De patiënt als helpende hand

Presentatie over: "De patiënt als helpende hand"— Transcript van de presentatie:

1 De patiënt als helpende hand
in de strijd tegen infecties

2 Agenda POWIs & Staphylococus aureus Chloorhexidine & mupirocine
Selectief gebruiken of voor alle patienten? Een kosten-baten analyse Hibiscrub - protocol

3 Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar?
1 op 20 operaties leidt tot een postoperatieve wondinfectie Staphylococus aureus is de belangrijkste bacterie

4 Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar?
Staphylococus Aureus 1 op 3 is drager

5 Is S.-aureus gevaarlijk?
Bij een gezonde persoon Kan leiden tot een huidinfectie Vrijwel nooit ernstige gevolgen Bij een medische ingreep Operatiewond die geïnfecteerd raakt met S.-aureus kan ernstige gevolgen hebben, vaak afhankelijk van: De aard van de ingreep Algemene conditie van de patiënt Opnameduur Een postoperatieve infectie verlengt de verblijfsduur gemiddeld met 4 dagen

6 Hoe groot is het gevaar specifiek voor Nederland
Bron: mrsa.rivm.nl op 16/10/2014

7 Maatregelen in de OK ter preventie van infecties
80% van de infecties is van endogene oorsprong De OK is goed georganiseerd om infecties te voorkomen. Maar hoe zit dat met de patiënt?

8 Wat kunnen we er aan doen? Is er wetenschappelijk bewijs?

9 Protocol van de studie

10 Protocol van de studie 2x 5 dagen 1x Follow-up: 6 weken na ontslag

11 De resultaten S.Aureus infectiegraad: protocol groep: 3,4% (17 van 504 patiënten) placebo groep: 7,7% (32 van 413 patiënten) 60% daling

12 Werkt gewone zeep ook? Nee, gewone zeep verplaatst de bacteriën maar verwijdert ze niet. Er is soms zelf sprake van een vermeerdering van bacteriën. Hibiscurb – eerste wasbeurt vermindering bacteriële flora met 94% Hibiscrub – tweede wasbeurt verdere vermindering met 77%

13 Werkt Mupirocine zalf alleen?
2 studies: Perl, et al. Intranasal Mupirocin to Prevent Postoperative Staphylococcus Aureus Infection. New England Journal of Medicine. 2002; Vol 346; pp Kalmmeijer, et al. Surgical Site Infections in Orthopedic Surgery: The Effect of Mupirocin Nasal Ointment in a Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Study. Clinical Infectious Disease. 2002; Vol 35;pp Uit deze studies blijkt dat men wel de kolonisatie van S.-aureus in de neus kon verminderen maar niet het aantal postoperatieve infecties

14 Werking van HiBiScrub Chloorhexidine zeep

15 Werking van HiBiScrub Chloorhexidine zeep
Huid Wikipedia: Chloorhexidine hecht zich aan de huid en blijft daar tot 6 uur chemisch actief. De werking is gebaseerd op de vernietiging van het celmembraan van bacteriën.

16 Werking van Chloorhexidine
Larson E. Guideline for use of topical antimicrobial agents. Am J Infect Control Dec;16(6):

17 Werking van Chloorhexidine
2. Aly R et al. Etude comparative de l’effet antiseptique du gluconate de chorhexidine à 0,5% et de l’alcool isopropylique à 70% sur la flore normale des mains. Applied and environmental microbiology : 3. Larson et al. Alcohol for Surgical Scrubbing , Infection Control and Hosp Epidemiol ;Vol11 [3]:

18 Economisch argument voor het standaard gebruik van HibiScrub & Mupirocine
Van de auteurs van de ‘Bode-studie’: Mupirocine en Chloorhexidine zijn relatief goedkoop Behandeling volgens protocol studie (5 dagen), kost minder dan 20€/patiënt Screening op S.aureus kost 55€/patiënt Om één ziekenhuisinfectie te vermijden, moeten patiënten worden gescreend en 23 patiënten worden behandeld. Kost hiervan: 7.115€ Extra kosten voor de behandeling van één ziekenhuis- infectie = €

19 Basisbehandeling: geen test & behandeling
Twee scenario’s getest t.o.v. een basisbehandeling (gekeken naar kosten & levenskwaliteit): Basisbehandeling: geen test & behandeling Scenario 1: doel is om patienten te testen op S. Aureus, alleen positief op S. Aureus krijgen behandeling (chloorhexidine & mupirocine) Scenario 2: doel is om patienten te testen op S. Aureus, maar alle patienten (ook ongetest) krijgen de behandeling (chloorhexidine & mupirocine) Resultaten: In zowel scenario 1 & 2 waren er kostenbesparingen en betere gezondheidsresultaten Scenario 2 had de beste resultaten:

20 Situatie in 6 ziekenhuizen - heupoperaties
Bron:

21 Situatie in 6 ziekenhuizen - heupoperaties
Bron:

22 Situatie in 6 ziekenhuizen - heupoperaties
Bron:

23 Hoe HiBiScrub gebruiken?

24 Postoperatieve wondinfecties voorkomen
De Patiënt t

25 Mölnlycke Health Care: Infectiepreventie in alle stappen van de zorg
Thuis Pre-op In het OK Post-op Thuis

26 Discussie Waarom niet Hibiscrub & Muporicine overal gebruiken?
Knelpunten? Voorbeelden van protocollen in andere ziekenhuizen (Leiderdorp)?

27 Nederlandse Vereniging voor Heelkunde
Chirurgendagen 2013 30-31 mei te Veldhoven donderdag 30 mei : :45 Infectie(s) taboe na mammachirurgie Prakken, F.J., Neijenhuis, P.A., Lelieveld-Vroom, G.M.M., Zeillemaker, A.M. Voorzitter(s): Dr. E.C.T.H. Tan & dr. T.M. van Ginhoven

28 Staphylococcus aureus (SA) veroorzaakt de meeste nosocomiale infecties wereldwijd. Deze bacterie komt bij 20-30% van de menselijke populatie voor op huid en of slijmvliezen, zoals de neusholte. Patiënten bij wie SA in de neus aanwezig is lopen een verhoogd risico op een SA gerelateerde postoperatieve wondinfectie (7,5% tegen 3-5% in de totale ziekenhuispopulatie). In de periode van 1 april 2009 tot 1 juli 2010 werden in ons opleidingsziekenhuis 7 postoperatieve wondinfecties na 246 borstoperaties, allen SA gerelateerd, genoteerd. Preventie door screening en gericht behandelen van patiënten met SA neusdragerschap verminderd mogelijk het aantal infecties postoperatief. Tussen 1 juni 2011 en 31 december 2012 werden 289 patiënten met borstkanker geïncludeerd en electief geopereerd. Een neuskweek gericht op SA werd bij iedere patiënt preoperatief afgenomen na informed consent. Bij een positieve kweekuitslag werd behandeling met Mupirocine (Bactroban®) neuszalf en Chloorhexidine (Hibiscrub®) huiddesinfectie gedurende 5 dagen gestart. Extra kosten werden door zowel de zorgverzekeraar als het ziekenhuis gedragen. Gedurende de studie werd het effect van de SA eradicatie therapie postoperatief poliklinisch beoordeeld na een 2e neuskweek. Bij 42 patiënten werd preoperatief een SA gekweekt (15%). Na gerichte eradicatie therapie ontstond slechts 1 postoperatieve wondinfectie binnen 30 dagen na 289 borstoperaties. Wel betrof het hier dezelfde SA stam als die eerder in de neus van de patiënt was aangetroffen. De kweekuitslag van alle 15 patiënten die een tweede neuskweek postoperatief ondergingen was negatief voor SA. Sinds er bij borstkanker patiënten preoperatief actief gescreend wordt op SA in de neus worden significant minder infecties geconstateerd. Eradicatie therapie gericht op SA verdient aanbeveling en lijkt kosteneffectief.

29 Zijn er nog vragen?

30

31 Wat raden de richtlijnen aan voor uidontsmetting
Wat raden de richtlijnen aan voor uidontsmetting? – Centers for Disease Control (VS) “Both chlorhexidine gluconate and iodophors have broad spectra of antimicrobial activity. In some comparisons of the two antiseptics when used pre-operative hand scrubs, chlorhexidine gluconate achieved greater reductions in skin micro-flora than did povidone-iodene and also had a greater residual activity after a single application. Further, chlorhexidine gluconate is not inactivated by blood or serum proteins. Iodophors may be inactivated by blood and serum proteins, but exert a bacteriostatic effect as long as they are present on skin.” Guideline for the prevention of surgical site infection, 1999.Infection control and Hospital Epidemiology. Vol 20, No 4, p. 247 – 278.