Afdeling Trombose en Hemostase; Trombosedienst Leiden Lange termijn gevolgen van trombose Landelijke dag Trombose De Hart & Vaatgroep Felix van der Meer Afdeling Trombose en Hemostase; Trombosedienst Leiden LUMC

Trombose Trombose = een bloedstolsel op de verkeerde plaats en op het verkeerde moment Meest voorkomend: trombosebeen longembolie

Trombosebeen Trombosebeen: warm, rood, dik, pijnlijk en functiebeperking

Longembolie

Longembolie

Late verschijnselen na trombosebeen Het stolsel van een trombosebeen verdwijnt lang niet altijd Ook niet na een goede behandeling met antistollingsmiddelen Een reststolsel kan worden aangetoond: bij 60% van de mensen na 3 maanden bij 40% van de mensen na 1 jaar

Late verschijnselen na trombosebeen (1) Het stolsel van een trombosebeen verdwijnt lang niet altijd Ook niet na een goede behandeling met antistollingsmiddelen Een reststolsel kan worden aangetoond: bij 60% van de mensen na 3 maanden bij 40% van de mensen na 1 jaar Dit is onafhankelijk van de behandelduur Het is om deze reden niet nodig om langer door te gaan met antistollingsbehandeling

Late verschijnselen na trombosebeen (2) Ontsteking van het bloedvat met het stolsel er in Ten dele kan het bloedvat weer doorgankelijk worden Er treedt beschadiging op van de kleppen in de aderen Er kan bij wel 70% van de mensen reflux worden waargenomen na 1 jaar Hierdoor ontstaat: vloeistof ophoping hoge veneuze druk verbindweefseling (“fibrose”) van de huid Post-trombotisch syndroom

Post-trombotisch syndroom -in 20 – 50% na een proximaal trombosebeen -in 5-10% ernstig -klinische verschijnselen: moe, zwaar gevoel jeuk, kramp, pijn in de kuit, bovenbeen erger bij staan of lopen, minder in rust vochtophoping (oedeem) versterkte pigmentatie krans van aderen rond de enkel spataderen open been (ulcus)

Post-trombotisch syndroom PTS is aanwezig als score ≥ 5 of als er een ulcus is Mild bij score is 5-9 Matig als score is 10-14 Ernstig als score is ≥ 15

Post-trombotisch syndroom Preventie van PTS: steunkousen klasse 3, te dragen tot 2 jaar na de trombose de laatste tijd enige twijfel of dit echt wel helpt Behandeling: locale behandeling van de wond steunkousen zwachtelen

Late verschijnselen na longembolie Ook na een longembolie kunnen de stolsels langere tijd blijven bestaan: -bij 70-85 % van de mensen na 6-12 maanden -tot 30% of zelfs 98% na 12 maanden Oorzaak van het achterblijven van stolsels is onduidelijk Afsluiting van tenminste 25 % van de longbloedvaten leidt tot een verhoogde druk in de longslagader Dit kan leiden tot een verslechtering van de werking van het rechter hart Bij de meeste mensen normaliseert de druk in de longslagader en herstelt de functie van het hart

CTEPH CTEPH: chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie -verhoogde druk in longslagader > 25 mmHg -perfusie defect op longscintigrafie, CT scan of angiogram Kenmerken: organisatie van het stolsel met verbindweefseling (“fibrose”) en vernauwing (“stenose”) compleet verdwijnen van de longslagaders de kleine takjes van de longslagaders veranderen van vorm

CTEPH Klinische verschijnselen: ernstige kortademigheid verminderde inspanningstolerantie falen van het rechter hart overlijden Geassocieerd met: late diagnose van de longembolie herhaalde longembolieën verhoogde druk van de longslagader of slechte werking van rechter hart bij diagnose onvoldoende oplossen van het stolsel blijvend verhoogde druk in de longslagader blijvend slechte werking van het rechter hart

CTEPH Behandeling: verwijderen van de stolsels uit de longslagaderen (pulmonale endarteriectomie) Jamieson SW et al, Curr Probl Surg 2000

Late verschijnselen na longembolie Ook zonder dat er sprake is van CTEPH -frequent klachten van kortademigheid -verminderde inspanningstolerantie -in meer dan 50% van de mensen van 6 maanden – 3 jaar -veel mensen hebben meer klachten na 6 maanden dan bij de diagnose longembolie -achteruitgang van de kwaliteit van leven Risicofactoren zijn: -bijkomende hart-longziekten -leeftijd -BMI -roken

Post longembolie syndroom Er wordt wel gesproken van een post longembolie syndroom Vooralsnog zijn er geen harde criteria Samenstelling van verminderde kwaliteit van leven functionele beperkingen verminderde functie van hart en longen

Poll klachten na trombose

Poll klachten na longembolie

Lange termijn gevolgen na trombose en longembolie Conclusie: een groot deel van de (zo niet alle) mensen houdt klachten na een doorgemaakt trombosebeen of longembolie hiervoor bestaat in het algemeen (nog) weinig aandacht, met name na een longembolie er is behoefte aan meer onderzoek naar de lange termijn effecten om: de diagnose te kunnen stellen en uniformeren preventie te kunnen toepassen behandelmethoden te ontwikkelen