Wat betekent bodem voor de landbouw en landbouw voor de bodem? Departement Landbouw en Visserij Geert Rombouts – Bart Debussche

Wat betekent bodem voor de landbouw en landbouw voor de bodem? Overzicht Landbouw nog nodig? Kwaliteitsvolle bodem: wat is dat? Hoe staan we er voor? Wat kunnen we doen?

Moet er nog landbouw zijn … Toenemende vraag naar ruimte voor andere (leuke) dingen en… voedsel is er toch meer dan genoeg Geopolitieke spanningen vs. voedselzekerheid Ecologische voetafdruk – voedselkilometers Lokaal voedsel – korte keten Kwaliteit Vlaams voedsel overtreft alles

En als we nu alles eens zelf produceren? Studie Food Footprint Departement Landbouw en Visserij 2012 Basis huidig consumptiepatroon Vervangproducten voor wat hier niet kan geteeld Enkele sprekende cijfers: 2,79 kg/dag/hoofd = 6,4 miljard ton = 1284 m2 tuin voor elke Vlaming = 808 700 ha voor Vlaanderen… http://lv.vlaanderen.be/nl/voorlichting-info/publicaties/studies

En ook dat nog … Groeiende wereldbevolking Klimaatverandering FAO: productie veilig stellen – opdrijven Vlaanderen is één van de schaarse plaatsen op aarde geschikt voor landbouw zonder irrigatie Zuinig omspringen met elke morzel vruchtbare grond

Pijlers kwaliteitsvolle bodems voor landbouw structuur textuur bemesting Chemische bodemvruchtbaar-heid Fysische bodemvruchtbaar-heid OS pH Biologische bodemvruchtbaar-heid bodemleven

Belang organische stof Fundament voor gezonde vruchtbare bodem  stabiliteit bodemaggregaat  water: infiltreren en vasthouden  porositeit: zuurstof  nutriënten: leveren en vasthouden  weerbaarheid – bodemleven Basis voor duurzaam bodembeheer

Hoe staan we er voor?

Situatie en evolutie bodemkoolstof in landbouw 1989-1991 1992-1995 1996-1999 2000-2003 2004-2007 2008-2011 Bron: Bodemkundige Dienst van België

Bodemkoolstof in akkerbouwpercelen (2008-2011) Bron: Bodemkundige Dienst van België

Wat kunnen we doen?

Optimaliseren pH en organische stof pH snel bij te sturen Organische stof  werk van lange adem  beperkt gehalte EOS meststoffen  jaarlijkse afbraak Positief: aandacht voor bodemkwaliteit vb. is doelstelling MAP5

Verhogen van organische stof Aanvoer OS verhogen Oogstresten, organische mest, compost, … Inplannen van groenbedekkers in teeltplan N-uitspoeling vermijden Erosiebestrijding Bodemstructuurverbeterend Goede humustoestand Levert 750 à 1000 kg EOS/ha Goede ontwikkeling noodzakelijk Afbraak OS reduceren: bodem minder intensief en minder diep bewerken

Groenbedekkers in regelgeving Inzaai van groenbedekkers als maatregel: GLB: Vergroening: invulling EAG (5%): mengsel van groenbedekkers of onderzaai van gras MAP 5: Focusbedrijven: vanggewas inzaaien na oogst teelt Aangepaste bemestingsnormen: bepaalde hoofdteelt + vanggewas Wintergraan + nateelt Gras/snijrogge + maïs Fosforgehalte bodem 2017: reductie organische mest > andere manieren om OS aan te brengen: groenbedekkers?

Groenbedekkers in regelgeving Erosieregelgeving binnen randvoorwaarden GLB Inzaaien van bodembedekking: Erosiebestrijding in winter Organisch materiaal bij NKB Essentie effect groenbedekker: goede ontwikkeling Soortenkeuze Inzaaidatum Bodemstructuur “Groenbedekkers telen is zilver, managen is goud”

Aanbevelingen Draag zorg voor onze bodems Ken pH en OS van uw percelen Zorg voor positieve balans OS  groenbedekkers – compost Vruchtwisseling houdt bodem gezond Voorkom erosie en verdichting Draag zorg voor onze bodems Voor ons voedsel en dat van volgende generaties

Landbouw en bodem: een goed koppel? Zeker en vast, maar … Dank voor uw aandacht Ja maar … aan elke goede relatie moet blijvend gewerkt worden!