithaka.

9 “Ou{tw ga;r kai; ejgw;n ojlovmhn kai; povtmon ejpevspon` Zo immers kwam ik ook om en stierf; potmoV (lot, noodlot, doodslot): verwant met piptw : Dus letterlijk: dat wat je toevalt ejfepw, aorist.: ejp-espon = lijden, ondergaan

10 ou[t j ejmev g j ejn megavroisin eju?skopoV ijocevaira oi|V ajganoi:V belevessin ejpoicomevnh katevpefnen, noch heeft mij in het paleis de scherpziende pijlenschietende gedood met haar zachte pijlen, op mij afgaand, Antwoord op de in regel 172 – 173 gestelde vraag. Regel 199 is exact gelijk aan regel 173! ej ϋ skopoV : - samengesteld bijv. naamw., dus geen apart vrouwelijk bij ijoceaira - meestal gezegd van Hermes, de ‘scherpziende Argusdoder’! - let op bij het metrum: ( u en i zijn lang) ˘ ̄ ˘ ˘ ̄ ˘ ˘ ̄ ejϋskopoV ijoceaira x

11 ou[te tiV ou\n moi nou:soV ejphvluqen, h{ te mavlista thkedovni stugerh:/ melevwn ejxeivleto qumovn` noch kwam dus een of andere ziekte op mij af, die vooral door vreselijke uittering het leven aan de ledematen ontneemt; Vraag van Odysseus in r. 172 – 173 wordt hier (in r. 198 – 201) chiastisch beantwoord. Vraag: ziekte (A) of Artemis (B) ? Antw.: noch Artemis (B) noch een ziekte (A). Rosa Lee Plemons woog als volwassen vrouw 8 kilo! C

12 ajllav me sovV te povqoV sav te mhvdea, faivdim j jOdusseu:, shv t j ajganofrosuvnh melihdeva qumo;n ajphuvra. ” maar het verlangen naar jou, naar jouw plannen, stralende Odysseus, en naar jouw tederheid heeft (mij) het honingzoete leven afgenomen. ajgano-frosunh : ajganoV = zacht (net als die pijlen net) lastig te vertalen zin: ajganofrosunh is eigenlijk nominativus, (samen met poqoV en mhdea ), maar door de toevoeging van soV, sa en sh (die een genit. obiectivus vervangen) kom je toch tot bovenstaande vertaling.