Over goed en slecht handelen Ethiek Over goed en slecht handelen

De werken van barmhartigheid deelt mildelick den armen // god zal u weder ontfarmen van spijs ende drank in dit leven // duistentfout zal u weder werden gegeven uwen evenmensche zijn naecktheyt wilt decken // op dat god wijt doet uwer soden vlecken van de dooden te begraven so wij lesen // wert thobias van god gepresen die heer spreekt Wilt mij verstaen // wat Ghij den minsten doet wert mij gedaen wilt ziecken ende crancken vysenteren // u loon zal ewelick vermeren die gevangen verlost met caritaten // het komt hier nae zijner zielen te baten.

De brede en de smalle weg Mattheus 7:13,14

Voorstellingen van Christelijke ethiek De werken van barmhartigheid: hongerigen spijzen dorstigen laven naakten kleden vreemdelingen herbergen zieken bezoeken gevangenen bezoeken doden begraven De brede en de smalle weg

Jodendom: de Thora naleven De gulden middenweg Islam: Verplicht (Fard) Aanbevolen (Soennah) Neutraal/toegestaan (Halal) Afgeraden (Makruh) Verboden (Haram) Jodendom: de Thora naleven “actieve ethiek”: streven naar een betere wereld

Basisbegrippen Ethiek en moraal Waarden en normen Norm: concrete richtlijn Waarde: ideaal, motief (abstract) Vrijheid of voorbeschikking? De tuinman en de dood

Gezindheidsethiek Doelethiek de goede bedoeling een goed resultaat Vb.: Utilitarisme

Bronnen van ethiek Transcendent Natuur (Rousseau) Verstand (Kant) God Idee van het goede (Plato) Gelaat van de ander (Levinas) Natuur (Rousseau) Verstand (Kant) Gevoel (moral sense, geweten) Heteronome en autonome ethiek

Culturele bronnen Christendom (Calvinisme) Humanisme Grieks-romeins Germaans Joods Islamitisch

Pedagogische opdracht van het onderwijs? De waarden volgens Netelenbos (naar Amerikaans voorbeeld, North Carolina): moed het eigen geweten te volgen prioriteiten stellen, doelen kiezen beleefdheid, vriendelijkheid zelfdiscipline integriteit, rechtvaardig handelen (vaderlandsliefde)

Basisteksten voor een christelijke ethiek Decaloog Bergrede Het oordeel van de Mensenzoon

Decaloog Tien geboden of Tien woorden Exodus 20:1-17 en Deuteronomium 5:6-21 Aan Mozes gegeven op de berg Sinaï, na de Uittocht uit Egypte Geschreven op twee “tafelen” (tabletten)

Bergrede Redevoering van Jezus Eschatologisch perspectief Mattheus 5-7 Zaligsprekingen Radicale uitleg van de Wet Ghandi Gulden Regel Het gaat niet alleen om het juiste handelen maar ook om de innerlijke bedoeling

Het oordeel van de Mensenzoon Mattheus 25:31-46 Het gaat erom belangeloos het goede te kiezen