Presentatie Prof. Dr. Leo van Wissen Bestuursconferentie Groei en Krimp 20 mei 2011 RUG/FRW en KKNN.

Presentatie over: "Presentatie Prof. Dr. Leo van Wissen Bestuursconferentie Groei en Krimp 20 mei 2011 RUG/FRW en KKNN."— Transcript van de presentatie:

1 Presentatie Prof. Dr. Leo van Wissen Bestuursconferentie Groei en Krimp 20 mei 2011 RUG/FRW en KKNN

2 Bevolkingsontwikkeling regio: 2000-2010

3 Migratie

4 Vertrek gemiddeld per jaar (2000-2010) uit het Landelijk gebied naar Groningen Vanuit landelijk gebied naar de Stad Vooral 17 tot 25 jaar Voornamelijk vanwege studie Gevolg Minder jongeren (15-25 jaar) op platteland Groningen jongste gemeente NL Studie klaar, en dan? 635 775 435 2580

5 Vertrek gemiddeld per jaar (2000- 2010) uit de Stad Groningen Vanuit de Stad naar Randstad (55%) Vooral 21 tot 30 jaar Indien niet naar de Randstad, voor het grootste deel naar regiogebied, maar ook naar landelijke gebieden Vooral vanaf 25 tot 40 jaar Randstad 2580 2810 290 530 460

6 Saldo gemiddeld per jaar (2000-2010) met de Stad Groningen Randstad 1240 230 145 245 175 Jongeren komen ook uit andere delen van Nederland Per saldo houdt Groningen jongeren over Overig regiogebied profiteert Landelijk gebied niet

7 Vertrek gemiddeld per jaar 2000-2010 uit de Randstad naar Landelijk gebied Vanuit de Randstad naar Oost- Groningen en Landelijk Noord-Drenthe Vooral vanaf 50 jaar (Drenthenieren) Randstad 840 810 320

8 Bevolkings- ontwikkeling

9 Vergrijzing

10 25 tot 45 jaar

11 Retourmigratie Eemsdelta

12 Huishoudens- ontwikkeling

13 Huishoudensontwikkeling regio: 2000-2009

14 Huishoudenstypes

15 Huishoudensverdunning Niet personen, maar huishoudens vullen woningen Een gestage daling, maar dit houdt een keer op…

16 Woningbouw

17 Nieuwbouw en inwoners Leek (Oostindie) –60% uit Leek –20% uit Stad Groningen (Meerstad) –80% uit Stad –20% voornamelijk uit omliggende gemeenten Appingedam (Oling) –50% uit Appingedam –5% uit Stad –45% voornamelijk overige Noord-Oost-Groningse gemeenten Oldambt (Blauwe Stad) –33% kopers van buiten Noordelijke provincies Assen (Kloosterveen) –67% uit Assen; 12% uit regio Groningen-Assen (voornamelijk uit Groningen, Noordenveld en Tynaarlo); 10% uit overige Drenthse gemeenten Het huishoudenstype van nieuwe inwoners hangt af van de soort woning

18 Bouwen in de regio Heeft bouwen in de Stad invloed op het Ommeland? Gros van verhuizers verhuist over korte afstand –De wetten van Ravenstein (1876) Stad en Regiogebied beïnvloeden elkaar wel Stad en Landelijk Gebied nauwelijks Landelijk Gebied en Regiogebied wel in de aangrenzende gemeenten

19 Nieuwe inwoners in Landelijke gebieden Verschillende gebieden met bevolkingdaling trekken verschillende soorten mensen aan De Marne –Vanuit Stad, jong, hoog opgeleid, (nog) kinderloos –Werk in Groningen, dienstensector (zorg) –Gebrek voorzieningen geen probleem, wel natuur. Reiderland –Vanuit Stad en elders Nederland, ouder –40% werkt één of meer dagen in de week thuis –Natuur en lage huizenprijzen Menterwolde –Uit omliggende gemeente, jong –Vanwege geschiktheid woning –Voorzieningen in dorp belangrijk

20 Arbeid

21 Banen Groei vooral veroorzaakt door toename banen in niet-commerciële dienstverlening Aantal ZZP’ers blijft in hele gebied achter bij rest van Nederland. Haren, Aa en Hunze, Bellingwedde positieve uitschieters

22 Pendelgedrag 70% 60% 40% 50% 65% 35% 10% 35% 20% 10% 5% 15% De Stad is de motor Dichter bij Stad = meer gericht op Stadse arbeidsmarkt Verder van Stad = Voor Assen, Noord- en Oost-Groningen: Meer gericht op eigen gebied Voor Landelijk Noord-Drenthe: Meer gericht op Overig Drenthe Lager opgeleiden pendelen minder dan hoger opgeleiden

23 Banen voor hoogopgeleiden De voorspoedige ontwikkeling van het aantal hogere en wetenschappelijke banen heeft de afgelopen jaren geleid tot een lager vertrek uit de regio Het zijn niet per definitie de beste studenten die vertrekken, dit hangt af van studierichting –Werving uit schoolbanken Afgestudeerden hebben binding met thuisregio, maar creëeren ook een binding met de Stad en omgeving

24 Onderwijs

25 HBO en WO De afgelopen jaren is het aantal leerlingen dat VWO volgt in het hele gebied in meer of mindere mate toegenomen. Voorlopig dus geen verminderde toestroom Prognoses 15 tot 20 jaar –Tot 2020: Lichte afname –2020-2030: Sterke afname –Na 2030:Wisselende beelden Studenten HBO/WO uit groter gebied

26 Herkomst studenten HBO en WO

27 Basisonderwijs

28 Zorg

29 Zorg in demografisch perspectief Gevolgen van bevolkingsdaling voor ziekenhuizen –de invloed van krimp op de zorgvraag in Oost-Groningen is beperkt (slechts 10% van de zorgvraaggroei door de vergrijzing wordt teniet gedaan door bevolkingsdaling) Zorgaanbod neemt af –Afname beroepsbevolking –Sterker in krimpgebieden Zorgvraag stijgt en verandert door demografische ontwikkelingen –Meer ouderenzorg –Minder kindergeneeskunde

30 Zorg in maatschappelijk perspectief Zorgaanbod –Marktwerking dwingt tot efficiëntie en hogere kwaliteit –Specialisatie van zorgaanbieders –Ziekenhuizen geen all-service providers meer Zorgvraag –Veranderende leefstijlen zorgen voor andere zorgvraag (bv. Obesitas)

31 Tot slot

32 Voorzieningen De relatie tussen een bepaald voorzieningenniveau en bevolkingsontwikkeling is complex Oorzaken voor verdwijnen overige voorzieningen zijn eerder: –Veranderend consumentengedrag (aanbodzijde) –Schaalvergroting (vraagzijde) Meerderheid mensen is mobiel, niet alle voorzieningen hoeven om de hoek te zitten Problemen ontstaan dus bij mensen die niet mobiel zijn

33 Einde Dank voor uw aandacht Vragen?