H5.2 Europeanen ontdekken de wereld Ontdekkers en hervormers
Aanleiding ontdekkingstochten Handel met Azië( zijde en specerijen)minder makkelijk Onveilig door instorten Mongoolse rijk Ottomanen vragen hogere belastingen Voorwaarde Technische ontwikkelingen Nieuwe schepen (karveel) Betere navigatie-instrumenten (kompas bijv.) Nieuwe kaarten (bijv. van Ptolemeus)
Astrolabe,sextant,kompas
Kaart van Ptolemeus
Motieven voor de deelnemers Wetenschappelijk motief (op zoek naar nieuwe zeeën en werelden en andere ontdekkingen) Economisch motief (op zoek naar nieuwe handelsroutes en winstgevende producten) Religieus motief (op zoek naar andere christenen en bekeren van heidenen) Politiek motief (uitbreiden rijk is meer macht) Andere motieven b.v. Nieuwe toekomst opbouwen Avontuur Straf ontlopen
Portugezen Portugezen zakken af langs de kust van Afrika: Diaz (1488) Kaap de Goede Hoop Vasco da Gama (1498) Indië Cabral (1500) Brazilië Magelhaen (1521) tocht om de wereld Portugezen stichtten handelskolonies Factorijen aan de kust (handels)verdragen met inlandse vorsten Politieke, economische en culturele structuur van de kolonie blijft hetzelfde
Tocht van Bartholomeus Diaz
Tocht van Vasco da Gama
Magelhaen tocht om de wereld
Tocht van Cabral
Spanjaarden Columbus wil via het westen naar Indië en ontdekt route naar Amerika (rekenfout van Columbus: de wereld is groter dan hij dacht)(1492) Conquistadores (Spaanse veroveraars van adel) veroveren indianenrijken : Azteken door Cortes(1519) Inca’s door Pizarro(1530) Spanjaarden stichtten vestigingskolonies Hele gebied bezet Bestuur overgenomen (Spaanse ambtenaren) Aanleggen van mijnen en plantages Spaanse cultuur overgebracht
Tocht van Columbus
Tocht van Americo Vespucci
Balboa ontdekt Midden Amerika
Cortez verovert het Aztekenrijk
Pizarro verovert het Incarijk
Verdrag van Tordesillas Om ruzie te voorkomen tussen Spanje en Portugal verdeelt de paus de wereld: 1494 verdrag van Tordesillas
Gevolgen ontdekkingstochten Europa gaat de wereld overheersen Welvaart stijgt in Europa Inflatie in Europa (door invoer edelmetalen) Zwaartepunt van de economie van Middellandse Zee naar de Atlantische en Indische Oceaan Wereldeconomie ontstaat Nieuwe producten Ontstaan van de transatlantische slavenhandel Verdwijnen van de indianenrijken (met name door Europese ziektes) Verspreiding christendom buiten Europa Nieuw mens- en wereldbeeld
Nieuw Wereldbeeld en Mensbeeld Ontstaan van een nieuw wereldbeeld: De wereld is groter (nieuwe continenten) De wereld is minder mysterieus (geen demonen en monsters) Ontstaan van een nieuw mensbeeld: blanke ras superieur aan andere rassen Europese cultuur verspreiden over de wereld Slavenhandel Europa overheerst de wereld
Paarden, koeien, varkens, textiel schapen, alcohol, graan suiker porselein zilver 6 Ivoor, goud en slaven textiel Suiker Cacao Goud en zilver Hout Tabak Mais Aardappelen Bont specerijen