De context is geen decor Dany Baert, OPZ Geel, 3 december 2015

1. Voorlopige verkenningen Nieuwe buren die geen contact maken: is een buurt voor hen een decor? Grensvervaging: een hulpverleenster belt de partner van een cliënte ongevraagd op zijn werk (een bouwwerf) Verduisterde context: een man in scheiding vraagt zich af of zijn echtgenote narcistisch is

2. Een medaille met twee kanten Decor of betekenisvolle context: een betekenisvolle context veronderstelt en vraagt engagement Causale opvattingen over context: ‘het ligt aan de context’ betekent meestal dat het aan de ouders of de familie ligt Een diagnose is de titel van een roman; het komt erop aan de roman te lezen en te wijzigen

3. Een voorlopige omschrijving De context zijn waarde geven onderstelt besef van en zicht op verbanden en verbindingen = een ander denken dan het denken in essenties Context verkennen is exploratief: het zoeken gaat vooraf aan het weten Context verkennen is breed en omvattend: gezin en familie is maar één van tientallen dimensies

4. Theoretisch 4.1. Probleemstelling: het is zeer moeilijk om het begrip ‘context’ adequaat te definiëren. We bespreken twee pogingen 4.2. Gregory Bateson: “context is datgene wat verschil maakt”; zonder verschil, zonder onderscheid zien we geen context = zijn we blind

Context Dit is een standaard aanduiding van context: een haak

B = C A Een ervaring, gebeurtenis, gegeven A, in de context B, betekent C

Rusland en Turkije zijn concurrenten Turkse F16 schiet Russische straaljager neer = oorlogsdaad Bekeken door een Russische bril

Rusland en Turkije zijn bondgenoten Turkse F16 schiet Russische straaljager neer = accident

Turkije en Rusland zijn concurrenten Turkse F16 schiet Russische straaljager neer = verdediging Bekeken door een Turkse bril

Turkije en Rusland zijn bondgenoten Turkse F16 schiet Russische straaljager neer = stommiteit

4.3. Pearce & Cronen: coordinated management of meaning Idee: mensen geven betekenis aan zaken gezien de context waarbinnen die zaken optreden / zij die zaken zien; verschillende mensen, die vanuit verschillende invalshoeken kijken, zien verschillende zaken; dat kan aanleiding geven tot misverstanden of tot leuke situaties

Moederperspectief Samen op pad, op straat en in de tram = moederlijke zorg Voorbeeld: een moeder vindt het leuk om samen met haar tienerzoon of –dochter inkopen te doen, bv kleding, schoenen, … zoon- of dochterlief loopt op straat tien meter achter moeder en gaat in de tram vijf stoelen verder zitten.

Puberperspectief Samen op pad, op straat en in de tram = wat je, moederskindje

Sociale context: pubers hangen niet meer aan de rokken van hun moeder; als ze dat doen, zijn het watjes Puberperspectief Samen op pad, op straat en in de tram = wat je, moederskindje Bijkomende dimensie: betekenissen worden ook sociaal gereguleerd / voorgestructureerd

5. Eigen klemtonen De toepassingen van het contextbegrip op het terrein van de betekenisverlening hebben mij geïnspireerd tot deze klemtonen in mijn werk en publicaties: Context en identiteitsontwikkeling: we worden wie we zijn, telkens opnieuw, in de context van onze relationele wereld, in verbinding met anderen Bredere samenhangen en macrocontexten zijn vaak zo evident dat we ze niet meer zien; erover lezen en spreken met cliënten is cruciaal, zodat we samen dingen kunnen ‘plaatsen’.

6. Slotsom Dank voor uw interesse Behouden thuiskomst