Dorst! Hoe de woningmarkt een rol kan spelen in de verzorgingsstaat dr. Janneke Toussaint, AFM Prof. dr. ir. Marja Elsinga, TU Delft.

Presentatie over: "Dorst! Hoe de woningmarkt een rol kan spelen in de verzorgingsstaat dr. Janneke Toussaint, AFM Prof. dr. ir. Marja Elsinga, TU Delft."— Transcript van de presentatie:

1 Dorst! Hoe de woningmarkt een rol kan spelen in de verzorgingsstaat dr. Janneke Toussaint, AFM Prof. dr. ir. Marja Elsinga, TU Delft

2 Geld in de woningmarkt Oplossing voor druk op pensioenen en zorg? Hoe het werkt in verschillende EU lidstaten Discussie over beleidskeuzes op korte en lange termijn

3 Aflossen Waarde- ontwikkeling Lage woonlasten Verkopen Hypotheek Werkende leven Oude dag Financiële constructies non- profit aanbieders Erfenis nalaten

4 Duitsland ‘Hoe het werkt’ Overheid: vermogen opbouwen voor de oude dag ‘Riester rente’: eigenwoningbezit  Individu: lage woonlasten (en appel voor de dorst) Particuliere huursector  Individu: inkomen (en appel voor de dorst)

5 Verenigd Koninkrijk ‘Hoe het werkt’ Overheid: vermogen in de woning opbouwen voor de oude dag ‘Inclusiveness’  Individu: aanvullend pensioeninkomen  Intramurale zorg – maatschappelijk nut

6 Nederland ‘Hoe het werkt’ Overheid: woonbeleid los van pensioen- en zorgbeleid Vermogen woning belangrijkste bezit  Financiële zekerheid door stijgende huizenprijzen  Zelfstandigen, zonder aanvullend pensioen en lage inkomens Hypotheekschulden  Lage woonlasten beperkt van betekenis

7 Ongelijke verdeling inkomenskwartielen Nederland ‘Hoe het werkt’

8 Strategieën huishoudens ‘Hoe het werkt’ In volgorde belangrijkheid 1. Lage woonlasten 2.Vermogen in de woning te gelde maken i.Verhuizen koopwoning ii.Verhuizen huurwoning iii.Financiële constructie overheid/ nonprofit iv.Opeethypotheek 3.Mantelzorg en erfenis

9 Factoren - te gelde maken ‘Hoe het werkt’ Overwegingen huishoudens Appel voor de dorst óf bonus Verhuisbereidheid Huursector Vertrouwen in verstrekkers Aversie verlies, schulden en afhankelijkheid

10 Factoren – te gelde maken ‘Hoe het werkt’ Overwegingen instituties Hogere segment woningmarkt Functioneren woningmarkt Functioneren hypotheekmarkt Huursector/ non-profits Risico’s verstrekkers - kosten

11 Keuzes korte termijn Discussie Financiële planning oude dag eigenaar bewoners Verantwoorde producten ontwikkelen Wie kunnen aanbieden?

12 Keuzes lange termijn Discussie ‘Inclusiveness’ - rol woningcorporaties? – Koop – Tussenvorm koop/ huur – Aandelen voor huurders Duurzaamheid Rekening houden met strategieën huishoudens?

13 Individueel of maatschappelijk nut? Discussie Wiens ‘Dorst’ gaan we lessen? – een gevoelige discussie! Individu: Eigenaar-bewoners en huurders dezelfde rechten (zelfredzaamheid) Maatschappij: Eigenaar-bewoners betalen meer of krijgen minder (lessen Verenigd Koninkrijk)

14 Dank u wel! Vragen, opmerkingen & discussie janneke.toussaint@afm.nl m.g.elsinga@tudelft.nl