Ouderbetrokkenheid voorbeeld en ouders van de karrekrak

Presentatie over: "Ouderbetrokkenheid voorbeeld en ouders van de karrekrak"— Transcript van de presentatie:

1 Ouderbetrokkenheid voorbeeld en ouders van de karrekrak
Thema 2: zie onderwerpen De school in de stad 18 mei 2017

2 Programma van deze dag Wat Wie Waar 9.00-10.00 uur
Wat Wie Waar uur Inleiding: Wat is ouderbetrokkenheid  Corney Stichtingskantoor Kind & onderwijs uur Gesprekken met ouders/communiceren met ouders  Anja Idem uur Oefenen gespreksvoering  Lineke, Leontine en Lonneke Waalse School

3 Hoe praat jij over ouders?

4 Doel van deze dag Ontwikkelen van positieve houding t.o.v. ouderbetrokkenheid Herkennen van diverse vormen van ouderbetrokkenheid in de praktijk Kennis van de theorie over gespreksvoering met ouders Oefenen in gespreksvaardigheden voor oudergesprekken

5 Ouderbetrokkenheid een hype?
Veel scholen hebben ouderbetrokkenheid als speerpunt in hun beleidsplan opgenomen. Ouderbetrokkenheid is geen hype, maar een thema dat aandacht verdient, omdat kinderen daar beter van worden

6 Educatief partnerschap
Bij educatief partnerschap zijn ouders en school volgens de Onderwijsraad(2003) gezamenlijk verantwoordelijk voor de ontwikkeling van kinderen Uitgangspunt van educatief partnerschap is dat de school en de ouders rekening houden met elkaar, hun inspanningen op elkaar afstemmen en elkaar steunen (Herwejer & Vogels, 2004) Ouders hebben contact met de school over de ondersteuning, die zij thuis kunnen geven

7 Ouderparticipatie Bij ouderparticipatie wordt onderscheid gemaakt tussen niet geïnstitutionaliseerde / informele participatie: hand - en spandiensten (lees- en luizenmoeders, klus en oversteekvaders) en geïnstitutionaliseerde/ formele participatie (zitting hebben in ouderraad, MR of schoolbestuur) Bij ouderparticipatie staat de school centraal. Aantoonbare invloed op schoolontwikkeling is niet aangetoond (Cijvat & Voskens, 2008)

8 Wat is betrokkenheid? Ieder kind, iedere leerling heeft recht op
een goede samenwerking tussen school en ouders. Ouderbetrokkenheid is dan ook een gelijkwaardige en niet-vrijblijvende samenwerking tussen ouders en school waarin ouders en school vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid werken aan de (school)ontwikkeling van het kind (de leerling). Ouderbetrokkenheid beoogt slechts één ding: een betere wereld voor het kind/de leerling, de ouders en de school.

9 Relatie Ouderparticipatie en Ouderbetrokkenheid
is vrijwillig Gebeurt op school Levert bijdrage aan de ontwikkeling en leerproces (niet bewezen) Door participatie kan betrokkenheid toenemen Ouderbetrokkenheid Is verplicht Gebeurt thuis Levert bijdrage aan de ontwikkeling en leerproces

10 Vormen van betrokkenheid volgens Epstein (2001) en De vries (2010)
Ouders begeleiden hun kinderen en voeden hen op in een gunstig pedagogisch klimaat, waardoor zij het kind ondersteunen bij het leren op school. 2. Er is sprake van een effectieve communicatie tussen school en ouders over zaken zoals schoolprogramma’s en vorderingen van de leerlingen. De school presenteert de informatie op een begrijpelijke manier en de ouders geven hierop respons. 3. Ouders doen vrijwillig activiteiten in en om de school. Zij helpen de leraar bijvoorbeeld in de klas, doen administratief werk, beheren de bibliotheek of assisteren bij sportdagen en excursies. 4. Ouders ondersteunen hun kinderen thuis bij het schoolwerk; zij helpen het kind bij huiswerkopdrachten van de school. 5. Ouders zijn betrokken bij het beleid en het bestuur van de school door zitting te nemen in het schoolbestuur, de ouderraad of andere commissies. 6. Ouders vervullen een actieve rol in de gemeenschap, waarvan de school en zijzelf deel uitmaken. De school maakt actief gebruik van deze gemeenschap

11 Motieven ouderbetrokkenheid (Onderwijsraad 2010)
Pragmatisch belang: ouderbetrokkenheid leidt tot taakverlichting voor de school Pedagogisch belang (afstemmen van waarden en normen en opvoedingswensen) Onderwijspsychologisch belang (positieve invloed op de cognitieve ontwikkeling en prestaties van kinderen en de kwaliteit van het onderwijs) Maatschappelijk belang: het bevorderen van actief burgerschap, integratie en sociale cohesie

12 Ouderbetrokkenheid 3.0 (CPS) 5 tips
Wees bescheiden en schat de expertise van ouders op waarde. Ouders vertrouwen hun kostbaarste bezit aan jullie leraren toe. Dat vertrouwen moet je verdienen en kun je niet afdwingen. 2. Bekend maakt bemind: investeer in jouw relatie met ouders. Begin elk jaar met een startgesprek met de ouders waarbij de leerling aanwezig is. Het gaat om een gewoon gesprek met geen ander doel dan elkaar te leren kennen. 3. Oordeel niet, maar luister en scheer ouders niet over één kam. Eerst begrijpen dan begrepen worden. Zodra je oordeelt over ouders, kun je niet goed meer luisteren. 4. Kies voor interactie, doe het écht samen met de ouders. Leraren vormen samen een team met de ouders. Als teamleden informeer je elkaar niet alleen, maar je brainstormt samen, doet wat met elkaars inbreng en hebt steeds hetzelfde doel voor ogen. 5. Behandel ouders gelijkwaardig en met respect. Ouders zijn niet alleen ondersteuners die extra zaken mogelijk maken. Ga gelijkwaardig met elkaar om.

13 Geschiedenis (Peter de Vries- CPS)
Ouderbetrokkenheid 1.0 Ouderbetrokkenheid 2.0 Ouderbetrokkenheid 3.0

14 Wat betekent Ouderbetrokkenheid 3.0
Leerlingen voorbereiden voor de maatschappij van vandaag (maar vooral ook van morgen) hebben recht op modern onderwijs. Modern onderwijs wil zeggen dat scholen in allerlei opzichten eigentijds zijn: in leermiddelen, in didactiek, in vakbekwaamheid van de leraren en ook in de samenwerking met de ouders van de leerlingen. Nederland is. We gebruiken daarvoor de term ‘Ouderbetrokkenheid 3.0’ om als school eigen vormen van ouderbetrokkenheid te kunnen toetsen.

15 1.0 De school zendt informatie naar de ouders . De  inhoud van de informatie kan al gauw te eenzijdig zijn, omdat de zender vindt dat zijn informatie  nodig is voor de ander op de wijze en in de mate waarin de zender dat heeft bedacht. nieuwsbrief – gesprekken – ouderavonden 2.0  De school zendt informatie naar de ouders. De ontvanger(s)  kunnen informatie terugzenden, waarbij er geen sprake hoeft te zijn van interactief contact. Het gaat  hierom tweezijdig zenden van informatie. Ook hier geldt dat de inhoud van de informatie al gauw te  eenzijdig kan zijn, omdat de beide partijen slechts zenden. (kennismakingsgesprekken – huisbezoeken) 3.0  De school en de ouders geven samen  nieuwe informatie met het oog op een voor beide partijen helder doel In kennismakingsgesprek worden contactmomenten tussen school en ouder(s) vastgesteld op basis van de behoeften van het kind.  Informatie avonden op verzoek van ouders. Leerkrachten lopen samen met ouders minimaal eenmaal per jaar het leerling dossier na of deze up to date is met álle nodige informatie van school en thuis. Nog een andere 3.0-vorm: een studiedag waarbij ouders workshops voor leerkrachten verzorgen, met thema’s als gebruik van effectief gebruiken van PowerPointpresentaties in de klas in de les of het leven met een ADHD’er thuis.

16 PTA standaarden op Nederlandse scholen Parent Teacher Association
Standaard 1: Alle gezinnen zijn welkom op school Standaard 2: Effectief communiceren: school en ouders delen informatie met elkaar Standaard 3: Ondersteun leerling resultaten Standaard 4: Opkomen voor ieder kind Standaard 5: Gelijkwaardigheid in besluitvorming Standaard 6: School en ouders werken met de omgeving

17 Standaard 1: Alle gezinnen zijn welkom op school
Doel 1: een klimaat waarbij iedereen zich welkom voelt Vrijwel alle scholen zeggen dit na te streven, maar ze maken daarbij een voorbehoud: ze streven het na voor de ouders die tot hun doelgroep behoren. De doelgroep kan religieus bepaald zijn, maar ook pedagogisch. Scholen zeggen persoonlijke relaties na te streven en in het po worden ouders uitgenodigd op vrijwillige bijdrage mee te helpen. Scholen zeggen daarbij dat zij niet alle ouders bereiken, behalve bij de tienminutenavonden, en ook dan niet altijd. Ouders geven minder vaak aan dat zij zich welkom voelen, zij ervaren ook verschillen tussen de teamleden. Als het om het meehelpen gaat, voelen zij zich soms overvraagd. Doel 2: creëer een respectvolle, inclusieve gemeenschap Scholen zeggen dat zij ouders – ouders die zij tot hun doelgroep rekenen - respecteren maar niet alle gesprekspartners spreken even respectvol over ouders. Ouders zelf geven aan dat zij zich soms niet gehoord voelen, te lang moeten wachten op een antwoord en zich niet serieus genomen voelen.

18 Standaard 2: Effectief communiceren: school en ouders delen informatie met elkaar
Hier zijn verschillen zichtbaar; scholen zetten in toenemende mate ook digitale hulpmiddelen in, maar er zijn verschillen in wat zij belangrijk en tijdig vinden. Ouders hebben soms het beeld dat ze te weinig en te laat geïnformeerd worden De gebruikelijke rapportbesprekingen/tienminutenavonden worden door weinig mensen effectief en efficiënt gevonden. Dit wordt wel geconstateerd, ook door scholen, maar er wordt niet naar oplossingen gezocht. Zorgbeleid en andere documenten zijn soms wel en soms niet voor ouders

19 Standaard 3: Ondersteun leerling resultaten
Doel 1: informatie uitwisselen over de voortgang van de leerresultaten Scholen maken in toenemende mate vorderingen zichtbaar, waaronder de gegevens van het LVS, via ParnasSys en Magister. Hier gaat het slechts om informeren van ouders en niet het uitwisselen van informatie met ouders. Doel 2: school en ouders werken samen aan de leerontwikkeling Scholen betrekken ouders mondjesmaat en incidenteel bij het leren in de klas; al zijn ook hier grote verschillen tussen de scholen. Scholen zeggen over het algemeen wel dat het belangrijk is dat ouders voorlezen, het huiswerk controleren en dergelijke, soms wijzen ze daarbij op de bibliotheek of bieden ze de mogelijkheid om boeken te lenen op school. Ondersteuning in de vorm van uitleg over hóe ouders effectief en interactief kunnen helpen zijn we weinig tegen gekomen

20 Standaard 4: Opkomen voor ieder kind
Doel 1: Ouders weten over het algemeen dat er een ouderraad, MR en bestuur is, zij weten veelal bij wie ze moeten zijn voor meer informatie. Betrokken raden vragen zich over het algemeen af hoe ze de andere ouders kunnen informeren. Kennis over de inzet van middelen en de werking van klachtenprocedures is zeer beperkt aanwezig. Doel 2: de school stimuleert en ondersteunt ouders om hun eigen en andere kinderen succesvol te laten zijn Het stimuleren van ouders ten behoeve van het eigen kind komen we tegen, ten behoeve van andere kinderen niet. Ook is er hierbij weinig ondersteuning vanuit scholen richting ouders zichtbaar.

21 Standaard 5: Gelijkwaardigheid in besluitvorming
Doel 1: de school houdt rekening met de stem van ouders in gezamenlijke besluitvorming Er lijkt meer sprake van besluitvorming ‘de ouders gehoord hebbend’ dan van gezamenlijke besluitvorming. Het aan de orde stellen van het gelijkheidsbeginsel of het versterken van de positie van ouders zijn we niet tegen gekomen. Ouders zijn voor hun informatie feitelijk geheel afhankelijk van de school en daarmee weten ze alleen datgene wat de school hen heeft willen vertellen. Doel 2: er zijn goed werkende officiële ouderorganen De inspraakorganen functioneren, maar hun invloed op de besluitvorming lijkt vooral af te hangen van de ruimte die de school hen biedt en van de deskundigheid en vaardigheden van de oudergeledingen. Er is geen sprake van contacten tussen ouderorganen en organisaties buiten de school of het bestuur. Officiële ouderorganen kampen met de relatie met hun achterban; een deel van de vertegenwoordigers geeft aan door de school gevraagd te zijn en niet door de ouders

22 Standaard 6: School en ouders werken met de omgeving
Ouders worden wel betrokken als vertegenwoordigers van die omgeving, bijvoorbeeld om gastlessen te geven, of om sponsoracties op te zetten. En veel scholen wijzen ouders op voorzieningen als de bibliotheek. Er wordt echter nog vrij weinig samengewerkt met de omgeving.

23 Schoolontwikkelingsmodel ouderbetrokkenheid
Informatiegerichte fase Structuurgerichte fase Relatie gerichte fase Samenwerkingsgerichte fase Innovatiegerichte fase

24 1. Informatiegerichte fase
In de informatiegerichte fase stelt de school nauwelijks eisen aan ouders, omdat zij actieve ouderbetrokkenheid nog amper heeft vormgegeven. De contacten met de ouders zijn vooral formeel. Als ouders informatie willen over hun kind, krijgen zij formele informatie.

25 2. Structuurgerichte fase
In de structuurgerichte fase wil de school vooral duidelijkheid geven aan de ouders. De taken en verantwoordelijkheden van school en ouders liggen vast en de ouders weten bij wie ze waarvoor moeten zijn op school. De school stelt snel en adequaat relevante informatie beschikbaar en is zorgvuldig en accuraat als het gaat om het verzamelen, verstrekken en archiveren van informatie.

26 3. Relatie gerichte fase In de relatiegerichte fase investeert de school in een goede relatie met ouders. Alle medewerkers op school streven hiernaar en het handelen van de school is pro-actief: gericht op het voorkomen en oplossen van problemen. De school is erop gericht goede (individuele) contacten met ouders aan te gaan en te onderhouden. Dit geldt ook voor de formele contacten.

27 4. Samenwerkingsgerichte fase
In de samenwerkingsgerichte fase ervaart de school ouders als belangrijke partners. De school bekijkt voortdurend waar ouders vanuit hun specifieke verantwoordelijkheid kunnen worden ingeschakeld en probeert de samenwerking met ouders steeds te verbeteren. De school is extravert, de leraren hebben een open houding. De school is uit op maximale samenwerking met ouders.

28 5. Innovatiegerichte fase
In een innovatieve school opereren school en ouders als partners in het proces van continue schoolverbetering. Ze voelen zich hiervoor even verantwoordelijk en spreken elkaar hierop aan. De school maakt geen beleidskeuzes zonder inbreng van ouders en er is een besluitvormingsstructuur waarin ouders een gelijkwaardige positie innemen. Kortom: school en ouders zijn samen gericht op het continu verbeteren van het onderwijs, de school en de omgeving.

29 Wat betekent ouderbetrokkenheid voor de leerkracht
De leerkracht zoekt hierbij vanaf het begin afstemming met de ouders. Zij kennen hun kinderen het best en zijn daarom de aangewezen personen om hen thuis te ondersteunen en te stimuleren. Persoonlijk contact met de leerkracht is hierbij cruciaal. Een goede afstemming tussen ouders en leerkrachten draagt bij aan een schoolcultuur, waarin leerkrachten en ouders zij aan zij staan. Dit bevordert zowel het werkplezier van leerkrachten als het vertrouwen van ouders in de school.

30 Opdracht Waar staat jouw school? a. Welke standaard herken je
b. In welke fase bevindt jouw stageschool zich c. Welk advies geef jij de school

31 Gebruik deze vragen om je school in beeld te brengen
- Op welke manier heeft jouw school contact met de ouders? - Hoe vind je dit contact? - Op welke manier voorziet de school de ouders van informatie? - Via welke kanalen? - Op welke manier voorzien ouders de school van informatie? - Is de school op de hoogte van de thuissituatie van leerlingen, zo ja hoe? - Hoe wisselt de school informatie uit over de leerresultaten van de leerlingen? - Waar en hoe staat de samenwerking met ouders beschreven? - Op welke manier werkt de school samen met organisaties, instellingen etc. uit de omgeving? - Maakt de school afspraken met ouders over de contacten tussen school en ouders? Zoja, welke? - Heeft u een visie geformuleerd op de samenwerking tussen school en ouders? - Voor welke activiteiten worden ouders ingezet (bijvoorbeeld lesgevende, ondersteunende, opruimende taken)?

32