Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

Presentatie over: "Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’"— Transcript van de presentatie:

1 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’

2 Conferentie ‘Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee – Leuven, 24-25/2/2011 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Conferentie Leuven, 24-25 februari 2011

3 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Extra middelen voor kansarme scholen: wat leert het onderzoek ? Ides Nicaise HIVA / Dep. Pedag. Wet. (KU Leuven) Conferentie ‘Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee – Leuven, 24-25/2/2011

4 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Onderwijsvoorrang in Vlaanderen…  Onderwijsvoorrangsgebiedenbeleid / SIF+: scholen in gebieden met concentratie van allochtonen  Onderwijsvoorrangsbeleid (OVB): scholen met concentratie van allochtonen (BaO / SO)  Zorgverbreding (ZVB): basisscholen met concentratie van kansarmoede (overgang kleuter => lager onderwijs)  Experiment ‘Scholen met bijzondere noden’: scholen SO met veel gedragsproblemen  Gelijke OnderwijsKansen-decreet (GOK-I, 2002): scholen met concentratie van sociaal achtergestelde lln  Zorgcoördinatie (GOK-II, 2003) allerlei sociale en leerproblemen (alle basisscholen)  Financieringsdecreet leerplichtonderwijs (2008) © I. Nicaise

5 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ …en in het buitenland  VS: Title I  VK: Educational Priority Areas  Fr: Zones d’Education Prioritaire  NL: Onderwijsvoorrangsbeleid  … Studiedag XXX

6 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Doelstellingen  Compensatiebeginsel (ongelijke startkansen / gelijke uitkomsten)  Desegregatie onderwijsuitkomsten Groep 1 Groep 2 frequentie Groep 2

7 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Behoeftencriteria (1) Territoriaal  Kans tot meer geïntegreerd beleid (i.s.m. huisvesting, arbeidsvoorziening, volwasseneneducatie, welzijn...)  Minder administratieve controle  Lagere doelmatigheid in termen van doelgroep-bereik Leerlingniveau  Minder ‘structurele’ aanpak  Meer papierwerk  Beter doelgroepbereik (tot 50%) © I. Nicaise

8 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Behoeftencriteria (2) GOK-decreet  Opleidingsniveau moeder  Inkomen (vervangingsinkomen)  Trekkende bevolking  Kind verblijft niet in oorspronkelijk gezin  (Thuistaal) Financieringsdecreet  Opleidingsniveau moeder  Thuistaal  Inkomen (schooltoelage)  Buurt met onderwijsachterstand  Trekkende bevolking  Kind verblijft niet in oorspronkelijk gezin Kansarmoede is gebrek aan materieel, menselijk, sociaal en cultureel kapitaal

9 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Behoeftencriteria (3) Dekken GOK-criteria de ‘juiste’ doelgroep ? Vandeputte: clusteranalyses met indicatoren van economisch, sociaal, cultureel en pedagogisch kapitaal van gezinnen GOK socio-economisch kansarme leerlingen zwakke cognitieve prestaties cultureel-pedagogisch kansarme leerlingen zwakke socio- emotionele ontwikkeling

10 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Implementatie (1) Wat doen scholen met GOK-geld ?  OVB: duidelijke richtlijnen  GOK: ‘menu’ van actieclusters met vrije maneuvreerruimte Studiedag XXX BaO / 1e graad SO  Preventie / remediëring  Taalvaardigheids-onderwijs  Positief zelfbeeld en sociale competentie 2e – 3e graad SO  Preventie / remediëring  Taalvaardigheids-onderwijs  Optimale studiekeuze

11 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Implementatie (2) Juchtmans: diepte-interviews in 20 GOK-scholen (2003-2004) – getoetst aan deskundigen in 2010  GOK-decreet positief onthaald  GOK en zorg  Veel GOK-leerkrachten missen ervaring en gezag  Scholen met veel GOK-lln hebben beter beleid GOK Structurele preventie Zorg : Individuele remediëring ZOK ? GORG ? vooral Individuele remediëring

12 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Implementatie (3) Lessen uit OVB- en ZVB-evaluaties m.b.t. succesvolle implementatie  Eensgezinde visie van kernteam / schoolteam  Professionalisering leerkrachten  Externe begeleiding  Toezicht op / aansturing van de aanwending…

13 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Effectiviteit (1)  Algemeen (VS, Ierland, VK...): ‘matig positief’  Nederland (PRIMA-onderzoek): Pas na 6 jaar merkbaar effect  Te weinig middelen om Mattheuseffect tegen te gaan (zonder OVB zouden deze scholen zwakker presteren)  Te weinig voorwaarden m.b.t. aanwending  Meest effectieve scholen bieden veel structuur, hebben goed management, differentiëren meer (hoewel...), hebben meer ervaren leerkrachten  Vlaanderen (OVB): onzeker effect © I. Nicaise

14 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Effectiviteit (2) © I. Nicaise Idealiter… …maar geen echte nulmeting

15 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Effectiviteit (3) Alternatief 1 Cf. Verhaeghe e.a. leerjaar leervorderingen kansarme leerling kansrijke leerling

16 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Effectiviteit (4) Alternatief 2 Cf. Ooghe % GOK-lln in school Gemidd. Prestaties lln Zonder GOK-fin Met GOK-fin 10%-grens

17 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ VOORLOPIG besluit  GOK (b)lijkt te werken  Mogelijke fine-tuning:  Aandacht voor cultureel-pedagogische kansarmoede  Verdeskundiging en uitbouw middenkader

18 Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Vervolgonderzoek ?  Zijn de leerlingkenmerken uit financieringsdecreet ‘beter’ dan die uit het GOK-decreet ?  Hebben scholen / leerkrachten vooruitgang geboekt qua visie op GOK-beleid ?  Welke effecten heeft GOK  op welbevinden, schoolloopbanen…?  op langere termijn ?  Rendement van GOK-financiering ?