3 havo 3 Draagkracht : tussen hoop en vrees § 7-9

Is er in de toekomst genoeg voedsel? Grote regionale verschillen in voedselproductie en voedselconsumptie Als in een regio voor iedereen voldoende voedsel is spreek je van: voedselzekerheid Honger die ontstaat door een te geringe inname van energie (kilocalorieën) heet : kwantitatieve honger Honger die ontstaat door een te geringe inname van vitamines en mineralen heet: kwalitatieve honger

Regionale verschillen in voedselzekerheid Gebiedskenmerken van deze regio zijn? arm / rijk land veel / weinig draagkracht hoge / lage bevolkingsdichtheid grote / kleine bevolkingsgroei veel / weinig koopkracht om draagkracht te importeren Gebiedskenmerken van Bali: regio in een arm land veel draagkracht hoge bevolkings-dichtheid grote bevolkingsgroei weinig koopkracht om draagkracht te importeren Oorzaken: Veel rijke landen liggen in gebieden met veel draagkracht Veel rijke landen hebben hun landbouw sterk verbeterd Veel rijke landen kennen een geringe bevolkingsgroei Veel rijke landen kunnen draagkracht bijkopen in het buitenland

Voedselzekerheid voor iedereen Als we in de toekomst iedereen op aarde willen voeden moeten we beter rekening houden met de draagkracht van de aarde Afremmen bevolkingsgroei Anders consumeren Efficiënter en zorgvuldiger produceren Anders delen en verbinden Soorten maatregelen

Voedselzekerheid: voorbeelden van beleid Maak de juiste combinaties van soort beleid en maatregel / actie. Afremmen bevolkingsgroei 1. Kromme komkommers eten 2. 2. Family planning Anders consumeren 3. Verhogen productiviteit per ha 1. 4. 8. 4. Insecten eten 5. Landhervorming Efficiënter en zorgvuldiger produceren 6. Stopzetten dumping voedsel 3. 7. 7. Betere opslag voedsel Anders delen en verbinden 8. Minder voedsel weggooien 5. 6.

Is er in de toekomst genoeg water? Er bestaan grote regionale verschillen in watergebruik Als in een regio niet voor iedereen voldoende drinkwater is spreek je van: waterstress Als er in een gebied te weinig water is om aan de eisen van de bewoners te voldoen spreek je van: een fysiek watertekort Als er in een gebied te weinig geïnvesteerd is om het wel aanwezige water bij de bewoners te brengen spreek je van: een economisch watertekort

Regionale verschillen in watergebruik Een gebied kan aan water komen door: nuttige neerslag aanvoer vanuit andere gebieden inzet fossiel water importeren virtueel water dichtbevolkte gebieden minder dichtbevolkte gebieden met een hoge vleesconsumptie warme gebieden met water verspillende landbouwmethodes (rijke) gebieden die veel virtueel water importeren De watervoetafdruk per persoon is het grootst in:

Regionale verschillen in watergebruik Bij welke twee soorten gebieden met een grote watervoetafdruk per persoon past deze foto het best? Een gebied met: een hoge bevolkingsdichtheid een hoge vleesconsumptie

Voldoende water voor iedereen Als we in de toekomst iedereen voldoende water willen geven moeten we beter rekening houden met de draagkracht van de aarde de vraag naar water verminderen het aanbod van water vergroten virtuele waterstromen in de goede richting laten lopen Soorten maatregelen

Voldoende water: voorbeelden van beleid De vraag naar water verminderen 1. Opvangen van regenwater 2. Minder katoen verbouwen in Egypte 3. 4. 5. 3. Minder vlees eten Het aanbod van water vergroten 4. Een hogere waterprijs 1. 6. 8. 5. Waterzuinige gewassen 6. Ontzilten van zeewater Virtuele waterstromen in de goede richting laten lopen 7. Saoedi-Arabië importeert vlees 8. Aanleg van stuwmeren 2. 7.

Is er in de toekomst genoeg energie? Er bestaan grote regionale verschillen in energie-productie en energieverbruik. Net als bij de toegang tot voedsel en water is de belangrijkste oorzaak voor verschillen in energieverbruik een verschil in koopkracht Je gebruikt om verschillende soorten energiedragers met elkaar te vergelijken. equivalenten De vraag naar energie zal vooral blijven toenemen door de groei van de in de BRIC-landen. economie / welvaart Door een toename van de CO2 uitstoot zal het verder versterkt worden. broeikaseffect

Energie en de draagkracht van de aarde. Als we in de toekomst iedereen over voldoende energie willen laten beschikken moeten we beter rekening houden met de draagkracht van de aarde Je kunt het gebruik van fossiele brandstoffen en de CO2-uitstoot beperken door: kernenergie nadeel: radioactieve straling groene of hernieuwbare energie energiebesparing

Energiestromen 2013 in 1015 joules De som van de zwarte blokjes is het totale : energieverbruik Nederland: importeert energie veel weinig / veel exporteert aardgas kernenergie / aardgas wint relatief duurzame energie weinig weinig / veel Bron: CBS

De draagkracht van de aarde staat onder druk door de groeiende en de toenemende wereldbevolking welvaart Dit leidt tot de beschadiging van natuurlijke kringlopen door milieuaantasting, milieu-uitputting en milieuvervuiling Er bestaan enorme regionale verschillen in de toegang tot resulterend in enorme verschillen in voetafdrukken. Een belangrijke oorzaak is verschil in voedsel, water en energie koopkracht Als we niet langer willen afwentelen op andere en andere dan moeten we overschakelen op generaties gebieden duurzame ontwikkeling