Basisstof 6: Ontwikkeling METAMORFOSE Thema 1 Wat is biologie? Basisstof 6: Ontwikkeling METAMORFOSE
Ontwikkeling Ontwikkeling: er ontstaan veranderingen in de bouw van het organisme. Dieren die pas geboren zijn of net uit het ei komen: -lijken soms al veel op de volwassen dieren -lijken soms helemaal niet op de volwassen dieren
Lijken veel op elkaar: Veel groei nodig, minder ontwikkeling
Lijken niet op elkaar: Veel ontwikkeling nodig
Metamorfose (gedaantewisseling) Een dier dat na geboorte (of net uit het ei) helemaal niet lijkt op zijn ouders, moet veel ontwikkelen voordat het volwassen is. Die ontwikkeling waarbij lichaamsbouw én levenswijze verandert, heet: metamorfose. Filmpje: Lieveheersbeestje (1.49 min) http://www.schooltv.nl/video/van-larve-tot-lieveheersbeestje-verrassing-uit-een-pop/
Stadia tijdens metamorfose Tijdens een metamorfose zijn er verschillende stadia, bijvoorbeeld: ei larve pop volwassen dier (imago) ei larve Pop (zit in een cocon) Imago (volwassen dier)
Vervellen In het larve-stadium eet het dier veel en groeit dus veel. De huid is een hard pantser: dat kan niet mee groeien. Daarom vervelt het dier een aantal keer. Vervellen: het dier kruipt uit het pantser en kan korte tijd snel groeien tot het pantser weer hard is geworden. Dan stopt de groei tot de volgende vervelling.
Groeigrafiek van een rups Geen groei als het pantser hard is Snelle groei vlak na een vervelling. Na de laatste vervelling wordt de rups een pop en groeit niet meer maar ontwikkelt tot een vlinder.
Filmpjes over metamorfose Koolwitje: (3.41 min) http://www.schooltv.nl/video/van-ei-tot-vlinder-hoe-ontstaat-een-vlinder/#q=metamorfose Houtkever (1.10 min) http://www.schooltv.nl/video/metamorfose-van-de-houtkever-van-larve-tot-kever/#q=metamorfose Het klokhuis: vlinders (15.00 min) http://www.schooltv.nl/video/het-klokhuis-vlinders/#q=vlinder