Spiegels en Interferometers: Beeldvorming in de Sterrenkunde

Presentatie over: "Spiegels en Interferometers: Beeldvorming in de Sterrenkunde"— Transcript van de presentatie:

1 Spiegels en Interferometers: Beeldvorming in de Sterrenkunde
prof.dr. Paul Groot Afdeling Sterrenkunde Radboud University Nijmegen Paul Groot, 20 May 2009

2 Optische telescopen De Europese Very Large Telescope
Paul Groot, 20 May 2009

3 Optische telescopen Een van de vier VLT telescopen
Paul Groot, 20 May 2009

4 NGC 1232 Paul Groot, 20 May 2009

5 Waarom is dit helemaal scherp?
Het beeld is in focus Een spiegel is gevoelig voor alle lengte schalen Paul Groot, 20 May 2009

6 Fourier transformaties
Elk beeld op te bouwen uit heel veel sinus-golven Paul Groot, 20 May 2009

7 Fourier transformaties
Elk beeld op te bouwen uit heel veel sinus-golven Paul Groot, 20 May 2009

8 Frequenties en afstanden
Een beeld is dus op gebouwd uit een signaal met vele frequenties, phases en amplitudes Amp Frequenties (u) Paul Groot, 20 May 2009

9 Frequenties en afstanden
Een beeld is dus op gebouwd uit een signaal met vele frequenties, phases en amplitudes Amp Frequenties (u) Paul Groot, 20 May 2009

10 Frequenties en afstanden
Een 2-dimensionaal beeld bestaat uit frequenties, fases en amplitudes in 2 dimensies (richtingen) (u,v) v fase u Paul Groot, 20 May 2009

11 Frequenties en afstanden
Een 'plaatje' bestaat uit een gevuld u,v vlak: alle frequenties zijn aanwezig. v fase u Paul Groot, 20 May 2009

12 Frequenties en afstanden
Heel belangrijk om te onthouden: - Lange basislijnen geeft informatie over hoge frequenties (kleine schaal) - Korte basislijnen geeft informatie over lage frequenties (grote schaal) Wat is lang en kort: relatief ten opzichte van de waarneemgolflengte (D/λ) Verhogen resolutie/scherpte: vergroten van basislijnen (Een grote telescoop kijkt scherper dan een kleine) Paul Groot, 20 May 2009

13 Frequenties en afstanden
Een spiegel werkt zo fantastisch omdat alle frequenties aanwezig zijn: een gevuld (u,v) vlak v fase u Paul Groot, 20 May 2009

14 Interferometrie Dan ben je ook maar gevoelig voor een paar frequenties
Maar wat als je maar een paar basislijnen hebt? Dan ben je ook maar gevoelig voor een paar frequenties v fase u Basis van de interferometrie Paul Groot, 20 May 2009

15 Interferometrie Paul Groot, 20 May 2009

16 Interferometrie Hiermee kun je de resolutie verhogen, maar voor
Een echt beeld moet je je (uv)-vlak helemaal vullen v fase u Paul Groot, 20 May 2009

17 Interferometrie Hiervoor gebruik je de draaing van de Aarde!
Na 12 uur heb je het (uv)-vlak gevuld Draaiing van de Aarde Optisch Radio-interferometer Oost-West interferometer array! Paul Groot, 20 May 2009

18 Interferometrie Cruciaal voor beeldvorming met interferometers:
Vul je (uv)-vlak! Very Large Array LOFAR (Low Frequency Array) Westerbork Paul Groot, 20 May 2009