Workshop Conferentie In Control of Alcohol/Drugs Alkmaar Noud Drewes, kinderarts Westfriesgasthuis Hoorn.

Presentatie over: "Workshop Conferentie In Control of Alcohol/Drugs Alkmaar Noud Drewes, kinderarts Westfriesgasthuis Hoorn."— Transcript van de presentatie:

1 Workshop Conferentie In Control of Alcohol/Drugs Alkmaar 30-09-2016 Noud Drewes, kinderarts Westfriesgasthuis Hoorn

2 Programma De Dokter In Control Introductie: is alcohol bij jongeren een probleem? Aantallen Het Nieuwe Drinken Het PuberBrein Waarom is het zo erg: de effecten van alcohol Risicofactoren intoxicatie en verslaving Rol van de ouder Alcohol kliniek en polikliniek Breed beleid Westfriesland: Effecten – Nog bestaande zorgen Vragen Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

3 Alcohol en Jongeren: een probleem? Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

4 Alcohol bij jongeren een probleem? Alcohol is vanzelfsprekend Gezondheidsschade korte en lange termijn Kankerrisico Jong geleerd, oud gedaan Samenleving lijdt schade (financieel) NL 3,7 miljard/jaar (2001) medische kosten verlies arbeidsproductiviteit vernieling politie-inzet intellectuele schade Stoppen is zinvol Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

5 Regio-probleem? Westfriesland = alcoholland? Historische positie Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

6 Regio-probleem? Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

7 Zorgatlas Nederland Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

8 Onder zware drinkers wordt verstaan: personen die minstens 1 keer per week ten minste vier (voor vrouwen) en zes (voor mannen) glazen alcohol op één dag drinken. Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

9 Drank- en HorecaWet Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

10

11 Aantallen NL Geen sterke stijging meer Nog geen duidelijke dalende trend Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

12 Aantallen Westfriesgasthuis Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

13 Aantallen per schoolniveau Afspiegeling van de populatie ‘Iedereen drinkt’ Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

14 EMOVO GGD: Ooit alcohol gedronken gemeenten Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

15 EMOVO GGD Binge drinken gemeenten jongens > 5 EH meisjes > 4 EH Per uitgaansgelegenheid Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

16 EMOVO GGD Alcoholgebruik op school Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

17 Ouders positief / geen mening of afspraak 2005/20062009/20102013/2014 WF74,4%54,0%58,1% NK72,7%51,4%54,1% KvNH76,1%59,5%60,6% NHN74,4%54,0%58,1% Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

18 Startleeftijd 2005/20062009/20102013/2014 WF12,112,713,5 NK12,312,813,5 KvNH12,112,813,2 NHN12,212,813,4 Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

19 Hoe drinkt de jongeren: Het Nieuwe Drinken Meer sterke drank Puur of gemixt Gevaar: niet weten hoeveel je drinkt Coma = Cool? Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

20 Weet WAT je doet – weet WAT je drinkt Gevaar van niet-weten: sterke drank Bij zelf-mixdrankjes hoeveelheid alcohol per glas onduidelijk 1 sEH? Of 3-5-meer EH? Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

21 Wat betekent een bepaald promillage Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

22 Effecten van alcohol Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

23 Effecten alcohol PuberBrein Hersenontwikkeling tot 24 ste levensjaar. In puber- of adolescentiefase veranderingen in de hersenen. Structurele opbouw Functionele organisatie (plasticiteit) Aanpassing aan omgeving door pruning Verhoogde kwetsbaarheid gevaarlijke gedrag psychiatrische stoornissen gevoeligheid voor externe factoren zoals alcohol Gevaar veranderingen in de hersenen met blijvende effecten. Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

24 Effecten alcohol PuberBrein Vooral schadelijk bij: Veel drinken Vaak drinken Jong starten Binge drinken / piekdrinken Versterkte effecten bij tegelijk nuttigen energydrankjes andere middelen Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

25 Effecten alcohol PuberBrein Jongeren zijn minder gevoelig voor de verdovende effecten van alcohol - minder last van evenwichtsstoornissen - meer drinken zonder verstoring te merken Maar minder aangeschoten is niet minder schade Meisjes gevoeliger voor giftige effecten Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

26 Effecten van alcohol: Korte termijn Jongeren voelen effecten alcohol laat / niet Minder effect op kleine hersenen Plots ‘out raken’ Bij lager alcoholpromillage dan bij volwassenen Meerdere black-outs meer risico op hersenschade Risico traumatisch letsel Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

27 Effecten van alcohol: Korte termijn Verstoord koude-warmte gevoel bij alcoholgebruik. Geleidingsstoornissen van het hart Toename verkeersongelukken Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

28 Effecten van alcohol: Korte termijn Minder rem op emoties Meer agressie seksueel risicogedrag (meisjes die binge drinken 3 maal zo groot als zonder alcohol) Amygdala / Amandelkern Bepaalt je handelen Legt verbanden tussen zintuigen en gevoel/emotie Bv risico’s inschatten Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

29 Effecten van alcohol: lange termijn Hippocampus is ‘centrale chip’ Door alcohol snel en sterk verstoord. Vaak / binge drinken kleiner -> verminderd geheugen werkgeheugen leervermogen behaald opleidingsniveau. Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

30 Actieve werkgeheugen Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

31 Effecten van alcohol: lange termijn Hersenschors: Functies zoals: tijdelijk vasthouden van informatie planning en beslissingen nemen problemen oplossen impulsen beheersen flexibiliteit, multitasken empathie en sociaal gedrag. Alcohol: minder volume Belangrijk voor je uitstraling Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

32 Effecten van alcohol: Langere termijn Hersenschade, concentratie en geheugenproblemen Schoolproblemen, lager in niveau Verstandelijk niet verdere ontwikkeling Schaamte en somberheid / depressie Meer risico verslaving op volwassen leeftijd Sexueel Overdraagbare Aandoeningen Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

33 Risico intoxicatie / schade / verslaving Relaties tussen alcohol en lichamelijke effecten: 1.normale groei zelfregulerende hersenfuncties wordt belemmerd 2.kinderen met zwakke zelfregulatie gaan vaak overmatig drinken 3.Hersenen worden hypergevoelig voor signalen van drank, toename drankgebruik 4.‘Pleasure-systeem’, waardoor meer kans op verslaving Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

34 Risico intoxicatie / schade / verslaving Alcohol voor 14-15 jaar: kans op alcoholverslaving 4 x groter. Factoren kind / omgeving relatie met vroeg beginnen met alcohol: impulsiviteit sterke drang naar nieuwe ervaringen zwakke zelfregulatie erfelijke factoren regelmatig alcoholgebruik door ouders / gezinsleden ontbreken van ouderlijke regels voor alcoholgebruik het geven van (slokjes) alcohol aan jonge kinderen Meer kans op alcoholvergiftiging: groepsdruk conditionerende effect van alcoholreclames lage prijs van alcohol gemakkelijke beschikbaarheid Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

35 Binge drinken Binge drinken: meisjes > 4 sEH jongens > 5 sEH alcohol per uitgaansavond. binge drinken = meer schade & risicovol gedrag Landelijke trend: alcoholintoxicaties grotendeels met sterke drank Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

36 Te herstellen? Overall: schade van alcohol is blijvend Mogelijk gedeeltelijk herstel bij langere periode helemaal geen alcohol Nader onderzoek volgt. Andere risico’s: agressie (dader/slachtoffer) onveilig vrijen ongelukken, depressie, verslaving risico op kanker sociale impact van verslaving. Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

37 Rol ouder Misvatting ouders: grenzen stellen heeft geen zin. Onderzoek: strikt verbod werkt goed. latere start minder alcohol Realistische consequenties Bij overtreding minder alcohol Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

38 Rol ouder Hoe kan een ouder merken dat zijn/haar kind alcohol gebruikt: Alcoholgeur, een trager reactievermogen, gedragsverandering of korte termijn geheugenverlies dan wel een black-out. Kater Vriendencultuur lange termijn verminderde schoolprestaties Ouders hebben een belangrijke rol in het omgaan met alcohol van jongeren. Nog vaak laconieke houding ten opzichte van het alcoholgebruik van hun kind. Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

39 Rol ouder Wat kan de ouder doen? Laat kinderen geen alcohol proeven op jonge leeftijd. Ook niet een slokje op feestdagen. Geef kinderen geen kinderchampagne of alcoholvrije wijn of bier. Geef zelf het goede voorbeeld. Begin op tijd met regels stellen. Stel duidelijke regels en wees consequent. Praat over alcoholgebruik. Goed ontwikkelde eigenwaarde en weerbaarheid. Praat met andere ouders. Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

40 Ervaringen / zorgen WFG Cognitief potentieel effectief gebruikt? Uiteindelijke school- of opleidingsniveau vergelijkbaar met de NIO-toets? WFG: zien wel afglijden naar lager schoolniveau. Verband tussen probleemgedrag - (ernstig) alcoholmisbruik. Alcoholgebruik versterkt het probleemgedrag. 30-50% van de jongeren actueel probleem psychisch psychiatrisch (ADHD) sociaal vlak (school en gezin) Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

41 Somatische zorg SEH Standaard opname bij > 1.5 ‰ bewustzijnsstoornissen < 15 jaar extra letsel te lage temperatuur en te lage bloeddruk Multidisciplinaire benadering Protocol voorkom alcoholschade bij jongeren Indeling intoxicatie: Promillage < 1.5 ‰ Mild 1.5-2.5 ‰ Matig > 2.5 ‰ Ernstig Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

42 Klinische opname: psychosociaal / voorlichting Vroeg op Gesprek met jongeren en ouders door kinderarts (NSCK vragenlijst) jongere en ouders gevoelig voor informatie. Benadering jongere Waarom opname Medische voorgeschiedenis, informatie behandeling en beloop. Medicijn- en drugsgebruik Psychosociale problemen Ernst van de opname Gevolgen van alcoholgebruik Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

43 Klinische opname: psychosociaal/voorlichting Met jongere programma ‘wat drink jij?’ Adviezen ouders / websites voor info Regels helpen, bespreken met je kind Bespreken misvattingen Follow-up bespreken < 6 weken en (op indicatie) 6 maanden Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

44 WFG Polikliniek Jeugd & Alcohol < 6 weken, vaak eerder combinatie-afspraak kinderarts en kinderpsycholoog terugblik - achtergronden – medische informatie inventariseren problemen – risicofactoren evt neuropsychologisch onderzoek vervolg na 6 maanden op indicatie Overwegingen: Standaard drugstest SEH Standaard melding gebiedsteam Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

45 Melding Veilig Thuis Melding Veilig Thuis: <16 jaar: na eerste keer alcoholintoxicatie bij 2x niet verschijnen op de afspraak >16 jaar: bij niet verschijnen op de afspraak als jongere ouders niet heeft ingelicht Dronken begeleidende ouder: altijd melden, ongeacht de leeftijd 2 e Alcoholintoxicatie: altijd melden, ongeacht de leeftijd Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

46 Wat is er bereikt Brede samenwerking in de regio Geen sterke stijging meer van aantal intoxicaties, maar nog geen dalende trend Meer awareness bij ouders, maar ook nog veel nonchalance Meer duidelijkheid over de gevolgen van alcohol op puberbrein Inspanningen om recidive proberen te voorkomen via poliklinische follow-up Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

47 Uitdagingen Meer betrokkenheid van ouders Zorg ‘dichter op de huid’: inzet gebiedsteams, scholen, peer-groep gesprekken Aandacht voor ‘hotspots’ / mistery guest-cijfers horeca Party-drugs / blowen Energy drankjes Hokken en keten: voordrinken / thuis drinken Naleving DHW bij sportverenigingen & kermissen Wetshandhaving Maatschappelijke verantwoordelijkheid… verkooppunten & blurring Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

48 Nog geen gelopen race… Intro-aantallen-Nieuwe Drinken-PuberBrein-Effecten-Verslaving-Ouders-Poli-Nu&Straks

49