SER Symposium 6 oktober 2010 Hoe houden we langdurige zorg betaalbaar? Paul Besseling Programmaleider zorg Centraal Planbureau.

Presentatie over: "SER Symposium 6 oktober 2010 Hoe houden we langdurige zorg betaalbaar? Paul Besseling Programmaleider zorg Centraal Planbureau."— Transcript van de presentatie:

1 SER Symposium 6 oktober 2010 Hoe houden we langdurige zorg betaalbaar? Paul Besseling Programmaleider zorg Centraal Planbureau

2 1)Gebruikers en kostenontwikkeling 2)Welke rol voor de overheid? 3)Wat zijn de openstaande vragen? Agenda

3 Aantallen gebruikers (2009) intramuraalextramuraal Ouderen en chronisch zieken164.000227.000 Gehandicapten 66.000 47.000 Geestelijke gezondheidszorg 23.000 61.000 253.000335.000

4 Historisch Niveau 1972 plus vergrijzing Werkelijk niveau Collectieve zorguitgaven (%BBP)

5 Trends in kosten en baten  Sinds 2000 stijgen de kosten van langdurige zorg met 4% p.j (geschoond voor inflatie)  Kostendrijvers:  Langdurige zorg: vergrijzing  Curatieve zorg: technologie  Levensverwachting is laatste 10 jaar met bijna 3 jaar toegenomen  Doch niet zozeer de levensverwachting, maar de sterke groei van het aantal mensen dat oud wordt drijft de kosten op

6 Internationaal Uitgaven aan langdurige ouderenzorg (%BBP) a Zweden2,9 Nederland2,1 Denemarken1,6 België1,3 Frankrijk1,2 Verenigd Koninkrijk0,7 Duitsland0,7 Spanje0,4 a) Gecorrigeerd voor verschil in grijze druk tov Nederland

7 Goede argumenten voor een overheidsrol  Lang niet iedereen heeft langdurige zorg nodig; maar als het nodig is kost het heel veel geld ► zelf sparen voor ouderenzorg is beslist mogelijk, maar niet erg efficiënt  Voor jongeren is het nog erg ver weg ►private verzekeringen zou men pas afsluiten op 60 jaar; eigenlijk te laat  Mededogen ► niemand aan zijn/haar lot over willen laten

8 …….. maar is ook problematisch  Ontmoedigt het zelf nemen van verantwoordelijkheid  zelf treffen van voorziening  zelfredzaamheid  inzet mantelzorg  Toenemend spanningsveld  behoefte aan maatwerk vs glasheldere polis  onvrede over regeldruk vs vraag naar meer regels  Vergrijzing doet groot beroep op het draagvlak voor solidariteit  Stijgende collectieve lasten

9 Collectieve financiering geen vestzak-broekzak Stel groei van zorguitgaven niet 3% maar 4% Aandeel zorg in BBP niet van 10% in 2008 naar 14% in 2040 doch naar 18% in 2040 Verslechtering “houdbaarheidstekort 2015”: ca. 20 mld Indien gefinancierd met belastingen: ► 2% extra werkgelegenheidsverlies, ► ook circa 2% verlies nationaal inkomen.

10 Onderwerpen voor discussie hoe? wat? wat is verantwoordelijkheid overheid/burger? - mantelzorgers verdisconteren? - ouderenzorg/gehandicapten/ggz? - recht of voorziening? - basis? aanvullend? - eigen betalingen? - …….. hoe moet het georganiseerd worden? - in natura of in geld? - verzekeringspremies of belastingen? - door gemeenten/verzekeraars/cliënt? - …….. solidariteit efficiency

11 De “hoe” vraag  Cruciaal voor de “hoe” vraag is wie inkoper wordt  Het rapport van de Brede Heroverweging schetst enkele scenario’s:  de cliënt zelf (Duitsland)vouchers  de gemeente (Zweden)wmo  de zorgverzekeraarzvw  gefuseerd CIZ/zorgkantoorzbo  zoals nuawbz  Een belangrijke discussie, maar verwacht geen enorme doelmatigheidswinsten  De “wat” vraag zal onvermijdelijk ook aan bod moeten komen

12 Afsluitend  Na het SER-advies van 2008 heeft het denken over de langdurige zorg min of meer stil gestaan  In verkiezingsprogramma’s en concept regeerakkoord is ruim aandacht voor langdurige zorg  Gezien de complexiteit en het grote maatschappelijk belang is een zorgvuldige afweging vereist  Niet alleen over de inrichting van het stelsel (de “hoe” vraag) maar onvermijdelijk ook over de verantwoordelijkheid van overheid en burger (de “wat” vraag)