12/30/2018.

Presentatie over: "12/30/2018."— Transcript van de presentatie:

1 12/30/2018

2 FRBR Functional Requirements for Bibliographic Records
van theoretisch concept naar praktische realisatie!? Luc Lannoy, hoofd afdeling metadata K.U.Leuven FOBID, Den Haag, 27 september 2007

3 FRBR Functional requirements for bibliographic records (FRBR)
Dataconcept (IFLA, 1998) - vereisten voor bibliografische beschrijvingen - vanuit een gebruikersgerichte invalshoek - zoeken én vinden - identificeren en selecteren - verkrijgen Context - verminderen workload van het catalografisch werk - efficiënte en optimale ontsluiting garanderen - betere presentatiemogelijkheden in WebOPAC 12/30/2018

4 FRBR FRBR welles - theoretisch / semantisch model
àinventarisering bibliografische gegevens àstructurering bibliografische gegevens FRBR nietes - datamodel - bibliografische standaard (cf. ISBD / AACR2) - registratie- en uitwisselingsformaat (cf. MARC21) 12/30/2018

5 FRBR in drie ritten FRBR-proloog FRBR als concept
FRBR als praktische realisatie 12/30/2018

6 FRBR-concept Entity-relationship model - entiteiten - attributen
- relaties Catalografie in een ‘ge-WEB-iseerde’ omgeving 12/30/2018

7 FRBR-entiteiten Groep 1 Groep 2
Work Expression Manifestation Item  Groep 2 - Personen Corporaties  Groep 3 / vier ‘algemene’ onderwerpstypes - Concept, Object, Gebeurtenis, Plaats 12/30/2018

8 FRBR-entiteiten groep 1
12/30/2018

9 FRBR-entiteiten groep 1
Flat records à meerniveaurecords Inconsistenties en redundantie minimaliseren Principe van collocatie (vertrekkend van het work) Transparante structuur Overzichtelijke en getrapte presentatie 12/30/2018

10 FRBR-concept Entity-relationship model - entiteiten - attributen
- relaties Catalografie binnen ‘geWEBiseerde’ omgeving 12/30/2018

11 FRBR-attributen ‘Work’
Titel een genormaliseerde of uniforme titel Datum van de creatie van het ‘work’ Vorm aanduiding ‘bibliografische categorie’ tot dewelke het werk behoort Auteur(s) intellectuele en/of artistieke “creator(s)” van het ‘work’ Onderwerpen / Classificaties de inhoudelijke ontsluiting Links naar externe bronnen m.b.t. het work 12/30/2018

12 FRBR-attributen ‘Work’
Work-record eenmalig gecreëerd Work-record op één centrale plaats beheerd Work-record groepeert alle expressions WORK Expression a Expression b … Expression z 12/30/2018

13 FRBR-attributen ‘Expression’
Vorm in MARC21 gedefinieerd als recordtype (tekstmateriaal, bladmuziek, geprojecteerd medium, (niet-)muzikale geluidsopname, enz.) Taal waarin het ‘work’ is gerealiseerd Uitvoerders personen / corporaties verantwoordelijk voor de uitvoering/realisatie van een work 12/30/2018

14 FRBR-attributen ‘Expression’
Expression-record groepeert al zijn producties (manifestations) WORK Expression a Expression b … Expression z Manifestetion 1 Manifestation 2 … Manifestation n 12/30/2018

15 FRBR-attributen ‘Manifestation’
Standaardnummering (ISBN, ISSN, enz.) Publicatietitel(s) Specifieke materiaalaanduiding Verantwoordelijkheidsvermelding Reekstitels Editievermelding Bibliografisch adres (impressum) Fysieke kenmerken (collatie, enz.) Ofte: de klassieke ISBD-beschrijving de formele titelbeschrijving Manifestation-record groepeert alle bijbehorende items 12/30/2018

16 FRBR-attributen ‘Item’
Herkomst Locatie Fysieke toestand … Ofte: grosso modo wat in een klassieke catalogus ressorteert onder de zgn. exemplaarinformatie 12/30/2018

17 Bij wijze van voorbeeld
Het verdriet van België als work - Expression 1: Gedrukte versie in het Nederlands Manifestation 1: 1ste druk … Manifestation 18: 18de druk - Expression 2: Gedrukte versie in een Franse vertaling - Expression 3: Gedrukte versie in een Engelse vertaling - Expression 4: Geluidsopname als gesproken boek 12/30/2018

18 Bij wijze van voorbeeld
De vier jaargetijden van Antonio Vivaldi - Work (1) - Expressions (3) - Manifestations (1) - Items 12/30/2018

19 Bij wijze van voorbeeld
Work-record UTI: Cimento dell'armonia e dell'inventione DAT: 1725 VTI: De vier jaargetijden CMP: Vivaldi, Antonio ( ) - REL: Links naar bronnen mbt de persoon NOT: Informatie over het werk SUB: Inhoudelijke ontsluiting REL: Links naar bronnen mbt het werk 12/30/2018

20 Bij wijze van voorbeeld
Expression-record 1 - Score - Link naar ‘Work’ Expression-record 2 - Sound recording - Performed by: Rolf Reinhardt, conductor Reinhold Barchet, violin Pro Musica Orchestra, Stuttgart Expression-record 3 János Rolla, conductor Liszt Ferenc Chamber Orchestra, Budapest Péter Pongrácz, oboe 12/30/2018

21 Bij wijze van voorbeeld
Manifestation-record onder Expression-record 2 - TIT: Il cimento dell'armonia e dell'invenzione: op. 8 (complete) - PUB: New York : Vox, 1962 - DES: 3 sound discs : analog, 33 1/3 rpm ; 12 in - SRS: Vox encyclopedia of music - NOT: Concertos for violin and string orchestra First released in 1955 Program notes by Joseph Braunstein ([2] p.) laid - CON: No. 1 in E major (11:01) No. 2 in G minor (10:40) No. 3 in F major (12:59) No. 4 in F minor (10:22) … - LNK: Link naar ‘Expression 2’ 12/30/2018

22 FRBR-concept Entity-relationship model - entiteiten - attributen
- relaties Catalografie binnen ‘geWEBiseerde’ omgeving 12/30/2018

23 FRBR-relaties groep 1 12/30/2018

24 FRBR-relaties groep 2 12/30/2018

25 FRBR-relaties groep 3 12/30/2018

26 FRBR-relaties groep 1 Een waaier van andere mogelijke relaties, zoals
- Werk ß à werk - Werk als geheel ß à deel van een werk - Expressie ß à expressie - Geheel ß à deel op het expressieniveau - Expressie ß à werk - Manifestatie ß à manifestatie - Geheel ß à deel op het manifestatieniveau - Manifestatie ß à item - Item ß à item - Geheel ß à deel op het itemniveau 12/30/2018

27 FRBR – Van theorie naar praktijk !
FeuRBeRantasy ? Effectieve realisaties - AustLit Gateway - Virtua ILS - OpenVLACC à Zoeken.Bibliotheek.be (AquaBrowser) Functionele analyses, mappings en experimenten - Library of Congress - OCLC-PICA - ELAG - Universiteitsbibliotheken Oslo en Helsinki - Variations 2 (Indiana Univ. Digit. Music Library project) - … 12/30/2018

28 Consequenties FRBR-implementatie
de catalografische aanpak en workflow de catalografische regelgeving de bibliografische standaarden de standaarden voor registratie- en uitwisselingsformaten de functionaliteiten softwaresystemen voor catalografie en OPAC 12/30/2018

29 Context FRBR-implementatie
Niet FRBR of klassieke catalografie Wel FRBR én klassieke catalografie FRBR-oplossing voor: - oorspronkelijk werk en vertalingen - multi-edities - diverse realisaties van eenzelfde ‘work’ - diverse dragers voor eenzelfde realisatie annex ‘work’ - muziekcatalografie 12/30/2018

30 Context FRBR-implementatie
Verdere FRBR-toetsing aan - multivolumes (BMP) - serials - elektronische bronnen FRBR als mogelijke katalysator voor - fundamenteel in vraag stellen van ISBD - een ‘meer open’ catalografische code à geen rigide datamodel à duidelijke generieke structuur à inbedding in uitwisselingsformaten 12/30/2018

31 Voorwaarden FRBR-implementatie
Optimale workflow voor creatie, beheer en onderhoud van FRBR-records Co-existentie van eenniveau- en FRBR-records binnen één interface Tools voor FRBR-iseren van bestaande eenniveaurecords Tools voor de-FRBR-iseren van records - binnen eigen catalogus - voor export van records 12/30/2018