Metabool syndroom en antipsychotica Dr. J.H.A.M. Tuerlings psychiater 25 november 2015

Metabool syndroom en antipsychotica Inleiding antipsychotica Bijwerkingen antipsychotica Pathofysiologie Metabool syndroom bij antipsychotica Screening bij antipsychotica

Inleiding antipsychotica (AP) Indicaties: Psychose Schizofrenie Manie Depressie Agitatie Levensverwachting!

Inleiding antipsychotica Chloorpromazine/Largactil Antagonisme dopamine D2 receptor! Anti noradrenerg Anti cholinerg Anti serotonerg Anti histaminerg

Inleiding antipsychotica=neuroleptica Haloperidol Sulpiride Zuclopentixol Sertindol Perfenazine Tiapride Pimozide Droperidol Pipamperon Risperidone Olanzapine Quetiapine Clozapine Aripiprazol

Inleiding antipsychotica Indeling antipsychotica Oud of klassiek: haloperidol, perfenazine Modern of atypisch: olanzapine, risperidone Verwarrend en klopt niet Enige atypisch AP is clozapine

Inleiding antipsychotica Toediening AP: Oraal tablet dagelijks: haloperidol/risperidone Oraal tablet wekelijks: penfluridol/semap Intramusculair depot: haloperidol decanoaat Intraveneus oplossing: haloperidol

Bijwerkingen AP Anti hist/noradr/serot/cholinerg! Extra pyramidaal syndroom Tardieve dyskinisie Verlengde QT tijd ECG, ritmestoornis Overgewicht Dyslipideamie Glucose intolerantie, diabetes mellitus Maligne neuroleptica syndroom

Bijwerkingen b.v. haloperidol Sedatief effect matig Droge mond, obstipatie, urine retentie (a CH) EPS (a DO) Tardieve dyskinesie (a DO) Verlengde QT tijd Verhoogd prolactine Nauwelijks metabool syndroom

Bijwerkingen b.v. Olanzapine Sedatief effect fors Droge mond, obstipatie, urine retentie (a CH) Verhoogd prolactine Forse kans op toename gewicht Metabool syndroom DM Verlengde QT tijd, zelden

Bijwerkingen b.v. clozapine Koorts Sedatief effect fors Forse kans op toename gewicht Metabool syndroom DM Neutropenie, agranulocytose Darmobstructie Allergische ontstekingsreactie longen/hart Verlengde QT tijd en EPS, zelden

Pathofysiologie metabool syndroom bij AP Ongezonde leef gewoonte Roken Gewicht Lipiden Glucose metabolisme Niet naar de dokter gaan!

Pathofysiologie metabool syndroom bij AP Roken Roken meer en vaker! Therapeutisch effect Stoppen kan wel

Pathofysiologie metabool syndroom bij AP Gewicht Verminderd verzadigingsgevoel bij AP Toename gewicht bij AP veranderd neuronaal en hormonaal activiteit Clozapine>olanzapine>quetiapine>haloperidol

Pathofysiologie metabool syndroom bij AP Lipiden Dyslipidaemie Vaker bij overgewicht Vaker bij AP

Pathofysiologie metabool syndroom bij AP Glucose metabolisme Schozofrenie frequenter dysregulatie en DM2 AP vaker bij DM2 Clozapine,olanzapine, quetiapine

Pathofysiologie metabool syndroom bij AP Niet naar de dokter gaan

Metabool syndroom bij AP Nauwelijks bij haloperidol, aripiprazol Risperidone Paliperidone Quetiapine Olanzapine Clozapine

Metabool syndroom bij AP Wie screent?

Metabool syndroom bij AP Wat controleren Gewicht en buik omvang Tensie Lidipen spectrum Glu Frequentie, voor en na, jaarlijks

Screening bij AP Richtlijnen Psychiatrie Interne geneeskunde Huisartsen Multidisciplinair

Screening bij schizofrenie en AP Alleen metabool syndroom of… Algemeen functioneren Psychiatrisch beeld Andere bijwerking van AP

Literatuur metabool syndroom en AP Lancet Psychiatry 2105,2452/64 Henderson DC, ea. Richtlijn schizofrenie, NVvP 2014 Handboek Psychiatrie, Hengeveld 2012

Einde Vragen?