Arbeidsveiligheid voor natuurbeheerders in het projectgebied BeNeKempen Gunter Brems.

Presentatie over: "Arbeidsveiligheid voor natuurbeheerders in het projectgebied BeNeKempen Gunter Brems."— Transcript van de presentatie:

1 Arbeidsveiligheid voor natuurbeheerders in het projectgebied BeNeKempen
Gunter Brems

2 IBEVE-IDEWE IDEWE= externe dienst voor preventie en bescherming op het werk Marktleider 9 regiokantoren in Vlaanderen, Brussel en Wallonië 150 medische centra in Vlaanderen Klantenbestand > ondernemingen Ruim 500 medewerkers

3 IBEVE-IDEWE IBEVE= niet-medische preventie
Hoofddisciplines (departementen Veiligheidscoördinatie Veiligheid Milieu Industriële hygiëne Centrale zetel in Haasrode (Leuven) Ruim 70 Regionale medewerkers over geheel Vlaanderen

4 BeNekempen Grensoverschrijdend studieprogramma Interregionaal project
Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) Actief Bodembeheer de Kempen- Nederland (ABdK) Financiële steun Europese Unie Studieplatform Zoeken oplossingen Alternatieve beheersmethoden Saneringsconcepten

5 Benekempenstudie Multidisciplinaire benadering probleem 5 werkgroepen
Zinkassen Water Landbouw Natuur Risico-evaluatie IDEWE-IBEVE : effecten van zware metalen op milieubeheerders en beheerswerkers

6 BeNekempen studiegebied
Vlaanderen, studiegebied= Prov.Antwerpen en Limburg Nederland, studiegebied= Brabant en Limburg

7 Historiek verontreiniging
Historische non-ferro industrie 19° eeuw Niet behandelbaar met klassieke aanpak Verontreinigingsgebied ruim 700m² km Vlaanderen Kempenregio en Limburg (As Turnhout-Lommel -Maaseik) Nederland Brabant en Limburg (As Tilburg-Eindhoven-Weert)

8 Bedrijfsactiviteit veroorzaakt verontreiniging met zware metalen
Primair Bodem (Oppervlakte)water Lucht Secundair Opname in voedingsketen (gras, gewas) Opname door dieren en regiobewoners

9 Verspreidingswegen Emissie van verontreinigd fijn stof via schoorstenen Windverwaaiing van ertsen, assen, stof Lozing afvalwater Uitloging bodem via hemelwater Grondwater Afvalstoffen Gebruik secundaire grondstoffen Aanleg zinkassenwegen (ruim km)

10 Zinkassenwegen in kaart gebracht

11 Risico en gevolgen Effecten en gevolgen van zware metalen
Korte termijn effecten Zwakkere gezondheid Aantasting immuniteitssysteem Lange termijn effecten Snellere botbreuken Cumulatieve intoxicatie (lever, nieren) Carcinogeen mogelijke DNA beschadiging

12 Aanpak en opzet risicostudie beheerswerken in Natuurgebieden Benekempenregio
Evaluatie van de activiteiten Rondvraag bij uitvoerders Oa. ANB Natuurpunt Staatsbosbeheer Stichting Limburgs Landschap

13 Aanpak en opzet risicostudie beheerswerken in Natuurgebieden Benekempenregio
Beheerswerken door natuurbeheerders Maaien Snoeien Kappen Plaggen ...

14 Aanpak en opzet Blootstellingsroutes Stofinhalatie Opname via mond
Maaien Snoeien Kappen Opname via mond Persoonlijke hygiëne

15 Terreinstudie Metingen van stofgehalte bij beheerswerken
Luchtstaalname Analyse zware metalen op geadsorbeerde stoffractie

16 Terreinstudie Bepalen verontreinigingsgraad van de inhaleerbare fractie stof Bodemstaalname Analyse gehalte zware metalen totale fractie Analyse zware metalen op fractie < 63µm

17 Terreinstudie Stofmeting
Analyse zware metalen op geadsorbeerde stoffractie Metingen bij maaiwerken in graslanden Meten van stofproductie en verontreinigingsgraad Geen merkbare effecten vastgesteld Mogelijk “gunstige” invloedsfactoren Natte zomer Vochtige ondergrond, weinig stofproductie Luchtstaalname omvatte het monitoren van de inadembare fractie aan stofdeeltjes DWZ het TOTALE stofgehalte in de tractorcabine Nadien analyse op zware metalen van het opgevangen materiaal

18 Terreinstudie Metingen van inhaleerbare stoffractie
Analyse zware metalen in zandbodem en humusrijke bodem Duidelijke verschilwaarden Zandbodem vrijwel geen zware metalen ( agv uitlogingseffect hemelwater) Humusrijke bodem bevat meer zware metalen (adsorptie van metaaldeeltjes)

19 Terreinstudie Metingen van inhaleerbare fractie
zware metalen in fractie < 63µm Gehalten aan zware metalen meest risicovol in functie van inhaleerbaarheid Analyse in evaluatie Grote fractiedeeltjes worden tegengehouden Overgrote deel van zware metalen bevindt zich in grotere fractiedeeltjes Fractie deeltjes <125µm is 25% van bodemstaal, waarvan 5% < 63µm. Deze fractie is meest risicovol in functie van doordringen in diepe longsystemen 5% risicovolle fractie bevat

20 Terreinstudie Metingen van inhaleerbare fractie
zware metalen in fractie < 63µm Analyse in evaluatie, eerste conclusies: 8,6 µg Cd in totale staal 6 µg in fractie > 125 µm 1,9 µg in fractie < 125 µg 1 µg in fractie < 63 µm Vergelijkbare resultaten voor Pb en Zn Fractie deeltjes <125µm is 25% van bodemstaal, waarvan 5% < 63µm. Deze fractie is meest risicovol in functie van doordringen in diepe longsystemen 5% risicovolle fractie bevat slechts een fractie van de potentieel aanwezige verontreiniging

21 Gezondheidstudie Meting van zware metalen in bloed en urine
Vergelijkende studie gehalte voor Cd Literatuurstudie en referentiedata Cadmibelstudie ( ) PheeCad studie ( ) Vlaams Humaan Bemonsteringsprogramma 2006 Metingen Bedrijfsgeneeskundige dienst Umicore 2006 Bloed- urinemetingen bij ANB personeel 2007 (lopend)

22 Gezondheidstudie Cadmibel en PheeCad studie
algemeen hoge gehalten aan Cd bij onderzoekspersonen Referentiegroep urinair Cd 0.86 µg/dag “high-risk” groep urinair Cd 1,38 µg/dag (+33%) Bewoners nabij non-ferro bedrijven geven merkelijk hogere waarde Hogere meetwaarden zijn mede gevolg van vroegere productieaard. Actieve ingrepen in productieproces hebben emissie van Cd gedecimeerd ( van 125 ton in 1950 naar 17 kg in 2004) Low risk = referentiegroep en bewoners buiten de directe omgeving van Non ferro High Risk= personeel en directe omgeving van Non Ferro Info is afkomstig van Vlaams Humaan Bemonsteringsprogramma en Arbeidsgeneeskundige dienst Umicore

23 Gezondheidstudie Studies 2006 Opmerking:
Relatief kleine verschilwaarden tussen referentiegroep en risicogroep Relatief hoge Cd waarden bij alle Vlaamse onderzoekpersonen algemeen lagere waarden aan Cd tov ( wel moeilijke vergelijking ifv meeteenheden) Opmerking: Gunstige effecten merkbaar van aangepaste bedrijfsbeleid, informatiecampagnes, beleidsvoering, preventietips

24 Gezondheidstudie Metingen 2007 bij ANB personeel Metingen lopende
Vergelijkende waarden tussen studies 2006 en eigen metingen ifv risicoblootstelling Resultaten medio oktober 2007

25 Effecten van beheerswerken in risicogebieden
Voorlopige conclusies Stofmetingen geven geen meetbare gehalten zware metalen Gehalte zware metalen in fijn stof beduidend lager dan totale gehalte en dus weinig effectief opnamerisico Gehalten Cd in urine weinig onderscheid tss referentiegroep en risicogroep Opmerking: Roken = “trigger” van effect Cd. Versterkt intoxicatie-effect Rokers ernstigere risicogroep op intoxicatie met zware metalen

26 Effecten van beheerswerken in risicogebieden
Voorlopige adviezen en preventieve aanbevelingen Beheerswerkzaamheden preferentieel in stofarme omgeving niet bij droogteperioden of windstil Inhalatie van stof beperken door dragen van stofmasker of werk in overdrukcabine Gebruik van bosmaaier of “open” maaiwerk beperken indien mogelijk Goede persoonlijke hygiëne en gezonde levensstijl handen wassen, geen eten/drinken tijdens werkzaamheden, rookverbod