Respect! INLEIDING: [tekst webpagina Ethisch Verantwoord Sporten]

Presentatie over: "Respect! INLEIDING: [tekst webpagina Ethisch Verantwoord Sporten]"— Transcript van de presentatie:

1 Respect! INLEIDING: [tekst webpagina Ethisch Verantwoord Sporten]
Er is een groeiende tendens tot normverschuiving en –vervaging in de sport. De positieve waarden van sport als gezondheid, fitheid, zelfwaardering, zelfrealisatie, plezier en goede sociale contacten worden verlegd naar egocentrische waarden. Op en rond de sportvelden zien we wekelijks de effecten hiervan: asociaal en pestgedrag, discriminatie, respectloosheid, onverdraagzaamheid en prestatiedrang. Het wordt steeds duidelijker dat sport door deze verloedering de normale fysieke en sociale ontwikkeling bij kinderen ernstig kan verstoren. Kinderen gaan steeds meer gedrag imiteren dat ze zien als de norm bij volwassenen(sport) en van wat zij aanvoelen als ‘normaal’: het verdragen van pijn, het veroordelen op basis van afkomst, geloof, beperking of lichamelijke conditie, ‘uitbarstingen’ van positieve en negatieve emoties, de aanvaardbaarheid van overtredingen, het ten koste van alles moeten winnen. Dit 'egocentrisme' is langzamerhand een maatschappelijke ‘waarde’ geworden: jezelf, je ego steeds het allerbelangrijkst maken. En hoe belangrijker we onszelf maken, hoe minder we oog hebben voor de andere mens en hoe respectlozer we leven. Egocentrisme komt voort uit conditionering; door emotionele verwaarlozing, onverschilligheid, ervaringen met asociaal gedrag van anderen, het in-programmeren van een competitieve mentaliteit (beter moeten zijn dan anderen) en sociaal darwinisme. Egocentrisme creëert egocentrisme. Ons egocentrisme komt steeds voort uit het egocentrisme van anderen en staat lijnrecht tegenover bescheidenheid, integriteit en empathie. Ze belemmert alles wat te maken heeft met onze hoogste menselijke waarden en dus de puurheid van sport. >? Herken je dit ‘egocentrisme’ in jouw eigen team? >? Herken je dit ‘egocentrisme’ binnen jouw vereniging? ALGEMEEN: De sheets geven de rode draad aan van het programma. De bedoeling is dat de informatie op de sheets gebruikt wordt om de dialoog met de deelnemers aan te gaan. Hoe doe je dit: door te vragen, te vragen en te vragen (en goed te luisteren want dat bepaalt weer je volgende vraag). Gebruik hiervoor m.n. de OPEN VRAAG, dat zijn vragen die je NIET met JA of NEE kunt beantwoorden maar die informatie geven over wat iemand vindt, denkt of voelt. Deze vragen beginnen met: WIE, WAT, WAAR, WAAROM, HOE, HOEZO, WELKE. Voorbeelden van goede vragen: WAT vinden jullie van deze sheet? WAAROM vind je dat? WIE vind dat ook? WIE vindt iets anders? Welk voorbeeld heb je daarvan? HOE zou je het ook uit kunnen leggen? WAT is het voordeel van….? Wat is het nadeel van…..? HOE zou je daarmee om kunnen gaan? In de notitiepagina bij iedere sheet vind je mogelijke vragen en toelichting. Een vraag wordt voorafgegaan door het teken >?. Achtergrondinformatie bij de vragen zijn cursief geschreven. Ook vind je tips en informatie t.a.v. hand-outs, opdrachten en FLAP gebruik. Veel achtergrondinformatie vind je ook op de website: TER VOORBEREIDING Vergaderzaal voorbereiden Laptop testen Beamer opstellen Flipover neerzetten Breed schildersplakband: iedere deelnemer schrijft naam op breed schildersplakband en plakt dit zichtbaar op zijn/haar trui Stiften Aantekenblokken en pennen Water, koffie, thee, lekkers Op flip: “Welkom, Fijn dat je er bent”.

2 Het programma bestaat uit de volgende onderdelen:………….

3 Ongewenst gedrag in het team

4 Wat is ongewenst gedrag?
Ongewenst gedrag onacceptabel? Pestgedrag Slaan/schoppen Ongewenst gedrag acceptabel? Ruw beletten een goal te maken? Schelden buitenspelsituatie? Gewenst gedrag acceptabel? Niet meedoen met het ruwe spel van de tegenstander? Gewenst gedrag onacceptabel? Hoekschop/ingooi pas op het moment dat tegenstander klaar staat? De mate van ongewenst gedrag bepaal jij als coach. >? Want welk ongewenst gedrag is absoluut onacceptabel? >? Welk ongewenst gedrag accepteer je tijdens een wedstrijd omdat je een speler hier niet op aanspreekt?

5 Casus Jouw beste spits misdraagt zich onophoudelijk in de eerste helft van de wedstrijd. Hij scheldt tegen de (sterkere) tegenpartij over roekeloos speelgedrag en is erg boos over een beslissing van de scheidsrechter over een buitenspelsituatie. Ook schreeuwt hij regelmatig zijn medespelers toe dat hij wenst aangespeeld te worden. De vader van de speler ondersteunt het gedrag van zijn zoon door luid te melden dat de scheidsrechter een ‘thuisfluiter’ is, de tegenstanders ‘schenenschoppers’ zijn en zijn zoon niet wordt aangespeeld. >? Wat ga je doen? >? Hoe verklaar je het gedrag van speler en ouder?

6 Veel ongewenst gedrag ontstaat door frustraties [Dissatisfactiemodel]
Negatieve feedback van coach en ouders Gevoel van eigenwaarde Competentie-beleving Gepercipieerde controle Motivatie-oriëntatie: in-/extrinsiek taak/resultaat belonen/bestraffen Affect (Invloed) Frustraties Faalangst Apathie Motivatie Pestgedrag Schelden Ruw / slecht spel Geen groei Veel ongewenst gedrag ontstaat door frustraties. En frustraties begint vaak bij negatieve feedback van ouders, coaches en medespelers! Frustraties ontstaan door een matig gevoel van eigenwaarde en/of competentiebeleving en/of gepercipieerde controle op het veld. In de training Sportcoachvaardigheden van het Positief Coachen Programma wordt aandacht geschonken aan de fasen van taakbekwaamheid: In de ontwikkeling van de taken van een sporter zie je: Dat de sporter een taak eerst moet leren uit te voeren (kennen/kunnen), dit doe je dmv instructie en controle op de juiste uitvoering; Vervolgens laat de sporter de taak in een wedstrijd wel of niet zien (willen/durven). Durft/wil hij de taak uit (te) voeren tijdens een wedstrijd? Dit kennen/kunnen en willen/durven noemen we competentiebeleving. Afhankelijk van de inzet van zijn eigen team en de sterkte van de tegenstander heeft de speler voldoende controle om de taak uit te voeren. Dissatisfactie Drop-out

7 Of door actie > reactie. Gedrag beïnvloedt gedrag
Jullie voetballen als oude wijven! Beetje zonde van mijn tijd. Zit niet te slapen! Anders kom maar even op de bank zitten.. Dat wordt vandaag weer helemaal niks! Het is toch simpel! Dat jullie dit niet begrijpen. Wanneer we de verschillende negatieve reacties bundelen kunnen we 4 karikaturen onderscheiden. <? Wie herkent zich zelf? <? Welke uitspraken hoor je wel eens die in een van deze karikaturen vallen? <? Gedrag beïnvloedt gedrag; wat zie je dan bij spelers? NB: In de materialen zit een Typologietoets waarbij je kunt kijken welke soort reacties jij laat zien. Deze kan je aan het eind van de training uitdelen als mensen dat leuk vinden. In de training kun je deze vragenlijst ook laten maken, maar dan kost het veel tijd (invullen en nabespreken moeten je rekenen op circa 40 minuten). De 4 Zondaars in coaching

8 EGOcentrisme Of door: Lees de inleidende tekst hierover
>? De maatschappij is aan het veranderen en dus ook de sport >? Mogen we dit egocentrisme accepteren bij jeugdsport? >? Wat zijn de nadelige effecten in de fysieke en sociale ontwikkeling bij kinderen?

9 Groei/motivatie model
Eigenwaarde, waardering PESTEN / NEG. FEEDBACK Erbij horen, geaccepteerd worden UITGES(T)(L)OTEN Veiligheid, bescherming MISHANDELING Thuisfront GEEN REGELS, GEEN REGELMAAT, GEEN RUST, GEEN RELATIE (afgeleid van model psycholoog A.H. Maslow) Kinderen hebben thuis regels, regelmaat, rust en relatie nodig. Je zou kunnen zeggen dat dit voor kinderen een primaire behoefte is. Op het sportveld willen kinderen veiligheid en bescherming. In het team willen ze erbij horen, geaccepteerd worden. Én ze willen gewaardeerd worden door andere teamleden. Dan pas kunnen kinderen hun maximale potentieel ontwikkelen in de sport. Kinderen worden zeer sterk gedemotiveerd als papa en mama voortdurend ruzie hebben. Kinderen worden sterk gedemotiveerd als ze op de vereniging regelmatig buiten het veld een schop of stomp krijgen. Kinderen worden gedemotiveerd als ze binnen het team niet geaccepteerd worden (kliekvorming). Kinderen worden op de lange duur gedemotiveerd als ze regelmatig worden gepest. Motivatie zorgt voor groei, gedemotiveerdheid stagneert groei! Mishandeling, uitgesloten worden, pesten en negatieve feedback (van bijvoorbeeld andere ouders) mogen coaches niet accepteren!

10 Omgaan met ongewenst gedrag
Stimuleren van gewenst gedrag Positief omgaan met elkaar Wees een OEN bij conflicten Logische consequenties >? Welk gewenst gedrag zou jij bij jouw team willen stimuleren? >? Wat is positief omgaan met elkaar? >? Wat zou open, eerlijk en nieuwsgierig betekenen voor een coach die bij conflicten tussen teamleden gaat staan? >? Wat kunnen logische consequenties zijn bij ongewenst gedrag?

11 Stimuleren van gewenst gedrag
Effect= K x A x M Kwaliteit van de regels: Welk gedrag is wél en welk gedrag niet acceptabel tijdens trainingen en wedstrijden? Vinden de spelers deze regels ‘logisch’ of ‘onzinnig’? Opgelegde gedragsregels of teamafspraken? Acceptatie is hoog als de relatie met de trainer goed is én deze een voorbeeldfunctie heeft. Motivatie Als de coach gemotiveerd is om regels te handhaven, zijn spelers gemotiveerd om zich aan de regels te houden! Wees dus consequent en duidelijk wat je van jouw team verwacht. Stimuleren van gewenst gedrag gaat vooral om de kwaliteit van de regels die jij stelt, de acceptatie van de regels door het team en de motivatie van de spelers om deze regels te handhaven.

12 TRTS op [naam sportvereniging]
 TRTS op [naam sportvereniging] Wij respecteren de Wij respecteren alle Wij houden het T egenstander R egels van het spel O fficials’ beslissing T eamleden S pel in ere Teammanife(e)st Een instrument dat m.n. bedoeld is voor jongere teams: Teammanife(e)st Maak een Teammanife(e)st met jouw team! Met het Teammanife(e)st laten teams zien dat ze TROTS zijn op hun club en op hun team. >? Hoe zou jij dit in jouw team kunnen introduceren?

13 Team-SWOT Het Team-SWOT formulier vult de coach samen met het team in. Met een Team-SWOT daag je teamleden uit om beweringen (en achterklap) te beargumenteren, maak je lastige onderwerpen als pestgedrag, te laat komen tijdens trainingen, motivatie en prestatie bespreekbaar, geef je richting aan doelen en verwachtingen en leg je afspraken vast. Een instrument dat m.n. bedoeld is voor oudere teams: Team-SWOT WAT GAAT NIET GOED? (te vaak afwezigen tijdens trainingen, elkaar voor 'rotte vis‘ uitmaken) WELKE AFSPRAKEN KUNNEN WE HIEROVER MAKEN? (ANDERS/BETER/MEER) (huiswerk beter plannen, noodzaak van trainingen benadrukken, verboden te schelden) WELKE KANSEN ZIEN WE VOOR HET TEAM? (INDIVIDUELE- OF TEAMONTWIKKELING) (sterkere achterhoede is mogelijk indien hier meer op getraind wordt) WELKE DOELEN SPREKEN WE HIEROVER AF? (wekelijks hierop trainen) WELKE BEDREIGINGEN ZIEN WE VOOR HET TEAM (IN DE NABIJE TOEKOMST)? (een aantal gaat vrijdags uit en komt te laat in bed) WAT MOETEN WE NU/STRAKS DOEN OM DE BEDREIGINGEN AF TE LATEN NEMEN OF ZELFS OP TE HEFFEN? WELKE AFSPRAKEN KUNNEN WE HIEROVER NU MAKEN? (vrijdags ligt iedereen voor uur in bed)

14 Ongewenst gedrag van ouders
>? Welk ongewenst gedrag ervaar jij bij ouders? >? Hoe ga je daarmee om?

15 Afspraken maken met ouders
Ouders geven geen instructies of aanwijzingen. Ouders moedigen slechts aan. Ouders maken geen negatieve opmerkingen naar het eigen team, de tegenstanders of de scheidsrechter. Ouders bemoeien zich niet met de coaching. Afspraken maken met ouders.

16 Bijeenkomst met ouders
Hoe zien jouw trainingen eruit? Wat en waarom doe je ze? Wat zijn jouw doelen met het team? Wat zijn de gedragsregels voor spelers en ouders? Wat is jouw stijl? Positief Coachen. Moedig ouders deze aanpak te ondersteunen. Geef de essentie van Positief Coachen. Leer ouders positieve feedback te geven na een wedstrijd. Vraag ouders of ze hun eigen prestatiewens los kunnen laten en niet op hun kind willen projecteren! Bijeenkomst met ouders [zie inhoud sheet]. [aan het begin van een seizoen]

17 Hoe ga je om met ongewenst gedrag van ouders?
Spreek af en spreek aan! Benadruk waar je het wél over eens bent! Wees een Wilg in de Wind! Spreek af en spreek aan! Je spreekt met ouders spelregels af hoe ze zich dienen te gedragen (zie voorgaande sheet). >? Welke afspraken zou jij met ouders willen maken? Benadruk waar je het wél over eens bent! Je bent het toch met mij eens dat het vooral belangrijk is dat de jongens(meisjes) veel plezier hebben? Je bent het toch met mij eens dat het voor het team verwarrend wordt als 12 ouders gaan zeggen wat ze moeten doen? Zullen we dan afspreken dat.. Wees een Wilg in de wind! Ik kan mij voorstellen dat jij dit zegt, ook ik zag/vond …, toch zou ik jou willen vragen om niet mee te coachen.

18 Gedrag ouder/coach Mensen kunnen van ‘nature’ coöperatief zijn.
Mensen kunnen van ‘nature’ assertief zijn. Assertief gedrag lokt assertief gedrag uit. Assertief gedrag is minder effectief bij het uitbannen van ongewenst gedrag. Mensen kunnen van ‘nature’ coöperatief zijn. Coöperatief gedrag roept coöperatief gedrag op. Coöperatief gedrag is minder effectief bij het handhaven van regels. Bepalend in het omgaan met: ongewenst gedrag van ouders; sluimerende conflicten met ouders; conflicten met en tussen spelers; is het soort gedrag dat jij hebt. Ben je meer coöperatief dan assertief of net anders om? Hiervoor hebben we een Conflicthanteringtoets die jullie voor deze training hebben ingevuld / nu gaan invullen. >? Wie is meer assertief dan coöperatief? >? Wie is er meer coöperatief dan assertief? Assertieve mensen hebben moeite met luisteren, zijn haantje de voorste, tonen soms niet erg veel belangstelling. Coöperatieve mensen vergeten hun eigen belang wel eens en tonen erg veel belangstelling voor de ander. We maken nu twee groepen: de meer assertieven en de meer coöperatieven. >? Overleg met elkaar wat je meer/anders/beter zou kunnen doen en denk dan aan de manier hoe je nu met conflicten of belangen om gaat.

19 Het programma bestond uit de volgende onderdelen:………….
Eventueel kun je een aantal verbeterpunten in het Persoonlijk Verbeterplan noteren. Mocht je deze niet bij jou hebben van de vorige training, dan heb ik hier een exemplaar…

20 Respect! Dank voor jullie inzet!