De do’s en don’ts bij huidproblemen Hannie Bouwman Gespecialiseerd chirurgie verpleegkundige (oa. Stomaverpleegkundige)

Presentatie over: "De do’s en don’ts bij huidproblemen Hannie Bouwman Gespecialiseerd chirurgie verpleegkundige (oa. Stomaverpleegkundige)"— Transcript van de presentatie:

1 De do’s en don’ts bij huidproblemen Hannie Bouwman Gespecialiseerd chirurgie verpleegkundige (oa. Stomaverpleegkundige)

2 Uitgangspunten Peristomale huid is erg belangrijk
Verzorging vereist voortdurend aandacht Voorkomen van huidproblemen is beter dan genezen. Soms kun je het niet voorkomen Bij huidproblemen zo snel mogelijk een stomaverpleegkundige inschakelen - Anamnese! - Behandelen Oorzaak wegnemen / infecties behandelen

3 Huidproblemen Minder voorkomende huidproblemen:
Huidirritatie (toxisch/ afsluiting) Granulomen Contactallergie/ intolerantie Huidinfectie (bacterieel/schimmel) Folliculitis Maceratie Stripeffect Minder voorkomende huidproblemen: Hyperkeratose Pyoderma Gangrenosum Ulceratie Predisponerende (andere huidaandoeningen) factoren

4 Huidirritatie Huid vuurrood met/ zonder papels
Soms vorming van blaasjes die gaan perforeren en vocht of afscheiding geven Droge en gebarsten huid

5 Huidirritatie-oorzaken 1
Inwerking van urine/ ontlasting op de huid door o.a.:- kuil/ plooi - lekkage - te grote opening huidplak Chemische irritatie (door prikkelende stoffen zoals bv oplosmiddelen/ ontvettende substanties) Verkeerd aanbrengen/ verwijderen materiaal Allergie voor het opvangmateriaal Scheren

6 Huidirritatie-oorzaken 2
Bacteriële/ schimmelinfecties Gevoelige/ droge huid Verminderde weerstand/ algehele malaise/ ondervoeding/ bepaalde ziektebeelden Medicatie (chemotherapie, antibiotica, corticosteroïden) Radiotherapie

7 Huidirritatie-behandeling
Oorzaak achterhalen Controle basiszorg materiaal aanpassen hulpmiddelen toepassen: - pasta - barrière-crème - poeder Toepassen wondverzorgingsmaterialen Dermatoloog inschakelen zn

8 Granulomen Overmatige vorm van granulatieweefsel

9 Granulomen-oorzaken Hechtingen blijven te lang in situ en zo ontstaat er “wild” vlees Irritatie van de brug bij een dubbelloops stoma Slechte algehele conditie Het schuren van het opvangmateriaal tegen de stoma en/of huid Te krapzittend opvangmateriaal

10 Granulomen-behandeling
Granulomen rondom de stoma: - soepele huidplak - goede stomamal knippen - aanstippen met zilvernitraat (i.o.m stomaverpleegkundige of de arts) Granulomen op de stoma: - aanstippen met zilvernitraat (i.o.m. de arts)

11 Contactallergie Contactallergie is een overgevoeligheid voor een bepaalde substantie en kan optreden na herhaalde blootstelling hieraan. Roodheid Jeuk Zwelling Wondjes of blaren Papels

12 Contactallergie-oorzaken
Kan na jaren spontaan ontstaan Overgevoeligheid voor bepaalde componenten van het opvangmateriaal 1 à 2% is een allergie voor hydrocolloïd

13 Contactallergie-behandeling
Materiaal aanpassen Poeder Barrière-crème/film Eventueel een katoenen overhoesje Wondverband bij huiddefecten Evt. niet vette zalf, op indicatie van de dermatoloog Evt. dermatoloog in consult voor allergietest

14 Schimmelinfecties Een schimmelinfectie kan een
gevolg zijn van Candida Albicans Candida is normaal aanwezig in de mond, vagina, maag- en darmslijmvlies, peri-anaal en soms elders op de huid Bij verminderde weerstand zoals bij OK wordt het pathogeen

15 Schimmelinfectie-oorzaak
Onbekend Er zijn wel bepaalde factoren bekend: - Diabetes Mellitus - gebruik van corticosteroïden - antibioticakuur - chronische vochtigheid met warmte (incontinentie) - slechte lichamelijke conditie

16 Schimmelinfectie-behandeling
Huid droog houden - bij warm weer, sterke transpiratie vaker het opvangmateriaal verwisselen - opvangmateriaal gebruiken wat vocht opneemt Nystatine, Daktarin poeder of lotion i.o.m. de dermatoloog/specialist aanbrengen Een huidbeschermend en vochtopnemend opvangmateriaal gebruiken 1 keer per dag behandeling toepassen, ook bij gebruik van een 2-delig opvangmateriaal

17 Folliculitis Een ontsteking van een haarzakje

18 Folliculitis-oorzaken
Ontstaat onder pleisters of occlusief verband (huidplak) Ten gevolge van scheren Bij verminderde weerstand bij bijv. chemotherapie

19 Folliculitis-behandeling
Afwachten Aanstippen met jodium of chloorhexidine tinctuur Huid goed scheren Z.n. corticosteroïden

20 Ontvelling en vochtige huid
Maceratie Ontvelling en vochtige huid

21 Maceratie-oorzaken Inwerking van urine/ ontlasting op de huid door o.a.: - stomaligging; kuil plooi stoma op huidnivo - lekkage - te grote opening huidplak - te laat verwijderen huidplak

22 Maceratie-behandeling
instructie basiszorg barrière-crème bij erge vochtigheid; Orahesivepoeder evt. opvangmateriaal gebruiken wat vocht opneemt

23 Stripeffect Is een beschadiging van de hoornlaag door
overmatige verwijdering van de hoorncellen roodheid pijn jeuk schrijnend gevoel kapotte huid met nattende plekken

24 Stripeffect-oorzaken
Te frequent/onzorgvulding verwijderen van de huidplak waardoor de beschermende hoornlaag wordt verwijderd Het laatste stukje de plak er te snel aftrekken

25 Stripeffect-behandeling
instructie basiszorg - ondersteun de huid goed bij het verwijderen van de huidplak - verwissel de huidplak niet overmatig/onnodig gebruik van een 2-delig opvangmateriaal (tijdelijk) rode huid: barrière-crème natte plekken: Orahesivepoeder evt. toepassen hulpmiddelen/wondproducten

26 Hyperkeratose Een abnormale verdikking van het stratum corneum (hoornlaag van de huid)

27 Hyperkeratose-oorzaken
Inwerken van (alkalische*) urine of ontlasting (m.n. bij ileostoma) op de huid Onvoldoende huidverzorging Opvangmateriaal wordt niet tijdig gewisseld Te grote opening huidplak: - knippen - erosie * Gebruik een eiwitrijke voeding om de urine meer aan te zuren * Geen gebruik van citrusvruchten en thee; deze maken de urine alkalisch

28 Hyperkeratose-behandeling
Controle basiszorg Gebruik passend opvangmateriaal Aandoening deppen met een verdunde azijnoplossing (3 delen water, 1 deel azijn) Aanstippen met zilvernitraat, op indicatie van de arts Of behandelen met zalf op indicatie van de arts

29 Pyoderma gangraenosum
Zeer pijnlijk huiddefect De eerste fase is meestal een blaasje, blaar, pukkeltje of pustel Later diverse oppervlakkige ulcera en necrose, met onderhuids fistels Moeizame genezing

30 Pyoderma gangraenosum-oorzaken
Onbekend Ontstaat wel vaak na een microtrauma (t.g.v. convexe huidplak) Gaat vaak gepaard met een bepaalde inflammatoire ziekte o.a.: - Colitus ulcerosa - Morbus Crohn - Rheumatische artritis - Diabetes Mellitus

31 Pyoderma gangraenosum-behandeling
Multidisciplinair: Gericht op behandeling van het achterliggende ziektebeeld, vaak met hoge dosis Prednison Symptomatisch: - Goede huid- en stomaverzorging - Optimale wondbehandeling: i.o.m de dermatoloog een niet vette zalf/lotion i.c.m een huidbeschermende plak of schuimverband - evt. pijnbestrijding: lidocaïne druppels of morfine - evt. plastische chirurgie of stoma verplaatsen

32 Ulceratie Huiddefect tot in de subcutane laag

33 Ulceratie-oorzaken Morbus Crohn Onbekend Druk van convexmateriaal

34 Ulceratie-behandeling
Optimale wondbehandeling Evt. door arts biopt laten afnemen om Morbus Crohn uit te sluiten

35 Predisponerende factoren
: bijv. eczeem, psoriasis

36 Voorkomen huidproblemen
Goede basiszorg kan problemen rond de stoma voorkomen! Huid rond het stoma is Uw belangrijkste stukje huid Opvangmateriaal moet goed passend rond het stoma zitten Zo min mogelijk uitdrogende of ontvettende middelen gebruiken Plakresten hoeven niet altijd verwijderd te worden

37 Verwijderen materiaal:
Opvangmateriaal pellend van boven naar beneden verwijderen, m.b.v. een vochtig gaas Huid goed ondersteunen Achterkant van de plak inspecteren om eventuele problemen te signaleren Na verwijderen materiaal: Huid reinigen met lauw water, droog deppen Eventuele haargroei verwijderen (1x/wk) Laatste huidinspectie

38 Frequentie verwisselen opvangmateriaal
Verwissel opvangmateriaal indien nodig, gebruikelijk is het: Bij 1-delig: - Colostoma; gemiddeld 2 zakjes per dag - Ileostoma; 1 a 2 zakjes per dag - Urostoma; 1 zakje per dag Bij 2-delig; - plak ± 2 of 3 per week - zakje elke dag

39 Bedankt voor Uw aandacht.