Enkel-Arm index Kirsti Jakobs, huisarts te Heteren en kaderhuisarts hart- en vaatziekten
Programma Inleiding Chronisch obstructief arterieel vaatlijden Filmpje enkel-arm index(EAI) Quiz Vaardigheidstraining: het meten van een enkel-arm index(EAI) met behulp van een pocket-Doppler apparaat
Eindelijk een protocol
Chronisch obstructief arterieel vaatlijden Claudicatio intermittens Kritieke ischemie
Claudicatio intermittens Pijn, moe,stijf, kramp klachten bij het lopen bij stilstaan verdwijnen de klachten sneller lopen of een heuvel, de klachten komen sneller
kritieke ischemie pijnklachten een verminderde huidcirculatie in rust hevige pijn, vooral voorvoet en tenen in het begin alleen in de nacht klachten een verminderde huidcirculatie soms is de voet ook wat gezwollen en rood bij ernstige vormen wondjes Been uit bed hangen <1wk insturen
Indicatie E/A klachten van claudicatio intermittens; Verschil huidtemperatuur; afwijkende pulsaties één voet; souffle bij auscultatie van de a. femoralis
Signalen Niet met oscillometrie Doptonen snelheid bloedstroom geluid 3 fasen Uitvoering moeilijk herhaalbaar Bij het Dopplerapparaat wordt een geluidsgolf uitgezonden en teruggekaatste door de rode bloedcellen. Hoe groter de bloedstroomsnelheid, hoe hoger het teruggekaatste geluid. De slagaders kunnen met een Dopplerapparaat onderzocht worden. Met dit onderzoek kan een indruk worden verkregen van het Dopplersignaal. In het Dopplersignaal kunnen bij gezonde personen drie fasen gehoord worden(in de perifere arteriën). Bij een vernauwing zal er distaal van deze vernauwing verandering in signaal optreden, bij een afgesloten arterie is er geen signaal meer hoorbaar. Naast een indruk, duidelijk een indruk van het signaal, kan met het Dopplerapparaat de systolische bloeddruk zeer nauwkeurig worden vastgesteld, door het duidelijk verdwijnen en weer horen van de doptonen. Deze nauwkeurige bepaling is zeer belangrijk voor de berekening van de EAI. De meting met de microlife oscillometrie automatische bloeddrukmeter is niet geschikt voor de eerste lijn.
Instructiefilmpje EAI: www.NHG.org Filmpje NHG
Lijstje metingen rechts links art. brachialis …mmHg ADP ATP ...mmHg EAI rechts: 0,94 dus 1,00 is fout: rood
EAI berekenen EAI links= hoogst gemeten bloeddruk linker enkel/hoogst gemeten bloeddruk beide armen EAI rechts= hoogst gemeten bloeddruk rechter enkel/hoogst gemeten bloeddruk beide armen Indien eerste 0,8<EAI<1,0 wordt aanbevolen de meting binnen 1-2 weken 2x te herhalen en het gemiddelde van 3 metingen te nemen. Eerst noteer je alle metingen waarbij bloeddruk eerste arm 2 x en daarvan gemiddelden
Interpretatie EAI Chronisch obstructief arterieel vaatlijden vrijwel zeker: Eenmalig EAI <0,8 Gemiddelde drie bepalingen EAI<0,9 Chronisch obstructief arterieel vaatlijden vrijwel uitgesloten: Eenmalig EAI >1,1 Gemiddelde drie bepalingen EAI>1,0 Chronisch obstructief arterieel vaatlijden mogelijk: Eenmalig 0,9<EAI<1,0
Aandachtspunten Kritieke ischemie: enkeldruk <50mmHg EAI >1,4 niet betrouwbaar(VDL), NHG geen afkapwaarde
Aandachtspunten (2) Patiënten met DM en/of ernstige nierschade kan de arterie niet (volledig) comprimeerbaar zijn. E/A > 1,0
EAI: voorbeeld 1 EAI rechts= 1,00 Goed: groen Fout: rood rechts links art. brachialis 150mmHg 160mmHg ADP ATP EAI rechts: 0,94 dus 1,00 is fout: rood
EAI: voorbeeld 2 EAI rechts= 1,00 Goed: groen Fout: rood rechts links art. brachialis 140mmHg ADP 150mmHg ATP EAI rechts:1,07 dus 1,00 is fout: rood
EAI: voorbeeld 3 Wat is hier aan de hand? Wat doe je? rechts links art. brachialis 140mmHg ADP 46mmHg 150mmHg ATP 48mmHg Kritieke ischemie rechts
Vaardigheidstraining