Wenckebach symposium 6 november 2015 Workshop dementie Wenckebach symposium 6 november 2015

Disclosure belangen sprekers Geen (potentiele) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties N.v.t. Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk..

Juke Bussemaker kaderarts specialist ouderengeneeskunde in de eerste lijn Erik Hoff neuroloog aandachtsgebied dementie

U bent? Huisarts Specialist ouderengeneeskunde Medisch specialist Psycholoog anders

1) Diagnostiek versus Zorg 2) Dementie versus Cognitieve stoornissen

Casuïstiek 1) verwijsopties 2) diagnostiek 3) gedragsproblematiek

Casus 1 Man, 87 jaar Geheugen- en gedragsproblemen, soms agressiviteit, soms huilbuien Heeft afspraak staan bij geriater

huisarts vraagt zich af of ik als Specialist Ouderengeneeskunde alvast kan helpen Specifieke vragen: - medicatie advies - diagnostiek dementie En: afspraak door laten gaan bij geriater? Of waar anders naar toe? Terug naar neuroloog?

Voorgeschiedenis Medicatie Herseninfarct met als restverschijnsel moeite met fijne motoriek re hand (2000) Vasculair parkinsonisme (2011), geen baat bij levodopa Cognitieve achteruitgang (2015) Medicatie Divisun 800 IE 1dd Acetylsalz 80 mg 1dd Vit B compl (sinemet in verleden gestaakt: bijwerkingen? geen effect?)

Huisbezoek Hetero-anamnese al langer geheugen problemen een keer de weg niet meer teruggevonden agressie? Met name woordenwisselingen met echtgenote omdat ze elkaar niet meer begrepen

lasser van beroep geweest woont met echtgenoot in seniorenwoning 4 kinderen, 10 kleinkinderen en achterkleinkinderen wist niet alle namen een broer en zus overleden aan een hersentumor

onderzoek loopt met stok, wat schuifelend armswing? leek symmetrisch dubieus tandrad cor/pulmones/abdomen gb MMSE 17/30 klok 2/3

problemen 1 Geheugen- en gedragsproblematiek, waarschijnlijk passend bij een dementie 2 Gedragsproblematiek 3 Durft hem niet meer alleen te laten 4 Broer en zus overleden aan hersentumor

adviezen zorg traject begeleider dementie inschakelen medicatie advies indien gedragsproblematiek ondanks begeleiding ZTB dementie blijft vanwege parkinsonisme geen haloperidol maar clozapine of quetiapine

En nu? Toch naar tweede lijn? -Neuroloog -Geriater Afspraak geriater afzeggen? Toch naar tweede lijn? -Neuroloog -Geriater -Geheugenpolikliniek

Vervolg (polikliniek geriatrie) Cognitieve achteruitgang met waangedachten Tevens stemmingsklachten en angst Thuissituatie onvoldoende beheersbaar Beleid R/rivastigmine en mirtazepine, pm quetiapine doorverwijzing Mondriaan

Geheugenpolikliniek Parkstad Geheugenpolikliniek MUMC Mondriaan Lionarons huisarts neuroloog geriater Specialist ouderengeneeskunde

Casus 2 Vrouw, 60 jaar Sinds 1-2 jaar psychische klachten met vergeetachtigheid en concentratiezwakte Begonnen toen patiënte boventallig werd verklaard op haar werk, met onprettige begeleiding in het ziekteproces Vraag: depressie of dementie?

Beoordeling op geheugenpolikliniek Patiënte rapporteert cognitieve klachten Angst voor Alzheimer Kan verhaal goed doen, is ADL zelfstandig Moeder was dementerende vanaf 70e jaar Zussen van moeder ook

Aanvullende diagnostiek NPO: geïsoleerde geheugenstoornis, tevens depressieve stoornis met angstproblematiek CT schedel: hippocampusatrofie beiderzijds Lab: zeer laag vitamine B12 (74 pmol/L)

Conclusie 1. cognitieve stoornis, geen dementie => amnestisch MCI, mogelijk op basis van ziekte van Alzheimer 2. depressieve stoornis, deels gerelateerd aan situatie met betrekking tot werk 3. vitamine B12 deficiëntie

Adviezen Begeleiding stemmingsklachten in tweede lijn (specialistische GGZ) Suppletie vitamine B12 Overweeg liquordiagnostiek, controle polikliniek neurologie over 6 maanden

Geheugencentrum Parkstad ……. wat is dat? Samenwerkingsverband Mondriaan / Zuyderland (psychologie / neurologie / geriatrie) Inmiddels reeds >1000 patiënten gezien: - verdeling syndroomdiagnosen - oorzaken cognitieve stoornissen

Werkwijze Geheugencentrum Neuroloog Klinisch geriater/specialist ouderengeneeskunde Psycholoog Verpleegkundige Week 1: Intake Week 2: Aanvullend onderzoek Neuropsychologisch onderzoek Beeldvorming Bloedonderzoek Week 3: Uitslaggesprek na MDO Syndromale diagnose Nosologische diagnose Advies

Populatie Geheugencentrum Parkstad Patiënten 2008-2012, n = 893 Syndroomdiagnose

Oorzaken

Een simplificatie huisarts Geheugenpolikliniek Parkstad Specialist ouderengeneeskunde

De voordelen Specialist ouderengeneeskunde (1e lijn) - laagdrempelig overleg - aanvullende beoordeling op huisarts - patiënt kan of wil niet naar ziekenhuis Geheugencentrum Parkstad (2e lijn) - één loket voor diagnostiek en advies nazorg - triage binnen 2e lijn / GGZ

Fotos Brunssum

Casus 3 Vrouw, 72 jaar aangemeld via hometeam gezondheidscentrum diagnose dementie Alzheimertype door neuroloog in 2014

Probleem =extreme jaloezie mocht geen vrouwelijke verzorgende of zorgtrajectbegeleider komen man kon haar niet meer alleen laten

achtergrond Er was al analyse gedaan naar een somatische oorzaak van het gedrag => niets gevonden risperdal geen effect niet zelf heen gegaan maar gedragsconsulent ingeschakeld

gedragsconsulent Mw is in bedreigde ik fase van dementie angst-onzekerheid achterdocht/ woede kan daar bij passen

Analyse gedrag was agitatie/verbale agressie bij achterdocht en jaloezie dit gedrag alleen thuis agitatie leek voort te komen uit angst en overvraging

Achterliggende oorzaken angst door regieverlies, angstig wanneer ze alleen is en echtgenote niet in de buurt daarnaast op tv hele dag nieuws met oorlogsbeelden geen stress reductie overvraging door verwachtingen echtgenoot: liet haar oefenen op iPad, kon dat niet verder onzeker/ongelukkig

adviezen minder nieuwsgerelateerde televisie maar bijvoorbeeld Nostalgienet (Ziggo) muziek van voorkeur fotoboeken van vroeger aanbieden afspraken niet ruim van te voren met haar bespreken: vergeet ze of maakt zich zorgen dat ze vergeten worden => geeft onrust

en verder niet overvragen door oefenen op iPad dagbehandeling

Wat heb ik nog gedaan terugkoppeling naar huisarts advies afbouw risperdal en als toch nog angst/onrust start SSRI

Als u door de bomen het bos niet meer ziet, denk dan aan: de specialist ouderengeneeskunde het Geheugencentrum Parkstad de gedragsconsulent