Van parochiekerk naar RK Urnenhof

Presentatie over: "Van parochiekerk naar RK Urnenhof"— Transcript van de presentatie:

1 Van parochiekerk naar RK Urnenhof
De positie van een kerkbestuur in Nederland en België is verschillend. In Nederland wordt een kerkbestuur benoemd door de bisschop en zijn alleen verantwoordelijk jegens de bisschop. Alleen als het gaat om het verkrijgen van vergunningen komt de relatie tot de burgerlijke overheid in het geding. In tegenstelling tot België moet een Nederlands kerkbestuur inkomsten genereren voor het onderhoud van het kerkgebouw, de kosten van de eredienst en het salaris van de kerkelijke bedienaren (alsmede levensonderhoud in de zin van: huisvesting en voeding). In Nederland is, in tegenstelling tot België, het bisdom aan zet om de exploitatie van een parochie in financieel evenwicht te houden. En is sprake van een jaarlijks structureel en/of toenemend tekort, dan dreigt het spook van kerksluiting en, als er dan geen oplossing voor het leegstaande gebouw wordt gevonden die – in grote lijnen – aansluit op de oorspronkelijke bestemming, dan dreigt sloop. Maar, omdat ook een eventuele sloop voor rekening van het kerkbestuur komt, zal worden gekozen voor leegstand. De ‘verwoestende’ gevolgen van leegstand laten zich uittekenen. Mijn verhaal is gebaseerd om de Nederlandse situatie (en u moet daarop voor de Belgische situatie een vertaalslag uitvoeren). Het vertrekpunt in 2010 was: De parochiekerk verkeerde in een goede staat van onderhoud. Was financieel solvabel.

2 Waarom RK Urnenhof? Idee geboren bij komst uitvaartverzorger (2010), dringend op zoek naar een nieuwe ruimte voor zijn rouwkamers. Geïnspireerd door voorbeelden in buitenland; Duitsland vooral. Huidige mogelijkheden: Graf of urnengalerij op begraafplaats Urn plaatsen bij crematorium Uitstrooien Thuis bewaren. Alternatief ontwikkeld: Urnenhof. Behoud van het gebouw voor de eigen gemeenschap, want die hebben het destijds ook gefinancierd. Pastorale taak. Plaats waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. De dood is niet het einde maar het nieuwe begin. Investering in de toekomst RK Kerk. ‘Thuis bewaren’ blijkt voor veel mensen een groot probleem, omdat men daarmee vanwege het rouwproces niet om kan gaan. Het Latijnse woord ‘Columbarium’ betekent: ‘duiventil’. Daarom geen ‘Columbariumkerk’, maar ‘Urnenhof’ – in de betekenis van ‘beschutte plek’.

3 Voordelen RK Urnenhof Kerkgebouw behoudt kerkelijke bestemming:
H. Bernadettekapel (gedachteniskapel). Waardige rustplaats voor overledenen. Plaats van herdenking/ troost achterblijvers. In een serene, beschutte en veilige omgeving (toezicht en camerabewaking). Men kan zelf bij leven ruim van te voren alles regelen (reserveren en betalen); Niet afhankelijk van de vraag of nabestaanden wensen respecteren.

4 Locatie RK Urnenhof Gebouw RK Urnenhof:
In 1967 gebouwd naar ontwerp van Jozef Fanchamps. Gebouw is in goede staat van onderhoud. Geen monumentale kerk met mogelijk veel (niet gesubsidieerde) kosten in de toekomst. Uitstekend bereikbaar voor gehandicapten en rolstoelgebruikers (geen trappen). Uitstekend bereikbaar met eigen vervoer en openbaar vervoer. Centrale ligging in de regio.

5 Ontwerp RK Urnenhof R.K. Urnenhof met: H. Bernadettekapel
Corona Opstelling steles Levensbron H. Bernadettekapel Ontvangstruimte

6 Stèles RK Urnenhof

7 Gedachteniskapel Wat vroeger een opbergruimte / rommelhok was, is nu de H. Bernadettekapel. Een deel van de voormalige altaartafel is hier herplaatst.

8 Financiële paragraaf Marktonderzoek oplossing?
Voorspellen is moeilijk, zeker als het om de toekomst gaat. Onzekerheid en risico’s. Kernvraag is: het aantal contracten per maand. Onzekerheid en risico’s in de ontwikkelingsfase Markt en verwachte vraag. Beperken investerings-bedrag (in overleg met Bisdom max. € 250k). Haalbaarheid beoordelen. Scenario’s uitwerken, noodscenario’s. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen.

9 Onzekerheden (1) Capaciteit en inkomsten Praktijk
Maximale capaciteit: 1472 urnen. Bij contractduur 20 jaar gem. 6 per maand. Gemiddeld tarief (20 jaar) € (In Arnhem is dit het tarief voor 10 jaar.) Vanaf het komend jaar kunnen tarieven worden geïndexeerd. Indexatie geldt ook voor huuropbrengst (die nu aan uitvaartonderneming is verhuurd). Praktijk De feitelijke huidige capaciteit is 768 nissen. Toekomstige tarieven: kostendekkend. Dat er onzekerheden bestaan, is evident. Dat is bij elk nieuw idee het geval. Je bent afhankelijk van de daadwerkelijke vraag. Wij voelen ons hierbij echter gesterkt door ons enthousiasme en vooral ons geloof.

10 Onzekerheden (2) Uitgaven en inflatie
Out-of-pocketkosten (exclusief rente en personeelskosten) € per jaar. Rentelasten eigen middelen € p.j. Beschikbaar voor personeel € p.j. in de scenario’s 2-5 contracten per maand. Zoveel mogelijk werken met vrijwilligers. In de scenario’s 1-1,5 contract per maand is de nood aan de man. Slimmere combinaties van openingstijden en inzet personeel. Samenwerking met uitvaartverzorger. Het gaat dan ook maar om een beperkt aantal urnen. Beschikbaar voor personeel € resp. € p.j. Met out-of-pocketkosten in deze context worden bedoeld de onvoorziene kosten die zich vooral in de opstartfase voordoen.

11 Onzekerheden (3) Uitgaven en inflatie (vervolg) Praktijk
Gerekend met 10 uur per dag, 7 dagen p.w. Vrijwilligers: kostenbesparing > 50%. Overigen: WSW’ers, niet-(betaald) werkenden (huisvrouwen, pensioen-gerechtigden, studenten) max. €10 per uur. Opzet exploitatiescenario’s: kosten in jaar X worden gedekt door opbrengsten in jaar X. Opbrengsten jaar X bestaan uit geïndexeerde huur, opbrengsten contracten en overige. Opbrengsten contracten: aantal x tarief. Praktijk Openstelling teruggebracht naar max. 7 uur p.d. (doordeweek); in het weekeinde naar 2 uur p.d.

12 Doemscenario Onzekerheid en risico’s in de afbouwfase
Exploitatie toch niet sluitend (te krijgen). Langjarige verplichtingen aangegaan. Alles geprobeerd. Laatste redmiddel (zie Reglement RK Urnenhof: sluiting Urnenhof, restitutie van vooruitbetalingen (nog geen bijzetting urn), niet aansprakelijk voor overplaatsingskosten (Model Reglement Begraafplaatsen).

13 Steun Publicaties in: Handreiking voor het herbestemmen van vrijkomende kerkgebouwen. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) Regionale en plaatselijke dag- en weekbladen. Tijdschrift: Heemschut (2013)

14 Zo was het, maar … zo werd het!
De in 1957 opgerichte parochie van de Heilige Bernadette in de Baandert moest zich de eerste tien jaren behelpen met een noodkerk. In 1967 kwam na enige aarzeling toch een definitieve kerk van de hand van architect Jozef Fanchamps, weliswaar kleiner dan oorspronkelijk beoogd. De kerk had oorspronkelijk een open voorhal. Er is een open toren met carillon en opvallend in het interieur is de koorafsluiting van ijzer en plexiglas, in 1968 vervaardigd door Libert Ramaekers.

15 Wat zijn de valkuilen? Bisdom wist van plannen na onttrekking kerk aan de eredienst. Zorg dat ook zicht is op goedkeuring vervolgplannen. Behalve bouwplannen behoeft ook reglement en akte de bisschoppelijke goedkeuring. Leg die in een vroegtijdig stadium voor en houd de druk op de ketel. Het voornemen om een Urnenhof in te richten, was voor de parochianen een geruststellende gedachte: het EIGEN gebouw bleef voor de gemeenschap behouden!

16 Verdere aandachtspunten
Zorg voor een door het kerkbestuur goedgekeurd ontwerp van een architect: Zoveel hoofden, zoveel zinnen. Het ontwerp is dan het referentiepunt. Stem kleine veranderingen en aanpassingen te allen tijde met de architect af om onderling dispuut te voorkomen. Een architect kan inschatten of verbouwing en aanpassing binnen het goedgekeurde budget blijft. Onderzoek bij aanpassingen wat écht nodig is: 100% mooi is geweldig, maar 90% voldoet ook.

17 Reacties

18 Navraag Bereikbaar onder: