Klinisch Kinderneurologisch Onderzoek voor de CLB-arts

Presentatie over: "Klinisch Kinderneurologisch Onderzoek voor de CLB-arts"— Transcript van de presentatie:

1 Klinisch Kinderneurologisch Onderzoek voor de CLB-arts
N. Devogelaer Studiedag VCLB 30 april 2010

2 Inhoud Situering Belang van tijdige detectie Aandachtspunten Zorgkader
Stappenplan Voorstelling ontwerp klinisch kinderneurologisch onderzoek (KNO) voor de CLB-arts

3 Situering Eindverhandeling ManaMa JGZ, juni 2007
Wetenschappelijk Medewerker dienst JGZ, KUL, december 2007 (Jong!-0)

4 II. Belang van tijdige detectie
Invloed (van en) op andere ontwikkelingsdomeinen, met socio-emotionele ontwikkeling (autonomie, zelfvertrouwen ‘status’ onder peers) in het bijzonder  kind in zijn totaliteit en omgeving multidisciplinair benaderen Invloed op schools functioneren Grove motoriek: LO, speelplaats Fijne motoriek: tekenen, knutselen, schrijven Praxie

5 III. Aandachtspunten motoriek
een veelheid: ‘g’-factor Splinteruitval en –vaardigheden (DCD) Invloed van omgeving (leereffect) vb balspel Leeftijdsadequaat? WAT-bril =kwantitatief, dmv ‘hard’ cijfermateriaal (Ab)Normale motoriek? HOE-bril =kwalitatief, dmv observatie

6 III. Aandachtspunten motoriek
Dynamisch proces: belang van herhaald onderzoek en surveillance vs ‘screening’ en momentopname (cfr. groeicurve) Inter- en intra-individuele variabiliteit

7 III. Aandachtspunten motoriek (Prof. Dr. M. Jongmans)

8 III. Aandachtspunten motoriek
Systematische screening tijdens consult is (voorlopig) utopie gezien dynamisch karakter vs momentopname het gebrek aan een gestandaardiseerd instrument (hetzij vragenlijst voor ouders of leerkracht, hetzij klinische testbatterij) om grove, fijne motoriek en praxie te evalueren gedurende de zeer beperkte beschikbare tijd (enkele minuten) de grote variatie in leeftijd (tussen 4 en 5,5 jaar) en omgevingsinvloeden (leereffecten) de grote intra-individuele variabiliteit en inter-individuele variabiliteit

9 III. Aandachtspunten motoriek
Ontwikkelingstoezicht “developmental surveillance” Informatie van: kind (via), ouders, (turn)leerkracht, Kind en Gezin, … verzamelen ter gelegenheid van het APO Tijdens APO oog hebben voor mogelijke problemen op een manier waarmee ervaring is opgebouwd door arts/VPK.

10 III. Aandachtspunten motoriek
‘Optimal’ performance quiet observing knows what to do self-correcting behavior often good vocabulary interested enjoys tasks sustained attention tired as result of concentration motor score adequate Non-optimal’ performance restless wants to ‘escape’ trial and error strategy no self-correction limited vocabulary no real interest prefers to do ‘own’ thing cannot handle pressure; easily frustrated little task-oriented tired as result of resistance & hyperactivity often low motor score

11 IV. Zorgkader Onderkennen van risicofactoren én beschermende factoren vb. (extreme) prematuriteit, stimulerende omgeving Bij signalen/vermoedens: inschatting van oorza(a)k(en) en ernst - i.f.v. ZORG - binnen globale context/multidisciplinair - stappenplan

12 V. Stappenplan is leidraad voor ons handelen (HGD) Bestaat uit Intake
Strategiefase  Observatiefiches voor de CLB-medewerker Onderzoeksfase  Klinisch KNO voor de CLB arts Integratie & indicatiestelling Advies en zorg

13 VI. Voorstelling ontwerp klinisch KNO voor de CLB-arts
Doel: detectie van aandoeningen van CZS, PZS en spieren die zich (o.a.) manifesteren o.v.v. motorische symptomen Clusters van (mineure) neurologische tekens Voorwaarden: voldoende ruim en verlicht lokaal, aanwezigheid van ouder(s), dossier of boekje K&G, materiaal: reflexhamer, penlicht

14 VI. Voorstelling ontwerp klinisch KNO voor de CLB-arts
Het kind is ontkleed en staat rechtop ligt op de rug zit kleedt zich aan

15 1. Het kind staat rechtop Houding: inspectie Statisch evenwicht
Locomotie en coördinatie Dynamisch evenwicht

16 1. Het kind staat rechtop Houding: inspectie Opzij Rugzijde Voorzijde
Statisch evenwicht Locomotie en coördinatie Dynamisch evenwicht

17 1. Het kind staat rechtop Houding: inspectie Statisch evenwicht
Proef van Romberg Op tenen staan, armen in de lucht Staan op 1 been Locomotie en coördinatie Dynamisch evenwicht

18 1. Het kind staat rechtop Houding: inspectie Statisch evenwicht
Locomotie en coördinatie Gang Achteruit stappen Rennen Dynamisch evenwicht

19 1. Het kind staat rechtop Houding: inspectie Statisch evenwicht
Locomotie en coördinatie Dynamisch evenwicht Tenengang voor- en achteruit Hielengang voor- en achteruit Vooruit lopen op een streep Hinkelen

20 2. Het kind ligt op de rug Inspectie (Passieve) Tonus
Kracht OL en dissociatie

21 2. Het kind ligt op de rug Inspectie Spiermassa Bewegingsanomalieën
(Passieve) Tonus Kracht OL en dissociatie

22 2. Het kind ligt op de rug Inspectie (Passieve) Tonus Axiaal OL
Kracht OL en dissociatie

23 2. Het kind ligt op de rug Inspectie (Passieve) Tonus
Kracht OL en dissociatie Snel laten opstaan vanuit lighouding

24 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Kracht BL Bewegingscoördinatie BL
Bewegingsstabiliteit en precisie (Passieve) Tonus BL Reflexen en craniale zenuwen Peesreflexen Craniale zenuwen (selectie) Meten van hoofdomtrek

25 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Kracht BL Proef van Mingazzini I
Proef van Grasset Bewegingscoördinatie BL Bewegingsstabiliteit en precisie (Passieve) Tonus BL Reflexen en craniale zenuwen Meten van hoofdomtrek

26 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Kracht BL Bewegingscoördinatie BL
Diadochokinesis Bewegingsstabiliteit en precisie (Passieve) Tonus BL Reflexen en craniale zenuwen Meten van hoofdomtrek

27 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Kracht BL Bewegingscoördinatie BL
Bewegingsstabiliteit en precisie Vinger-neusraakproef (Passieve) Tonus BL Reflexen en craniale zenuwen Meten van hoofdomtrek

28 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Kracht BL Bewegingscoördinatie BL
Bewegingsstabiliteit en precisie (Passieve) Tonus BL Elleboog, pols, schouder Reflexen en craniale zenuwen Meten van hoofdomtrek

29 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Reflexen en craniale zenuwen
Peesreflexen Achilles-, knie-, biceps- en tricepspeesreflex Voetzoolreflexen Craniale zenuwen (selectie) Meten van hoofdomtrek

30 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Reflexen en craniale zenuwen
Peesreflexen Craniale zenuwen (selectie) Neuro-oftalmologisch N. facialis (VII) Buccofaciale praxie Meten van hoofdomtrek

31 3. Het kind zit Arm- en handmotoriek Reflexen en craniale zenuwen
Peesreflexen Craniale zenuwen (selectie) Meten van hoofdomtrek Plotten op curve van K&G Groeicurve ♀ en ♂, 1-5 jaar, Vlaanderen 2004

32 3. Het kind zit 3) Meten van hoofdomtrek

33 3. Het kind kleedt zich aan
Praxie Maken van aantekeningen