Leren in en door organisaties

Presentatie over: "Leren in en door organisaties"— Transcript van de presentatie:

1 Leren in en door organisaties
Robert de Hoog Programmagroep SWI Kennis en Leren 16 april 2003

2 Onderwerpen Van individu naar organisatie Kenniscreatie: componenten
Kenniscreatie: processen Aansturen: management en condities Bewijs? Kennis en leren 16 april 2003

3 Van individu naar organisatie
Leren veronderstelt een lerende “agent” In principe een individu Hoe kan je individueel leren en een “lerende organisatie” koppelen? Omvat ook informeel leren! Veel auteurs: Senge, Argyris, Schon Hier vanuit kennis management perspectief Kennis en leren 16 april 2003

4 Van individu naar organisatie
Meestal probeert men de volgende aspecten in kaart te brengen: Wat wordt er geleerd (componenten) Hoe wordt er geleerd (processen) Hoe bevorderen we leren (aansturen) Nonaka & Takeuchi: theorie, met name organisatie gericht Kim: theorie, koppeling individu-organisatie Reinhardt: theorie + toetsing Kennis en leren 16 april 2003

5 Kenniscreatie: componenten
Nonaka & Takeuchi (epistemologie) Onderscheid tussen impliciete en expliciete kennis (zie ook Sveiby, p en kritiek van Wilson, volgende bijeenkomst!) Kennis en leren 16 april 2003

6 Kenniscreatie: componenten
Nonaka & Takeuchi (ontologie): Organisatienivo’s Individu Groep Organisatie Inter-organisatie Kennis en leren 16 april 2003

7 Kenniscreatie: componenten
Kim: Individueel leren Individuele aspecten Individuele mentale modellen Raamwerken Routines Organisatorische aspecten Kijk op de wereld Organisatorische routines Gedeelde mentale modellen Omgeving Kennis en leren 16 april 2003

8 Kenniscreatie: componenten
Reinhardt (zie fig. 8.2): Leer nivo’s (individu, team etc.) Leer modi (cognitief, cultureel, actie georienteerd) Leer typen (single loop, double loop) Leerprocessen (identificatie/creatie, diffusie, integratie/modificatie, actie) NB: geeft 144 perspectieven! Kennis en leren 16 april 2003

9 Kenniscreatie: processen
Nonaka & Takeuchi: conversieproces tussen typen Spiraal wordt gedreven door continue interactie tussen impliciete en expliciete kennis Kennis en leren 16 april 2003

10 Kenniscreatie: processen
Groepsprocessen Cultuur ??? Apprenticeship Metaforen, analogie, dialoog Informatieverwerking Lerende organi satie Leren door te doen Instructie Nonaka & Takeuchi Kennis en leren 16 april 2003

11 Kenniscreatie: processen
Kim: Intern individu Organisatie Organisatie + individu wisselwerking met de omgeving Kennis en leren 16 april 2003

12 Kenniscreatie: processen
Reinhardt: Meer object model voor KM Pijlen? Leervormen? Kennis en leren 16 april 2003

13 Aansturen: management en condities
Uitgangspunt is dat processen niet “vanzelf” verlopen Management vs condities Nonaka & Takeuchi geven condities: Intentie: doelgerichtheid van de organisatie Autonomie: zelfstandig handelen Fluctuatie en creatieve chaos: “opschudden” Redundantie: meer weten dan direct nodig “Requisite variety”: fit met dynamiek omgeving Kennis en leren 16 april 2003

14 Aansturen: management en condities
Kim: rol van mentale modellen doorslaggevend Expliciteren van mentale modellen Transfereren naar organisatorisch geheugen Tools: systeem dynamica, computer modellen (simulatie, spel) Leunt sterk op werk van Senge! Kennis en leren 16 april 2003

15 Aansturen: management en condities
Reinhardt: Management probleem: Formuleren van doelen Waarde bepalen Acties/interventies ondernemen Barrieres: zie table 8.3! Kennis en leren 16 april 2003

16 Aansturen: management en condities
Sveiby, Hoofdstuk 7 Verzameling “losse” opmerkingen over interne structuur: Spanning beheersen tussen groepen in de organisatie Afstemming met klanten Structuren voor kennisoverdracht (kantoortuin e.d.) Kangoeroemethode Simulatie (Tango!) Kennis en leren 16 april 2003

17 Bewijs? Nonaka & Takeuchi: beperkt aantal case studies, Japan wel zo goed?(zie ook nieuwe boek) Sveiby: anecdotisch Kim: anecdotisch (geeft het zelf toe!) Reinhardt: systematisch opgezet onderzoek in een organisatie Kennis en leren 16 april 2003