GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienst- geschiedenis van de antieke wereld Dr. F.G. Naerebout

Presentatie over: "GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienst- geschiedenis van de antieke wereld Dr. F.G. Naerebout"— Transcript van de presentatie:

1 GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de godsdienst- geschiedenis van de antieke wereld Dr. F.G. Naerebout f.g.naerebout@hum.leidenuniv.nl www.oudegeschiedenis.info

2 Rooster 10/9college 1 5/11college 8 17/9 college 212/11college 9 24/9college 319/11college 10 1/10college 4 26/11college 11 8/10college 5 3/12college 12 15/10college 610/12 college 13 29/10college 7 Zaal: Lipsius/011

3 Te bestuderen stof 5 ECTS voor studenten GLTC (= hoorcollege in combinatie met Methodenblok OG): alleen de collegestof 5 ECTS: collegestof en Sarah Iles Johnston ed., Religions of the ancient world. A guide (Cambridge, Mass.: The Belknap Press of Harvard University Press 2004) pp. ix-xiv, 1-240, 657-667 en van ieder thema (de 20 key topics op pp. 243-656) de introductie en de delen over Griekenland, Etrurië en/of Rome NB: eerste deeltentamen alleen de collegestof van colleges 1 t/m 6

4 College-thema’s 1Inleiding: religie en religies 2Cosmologie: bovennatuurlijke wezens [Deities and demons; Monotheism and polytheism] 3Cosmologie: mythe [Cosmology: time and history; Myth; Theology, theodicy, philosophy; Myth and sacred narrative] 4‘Heilige’ tijd en ruimte [Sacred times and spaces] 5(On)reinheid [Pollution, sin and atonement; Sin, pollution and purity] 6Ziekte en dood [Illness and other crises; Death, afterlife and other last things] 7Intermediairs [Religious personnel] 8Tekst(en) [Religion and writing; Sacred texts and canonicity] 9Offer [Sacrifice, offerings, and votives] 10Divinatie [Divination and prophecy] 11Mysterieculten [Mysteries] 12Magie [Magic] 13Synthese Bij de elf thema’s staat aangegeven welke delen van het boek relevant zijn voor het betreffende thema: indien gewenst kan men met de colleges meelezen. NB: dit overzicht omvat niet alle te lezen pagina’s. Men dient de lectuur ook zelf te plannen.

5 ZIEKTE EN DOOD

6 Crises  religieuze reactie Extreme crisis voor het individu: aantasting van het eigen lichaam Stoornis (ziekte, aandoening, gebrek) Een toestand te voorkomen, of te bestrijden door niet- medische ingrepen of door (para-)medisch handelen. De bovennatuur kan in een niet-medische of in een medische rol interveniëren

7 Ziekte Trauma RSI Handicap Stigma Oorzaken: De goden: straffen met ziekte De medemens: het ‘boze oog’ of vervloeking maken ziek Het eigen lichaam (endogeen) Exogene zaken als impact of ‘ziekteverwekkers’

8

9

10

11 Genezende goden

12

13

14

15

16

17

18

19

20 DE DOOD Een zekerheid! Burkert: “fear of death is a fact of life” Ontsnappen aan de dood  de bovennatuur als hulp Het lichaam houdt op te functioneren. En de geest? Sterven/rouw : rite-de-passage “Lijkbezorging”: crematie, begrafenis Enige vorm van bijzetting is belangrijk

21

22

23

24

25

26

27

28 Indien de geest voortleeft… 1 wijdverspreid geloof in een voortbestaan van de mens na de dood, in enigerlei vorm en op enigerlei plaats (   re-incarnatie) 2 In het graf en/of in een hiernamaals 3 Het hiernamaals heeft in de antieke culturen vaak de vorm van een onderwereld: vgl. het thema van de weg naar de onderwereld: psuchopompoi etc. 4 Straf of beloning in hiernamaals voor daden verricht in deze wereld

29 De weg naar de onderwereld

30

31

32

33

34

35

36 Straf en beloning

37

38

39 Geen terugkeer maar misschien wel een uitzonde- ringspositie?

40

41