K INDEREN, JONGEREN EN SOCIALE MEDIA : OVER RISICO ’ S, REGELGEVING EN EMPOWERMENT Jolien Derluyn 1 BA SW B

I NHOUDSTAFEL Sociale media en jongeren: a match made in haven? Jonger dan 13 en toch op Facebook? Risico’s voor kinderen en jongeren op sociale media? Hoeveel komen risico’s voor en hebben ze een andere impact? Risico’s, regelgeving, fundamentele rechten en de rol van de overheid Fundamentele rechten: een delicaat evenwicht Van wetgeving naar zelf-en coregulering

S OCIALE MEDIA EN JONGEREN : A MATCH MADE IN HAVEN ? Sociale media enorm populair Europees onderzoek: 59 % 9-tot 16-jarigen sociaalnetwerkprofiel Vlaanderen: 80 % facebookprofiel Brede waaier mogelijkheden ontwikkeling identiteit Netwerk uitbreiden => contacten leggen Informatie delen en opzoeken

J ONGER DAN 13 EN TOCH OP FACEBOOK ? Sociaalnetwerkprofiel: 38% tussen 9 en 12 jaar Amerikaanse wet = Children Online Privacy Protection act Verzamelen persoonsgegevens kinderen =Toestemming ouders nodig Sociale netwerksites = omzeiling door ‘niet toelaten’ 13- jarigen Profiel toch aanmaken => geboortedatum aanpassen Ouders helpen kinderen Slecht signaal van de ouders

R ISICO ’ S VOOR KINDEREN EN JONGEREN OP SOCIALE MEDIA Grooming = manipulatie minderjarige met oog op seksueel misbruik Sociaalnetwerprofielen ideaal opbouwen vertrouwensrelatie Cyberpesten= pesten van andere via sociale media Sexting= seksueel getinte inhoud doorsturen via internet, sms… Confrontatie met ‘ongewenste’ inhoud Misbruik van persoonsgegevens Bv. Verspreiden foto’s zonder toestemming

H OEVEEL KOMEN RISICO ’ S VOOR EN HEBBEN ZE EEN ANDERE IMPACT ? EU Kids Online-onderzoek: relatief weinig voorkomend Bewustmakingsacties => grooming  Sexting: weinig voorkomend Complex fenomeen Groepsdruk, dwang niet uitsluitbaar cyberpesten frequenter Afhankelijk nationaliteit, geslacht en leeftijd Europa variatie tussen 10 en 52 % Confrontatie ‘ongewenste’ inhoud Ongeveer 1/5 = niet leuk Misbruik van gegevens op grote schaal

H OEVEEL KOMEN RISICO ’ S VOOR EN HEBBEN ZE EEN ANDERE IMPACT ? Impact sociale media ernstiger of anders Mogelijkheid anonimiteit dader Gebrek fysieke nabijheid => dader minder goed gevolg inschatten voor slachtoffer informatie via sociale media snel eigen leven Controleverlies  Veel online => gevoel niet ontsnappen dader Afwisselende rollen van slachtoffer en dader Begeleiding aan te raden

R ISICO ’ S, REGELGEVING, FUNDAMENTELE RECHTEN EN ROL VAN DE OVERHEID Online omgeving vrij van regels en wetten = mythe Bestaande regels toepasbaar Bv. Cyberpesten geclassificeerd als laser en eerroof (artikel 443 SW) obstakels in de praktijk Anonimiteit daders  Interpretatieproblemen= toepasbare bepalingen opgesteld tijdperk zonder internet Aanbieders sociale netwerken buitenland Gebruikers vallen onder wetgeving eigen land Medewerking politie en justitie 

F UNDAMENTELE RECHTEN : EEN DELICAAT EVENWICHT Bescherming minderjarigen Rekening houden ≠ rechten en belangen Bv. Kinderrechtenverdrag Verenigde naties Ontwikkeling richtlijnen overheid beschermen kind tegen schadelijke informatie en materiaal voor hun welzijn => Evenwicht nodig tussen beide!!! (Simone van der Hof)

V AN WETGEVING NAAR ZELF - EN COREGULERING 1990 groei bewustzijn niet enkel wetgeving in verband met internet Zelfregulering = andere actoren (bv. Industrie) stellen en handhaven zelf regels Coregulering = samenwerking tussen ≠ actoren elementen zelfregulering en overheidsregulering  Beide kennen verschillende vormen

B RONNENLIJST basisinkomen/ crossover/images/ /title/ariels-facebook- profile-photo traceren-evalueren/ Heyman, R., Daems, A., Baelden, D., & Pierson, J. (2013) Hier vloekt men niet, facebook ziet alles. Sociale netwerken ontrafeld. Leuven: Davidsfonds uitgeverij.