zelfverwondend gedrag en slaapstoornissen bij mensen met een verstandelijke handicap

Inleiding  In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op veelvoorkomende gedragsproblemen bij personen met een verstandelijke beperking

Zelfverwondendgedrag  Van zelfverwondend gedrag is sprake als een persoon zichzelf lichamelijk letsel toebrengt door handelingen zoals knijpen  De uitingsvormen van zelfverwondend gedrag kunnen zeer verschillend zijn

Definitie en Afbakening  Zelfverwondend gedrag wordt ook wel automutilatie, autoagressie of zelf- beschadiging genoemd.  Soms kunnen de acties waardoor fysieke beschadigingen aan het eigen lichaam worden toegebracht tijdelijk van aard zijn

Definitie en Afbakening  Nagelbijten (onychofagie)  Ook het uittrekken van haren (trichotillomanie)  Een verschijnsel dat na enige jaren vanzelf verdwijnt en is dan vaak tijdelijk van aard en relatief onschuldig.

Gedragsproblemen: oorzaken  1) Gedragsproblemen als teken van onderliggende psychiatrische stoornis.  2) Gedragsproblemen tgv omgevingsfactoren.  3) Gedragsproblemen tgv van een lichamelijk probleem  4) Gedragsprobleem: gedragsfenotype

Bijkomende problemen Naast een verstandelijke handicap komen vaak ook bijkomende problemen voor: -Epilepsie -Communicatieproblemen -Gedragsproblemen -Verslavingsproblemen

Zelfverwondend gedrag en verstandelijke handicaps  Betekenis: Zelfverwondend gedrag is het zichzelf, niet onopzettelijk, letsel toebrengen dat leidt tot kneuzingen, bloedingen of een andere vorm van weefselbeschadiging.

Prader-Willi-syndroom  Bij mensen met het Prader-Willi-syndroom komt een specifieke vorm van zelfverwondend gedrag voor: skin picking, het tot bloedens toe krabben en peuteren aan oneffenheden op de huid.

Diagnostiek en behandeling  Zelfverwondend gedrag is een zeer indringende vorm van probleemgedrag. Vaak is het gedrag zo ernstig dat verdergaande analyse en behandeling noodzakelijk zijn.

Diagnostiek en behandeling  Zelfverwondend gedrag kan een symptoom zijn van een onderliggende psychiatrische aandoening. Van psychiatrische ziektebeelden zoals depressies. Zie hieronder in het tabbel de nakende cijfers.

Voorlichting en algemene maatregelen  Een goede slaapomgeving (juiste ka- mertemperatuur, comfortabel bed en goede matras, vermijden van lawaai en licht) is van belang. De patie ̈ nt kan het beste zoveel mogelijk op vaste tijden naar bed gaan en opstaan, de slaapkamer als slaapkamer gebruiken, en overdag voldoende beweging nemen

Besluit  Het bestuderen van slaapproblemen bij personen met een verstandelijke handicap is om tal van reden geen eenvoudige opgave.  Mensen met een verstandelijke handicap hebben een verhoogd risico op zelfverwondend gedrag en slaapstoornissen.