SJJ Is de Jongerenziel veranderd? www.vandesandeinlezingen.nl.

Presentatie over: "SJJ Is de Jongerenziel veranderd? www.vandesandeinlezingen.nl."— Transcript van de presentatie:

1 SJJ Is de Jongerenziel veranderd? www.vandesandeinlezingen.nl

2 ©HvdS 2015 De generaties: Babyboom (of Protest-) generatie (1940-1955: 60-75). Voor het eerst een uit USA aangewaaide ‘jeugdcultuur’, die verschilde van die van de ouderen. (Daarvoor padvinderij, AJC, HJ, etc). Groepsideologieën alternatief voor de traditioneel verzuilde Nederlandse manier van leven. Zelfontplooiing, burgerlijke ongehoorzaamheid, geestverruimende middelen en vrije seksuele moraal resulteerden in een nieuwe levensstijl. In de jaren zeventig werd ook de kiem gelegd voor het linkse postmaterialisme: geloof in solidariteit, emancipatie en duurzaamheid, het terug-naar-de-natuur en het bewust werken aan een betere samenleving, zoals indertijd de SJJ. Generatie Nix (1955-1970: 45-60). Einde van de demonstratieve seksuele vrijheid. Er werd geëxperimenteerd met verschillende samenlevingsvormen (Kraken!) De jeugdcultuur manifesteerde zich met de komst van MTV. Kwaliteit van het bestaan werd belangrijker, wat gevonden werd in de vorm van parttime werken, tweeverdienen of anderhalfverdienen. De levensstandaard steeg. Over het algemeen is deze generatie praktisch ingesteld, zelfredzaam, relativerend en wordt ze gekenmerkt door een no-nonsense mentaliteit. Patatgeneratie (1970-1985: 30-45). Dit zijn veelal de kinderen van de protestgeneratie. Zij kregen gelijke kansen, ruime mogelijkheden, vrijheid en keuzes, en veel stimulans van hun ouders, later vervangen door Sesamstraat (1976). Hebben iets van Prinsjes en Prinsesjes. Belangrijk zijn: 'je eigen ding doen' en 'vooral jezelf zijn'. Zelfontplooiing staat als levensmotto centraal: werk is belangrijk, maar levensgeluk nog belangrijker. Typische Jobhoppers. Digitale generatie (vanaf 1985: <30) Kinderen zijn al vroeg actief met sms en sociale sites, Voor deze generatie zijn de nasleep van 9/11, de dotcombubble en de moord op Pim Fortuyn vormend geweest. Ook getypeerd als achterbankgeneratie (ouders regelen alles voor hen), knip-en-plakgeneratie (alles is al eens bedacht), of mediageneratie (communiceert gemakkelijker digitaal dan van persoon tot persoon). Typische dwars-op-het -trottoir staanders.

3 ©HvdS 2015 Hoe komen we aan al die kennis? Het maken van rijtjes en het indelen is een leuke sport (denk aan Book of lists en Trivia literatuur) Als ze ook nog zelfrelevant zijn streelt dat ons Narcisme ( The culture of Narcism, Lasch 1979 ) Ze komen uit de reclamewereld (consumptie- en communicatie-relevant) Ze werden gretig overgenomen door de media Ze vormden een aardig ‘conversation piece’ Of ze ook werkelijk ergens op gebaseerd zijn is de vraag. Maar ze verschaften een soort identiteit aan mensen die daaraan twijfelden. “Who am I?” levert op Google anderhalf miljard treffers

4 © 2012 JP van de Sande RuG De mens reist langs twee sporen NATUUR Voortplanting Kinderzorg Erbij horen Verkennen Status Agressie Communicatie Eten/Drinken Voorraad maken Territorium maken Jagen Bouwen Ruilen Lichaamsverzorging Uitrusten Migratie Spel CULTUUR RELATIES EN OPVOEDING MANIEREN VAN SAMENLEVEN (bv. Organisatietypen of Stad vs platteland) IDEALEN, WAARDEN, WAARDERINGEN HELDEN, VERHALEN, SPROOKJES REGERING, POLITIEK SYSTEEM, RECHTSPRAAK REGELS, NORMEN, GEWOONTES, FOLKLORE WETENSCHAP, GODSDIENST, FILOSOFIE OORLOGVOERING, VESTINGBOUW TAAL, POËZIE, ROMANS ETEN, DRINKEN, GENIETEN, FESTIVALS TECHNIEK, GENEESMIDDELEN, APPARATEN, WAPENS KUNST, GEBOUWEN, SIERADEN HANDEL, BANKWEZEN KLEDING, COSMETICA, BADEN VERHOUDINGEN MET ANDERE GROEPEN MENSEN, VACANTIE SPELLETJES,SCHAKEN, GAMING, SPORT

5 Er is sinds 1800 veel veranderd Bevolking is enorm snel toegenomen Techniek is enorm snel geëvolueerd Dat gaf ons een enorme toename in macht over de natuur Daardoor is onze kennis enorm toegenomen Daardoor is het aantal vragen enorm toegenomen Dus is de specialisatie enorm toegenomen En de organisatie moest dus heel sterk toenemen Wat weer maakte dat onze afhankelijkheid enorm toenam En dat alles in twee eeuwen – 200 jaar= 1/1000e van mensengeschiedenis

6 66 © 2012 JP van de Sande RuG Samenleven is deels natuur en deels cultuur NATUUR Niets dierlijks is ons vreemd Instincten en emoties Weinig impulscontrole Veel informele groepen Langzame ontwikkeling Permanente groepen Samenleving: Gemeinschaft Behoefte aan erbij horen Groepsdoelen Plicht; Eer; Traditie Conservatief; Stabiliteit Religie; Magie Strong ties Specifieke reacties op crisis Sociale steun zoeken/geven Toename cohesie Strijd zoeken met vijand Acceptatie van lot CULTUUR Ratio beïnvloedt gedrag Normen & Waarden Kosten-Baten analyse Veel formele groeperingen Snelle planning Wisselende netwerken Samenleving: Gesellschaft Behoefte aan vrijheid Individualistische doelen Vrijheid; Geld; Vernieuwing Progressief; Schijn verandering Ideologie; Techniek Weak ties Specifieke reacties op crisis Steun professional zoeken Toename isolement Zoeken rationele oplossing Verzet tegen lot Ferdinand Tönnies

7 ©HvdS 2015 Heden en vroeger We maken graag vergelijkingen met vroeger Dat leert ons iets over het heden Misschien kunnen we het dan verbeteren Want: Vroeger was het beter Waarom denken en doen we dit alles? 1 Vergelijking als middel tot kennis 2 Geheugen is selectief: onaangename verdwijnt 3 Aandacht voor onaangename is nuttig De vraag vandaag is: IS DE JONGERE VERANDERD EN GAAT DAARDOOR DE MAATSCHAPPIJ VERANDEREN? Daar kun je mooi wel op rekenen!!!!

8 ©HvdS 2015 Een moderne held J.J. Rousseau (1712-1778) Pedagoog, filosoof, componist, geleerde, schrijver, inspirator Het kind… Natuur/Cultuur… Vrijheid… Rechten van de mens… Absolute openheid als remedie… Authenticiteit als waarde… Vergaand narcisme… Projectieve persoonlijkheid… Het ideaal belangrijker dan realiteit Mens is van nature goed…

9 NATUUR>>>MENS De natuur (het gegroeide, het oorspronkelijke, de aard) is door mensen altijd opgevat als de natuurlijke vijand (meedogenloosheid!) Grote en voor mensen fatale risicos liggen bv. in ziekten, het weer, overstromingen, geologie, de zee, flora & fauna Ook de mens hoort tot de natuur en hij vormt het grootste risico voor zijn medemens (Homo homini lupus. Hobbes, 1651) De natuur laat zich gemakkelijk knechten, doch slechts op kleine schaal en tijdelijk (tuintjes, akkertjes, kanaaltjes, huisjes, beestjes) Er is zeer veel natuur, dus dat knechten viel wel mee, behalve in de Republiek der Verenigde Nederlanden dan Die was een soort achtste wereldwonder (Broek in Waterland) Maar al onze basis-eigenschappen zijn in een ongeknechte, natuurlijke omgeving geselecteerd. We passen slechts deels in de moderne samenleving

10 MENS>> NATUUR Naarmate we de natuur beter kunnen beheersen ontstaat de mogelijkheid haar te beminnen, maar dan in getemde vorm De mens is dus zeer gemotiveerd de natuur te beheersen, want hij wil de natuur gaarne liefhebben (sinds JJ Rousseau) Beheersen gebeurde tot in de 18e eeuw door magisch/religieuze middelen (totems, tempels, offers, spreuken) Daarna, aanzienlijk succesvoller, door technische middelen Beheersing der natuur werd tot beleid Beleid heeft onbedoelde effecten. In ons geval bijv: Vervreemding van echte natuur, Afhankelijkheid van stroom Kinderen weten niets meer van natuur, maar des te meer van techniek, die ze opvatten als een soort magie (Harry Potter)

11 ©HvdS 2015 Wat is veranderd voor het kind? 1.Alle kinderen zijn gewenst 2.Steeds sterkere nadruk op ‘geluk’ 3.Steeds intensere bemoeienis door ouders en professionals 4.Enorm verlengde periode van onderwijs 5.Kind is visitekaartje van ouders geworden 6.Steeds sterkere impulscontrole + ontsnapping in kicks 7.Familie wordt minder belangrijk, ‘peergroep’ meer 8.Ergens bijhoren gebeurt ogv persoonlijke kwaliteiten 9.Virtueel ergens bijhoren is mogelijk (e.g. nerds) 10.Diepte en intensiteit van contacten verandert 11.Professionalisering van opvoeding 12.Samenleving is superveilig en dus supersuf > escape met backpack 13.Eigen jeugdcultuur, met vele subculturen 14.Apartheid van leeftijdsgroepen 15.Cultuur is beeldcultuur ipv lettercultuur 16.Enorme toename van regels en professionalisering

12 ©HvdS 2015 Welke gevolgen gaat dat hebben? 1.Kwaliteitsstandaarden voor leven worden steeds hoger 2.Consumeren is van groot belang 3.Groot belang van kind voor ouder > Verwenning 4.Hoog zelfvertrouwen 5.Groot technisch vernuft 6.Zoeken naar snelle bevrediging wensen 7.Weinig ervaring met akelige dingen 8.Groot belang van zelfgekozen ‘peers’ 9.Minder intellectualisme, meer technisch en beeldend 10.Omgang met regels problematisch: Enerzijds erg gehoorzaam, anderzijds tegendraads

13 ©HvdS 2013 Dat gaat nog leuk worden einde

14 ©HvdS 2013