1 T-onderwijs 30 Twee vermoeide mannen met een ernstige chronische aandoening.

2 Diabetes mellitus De naam diabetes mellitus (Grieks diabètès = sifon, van dia = door[heen], bainoo = gaan en Latijn mellitus = honingzoet), letterlijk "zoete doorstroom" of zoete urine, is ontstaan door de zoete smaak van de urine van deze patiënten. Vóór de chemische analyse van urine mogelijk werd was een arts immers aangewezen op de eigen zintuigen en het proeven van de urine was een gangbare manier van onderzoeken.

3 Diabetes mellitus Bij type-1 diabetes maken de β-cellen de alvleesklier onvoldoende insuline aan ten gevolge van de uitgebreide vernietiging van deze β-cellen (Eilandjes van Langerhans). Bij type-2 diabetes zijn de β-cellen in voldoende mate aanwezig, maar reageert het lichaam onvoldoende op de insuline.insuline

4 1 Wat wil u hem vragen om de klacht “moeheid” nader te kunnen duiden?

5 Moeheid Algemeen? –Slaapt u genoeg? –Heeft u het druk? Direct gevolg diabetis? –Wanneer? –Bij opstaan meer dan ‘s avonds? –Als u een tijd niet gegeten heeft? Complicaties diabetis? –Pijn op de borst? Bij inspanning? (Hart en vaatziekten) –Op bepaalde plekken? Sensibiliteit gestoord? (Neuropathie)

6 2 Wat is tolbutamide en hoe werkt het

7 Tolbutamide Oraal bloedglucoseverlagend middel, behorend tot de sulfonylureumderivaten. Sulfonylureumderivaten stimuleren de afgifte van insuline door de gevoeligheid van de β-cellen in de pancreas voor glucose te verhogen. Daarnaast zijn er aanwijzingen voor extrapancreatische effecten zoals verbetering van de gevoeligheid van perifere weefsels voor insuline en verlaging van de insuline-opname door de lever. Werking: max. na 2-5 uur. Werkingsduur: 6-12 uur.

8 Tolbutamide vs Metformine Farmacotherapeutisch kompas: Bij niet obese patiënten heeft gebruik van een kortwerkend sulfonylureumderivaat (tolbutamide, gliclazide tabletten mga 80 mg) de voorkeur; bij overgewicht (BMI > 27) vormt metformine eerste keus. Bij onvoldoende resultaat van monotherapie komt combinatie van een kortwerkend sulfonylureumderivaat en metformine in aanmerking.

9 2 Waarop let u bij lichamelijk onderzoek (speciaal) op?

10 LO Voeten Vermagering Mononeuropathie Neurogene pijnen Sensibiliteitsstoornissen (Ogen, nieren)

11 LO Voeten: –kleur (warme voet en rode kleur kunnen wijzen op angiopathie), –standsafwijkingen (bijvoorbeeld hallux valgus of klauwstand tenen), drukplekken of eelt –de aanwezigheid van ulcera en amputaties

12 3 Aanvullend onderzoek?

13 Aanvullend onderzoek? Urine: albumine Bloed: Hb, MCV creatinine, Na, K, HbA1c, glucose

14 Aanvullend onderzoek? Urine: micro-albumine 550mg/l Bloed: Hb 5,9 mmol/L, MCV 81 fL creatinine 990 micromol/L, Na 133 mmol/L, K 4,8 mmol/L, HbA1c 8%, glucose 10,1 mmol/L

15 4 Creatineklaring (Cockroft en Gault)? Diagnose?

16 Creatineklaring Cockroft en Gault: ( (140-72)*85 / 990 ) * 1.23 = 7.2 < 60 = klinisch relevante daling ERNSTIGE NIERSCHADE

17 5 Internist: welk aanvullend onderzoek?

18 Internist: aanvullend Cholesterol (HDL/LDL) Triglyceriden Bicarbonaat Urinesediment 24 uurs eiwit X-thorax ECG Echo nieren