Johan Martens, opleiding Facility Management Sociale Hygiëne, week 5 Johan Martens, opleiding Facility Management j.martens@hr.nl http://med.hro.nl/martj/ (010) 794 5693

Programma voor vandaag Verslavingen Wat is een verslaving? Hoe ontstaat een verslaving? Wat kun je eraan doen? Alcohol, drugs en gokken

Middelenafhankelijkheid in DSM-IV Drie of meer van deze symptomen doen zich tegelijkertijd voor binnen een jaar Er treedt tolerantie op: grotere inname nodig om effect te hebben De gebruiker heeft last van ontwenningsverschijnselen Het middel wordt in steeds grotere hoeveelheden genomen, over een langere tijd dan eigenlijk de bedoeling was Er is de drang om te stoppen met het middel, verschillende (mislukte) pogingen zijn ondernomen om te stoppen, te minderen Het verkrijgen en gebruiken van het middel kost veel tijd Belangrijke sociale activiteiten, werk en/of vrijetijdsbesteding worden opgegeven of verminderd voor het middelengebruik De gebruikers blijft doorgaan met het gebruik, ondanks fysieke of psychologische aandoeningen of verslechtering daarvan

Pathologisch gokken in DSM-IV De persoon voldoet aan minimaal vijf van deze criteria Heeft een preoccupatie voor gokken, bijvoorbeeld de volgende gokavond voorbereiden of het zoeken naar geld om mee te gokken Moet telkens met meer geld gokken om de gewenste opwinding te bereiken Probeert regelmatig zonder succes minder te gokken of te stoppen Is rusteloos of geprikkeld bij pogingen om te minderen of stoppen Gokt om aan problemen te ontsnappen of om de gevolgen van een ongelukkige stemming te verlichten, bijvoorbeeld angst of depressie Gaat na verlies snel weer gokken om het verlies te compenseren Liegt tegen familieleden of anderen om het gokgedrag te verbergen Heeft illegale handelingen verricht om het gokken te kunnen betalen Heeft belangrijke relaties, werk, opleidingen of carrièremogelijkheden in gevaar gebracht of verloren als gevolg van het gokgedrag Rekent erop dat anderen financieel rampzalige situaties oplossen die door gokken zijn ontstaan

Van gebruik naar verslaving Het proces van af en toe gebruiken naar verslavend gebruik verloopt in vier fasen De experimentele fase De geïntegreerde fase De problematische fase De verslavingsfase Doorlooptijd van fasen is afhankelijk van De eigenschappen van het middel Lichamelijke en persoonlijke eigenschappen De sociale en maatschappelijke situatie Stoppen in de latere fasen is moeilijk! Geestelijke afhankelijkheid is vaak groter dan lichamelijke

Wat kun je eraan doen? Behandel een verslaafde als iedere andere gast Spreek hem of haar aan op zijn gedrag Laat hem of haar zelf de consequenties van de verslaving ondervinden

De effecten van alcohol Bloed Alcohol Gehalte (BAG) Wordt uitgedrukt in promillages Vooral bepaald door hoeveelheid alcohol per tijdseenheid 0 – 0,5 promille (2 glazen voor mannen) Eetlust en drang tot urineren neemt toe, bloedvaten verwijden zich 0,5 – 1,5 promille (2-7 glazen) Zelfoverschatting, tunneleffect, verlies van beoordelingsvermogen, geheugen, reactiesnelheid en coördinatie verminderen 1,5 – 3 promille (7-14 glazen) Effecten worden sterker, gedrag wordt overdreven emotioneel, rood gezicht, vergrote pupillen, misselijkheid en braken 3 – 4 promille (14-19 glazen) Zintuigen raken verdoofd, wat men hoort en ziet dringt nauwelijks door 4 promille en hoger Ademhaling en hartslag vertragen zo sterk, dat men in coma kan raken en zelfs doorgaan: de ademhaling stopt of men krijgt een hartstilstand

Wegenverkeerswet Jaarlijks 150 doden en 3000 tot 4000 gewonden door alcohol in het verkeer De kans op een verkeersongeval bij een BAG van: 0,8 promille is 2x zo groot 1,4 promille is 9x zo groot 1,8 promille is 17x zo groot Rijden onder invloed is een misdrijf Gevorderde bestuurders: maximaal 0,5 promille Beginnende bestuurders: maximaal 0,2 promille Actuele hoogte van boetes en straffen

Drank- en Horecawet Leeftijdsgrenzen voor ondernemers Verboden om alcoholhoudende drank te verstrekken aan een persoon van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 18 jaar of ouder heeft bereikt Leeftijdsgrens geldt ook voor indirecte verstrekking! Verboden om in een slijtlokaliteit de aanwezigheid toe te laten van een bezoeker van wie niet is vastgesteld dat deze de leeftijd van 16 jaar of ouder heeft bereikt, anders dan onder toezicht van een persoon van 21 jaar of ouder Strafbaarheid van jongeren Het is degene die de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt, verboden op voor het publiek toegankelijke plaatsen alcoholhoudende drank aanwezig te hebben of voor consumptie gereed te hebben, m.u.v. supermarkten

Wetboek van Strafrecht Artikel 252: Toediening van bedwelmende drank Met gevangenisstraf van ten hoogste negen maanden of geldboete van de derde categorie wordt gestraft: hij die aan iemand die in kennelijke staat van dronkenschap verkeert, bedwelmende drank verkoopt of toedient; hij die een kind beneden de leeftijd van zestien jaren dronken maakt; hij die iemand door geweld of bedreiging met geweld dwingt tot het gebruik van bedwelmende drank. Artikel 453: Openbare dronkenschap Hij die zich in kennelijke staat van dronkenschap  op de openbare weg bevindt, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste twaalf dagen of geldboete van de eerste categorie.

Alcoholmisbruik herkennen Alcohol heeft een verdovende werking op het lichaam maar vooral op de hersenen Dit leidt tot controleverlies Het omstoten van dingen Het uit de handen laten vallen van voorwerpen Onvast lopen, struikelen Tegen mensen of andere obstakels aanlopen Verlies van oog-handcoördinatie Wartaal uitslaan, met dubbele tong praten Andere gasten lastig vallen, amicaal doen, handtastelijk worden

Alcoholmisbruik voorkomen Geef medewerkers voorlichting en instructie over alcohol en alcoholmisbruik Drink geen alcohol onder werktijd Haal lege glazen niet direct weg Schenk niet te snel bij Stunt niet met de prijzen van alcohol Verkoop geen meters bier, pitchers en dergelijke Breid het assortiment uit met aantrekkelijke non- alcoholische dranken

Meer info over alcohol? www.watdoetdrank.nl www.alcoholinfo.nl www.trimbos.nl

Debat “Het verhogen van de leeftijdsgrens voor het drinken van alcohol naar 18 jaar is een verkeerd besluit geweest”

Effecten van drugs Sommige drugs hebben meerdere effecten Stimulerende drugs De gebruiker krijgt het gevoel meer energie te hebben en alerter te zijn Verdovende drugs De gebruiker raakt in een slaperige roes Hebben een kalmerende en ontspannende werking Bewustzijnsveranderende drugs De gebruiker gaat de wereld (heel) anders zien en beleven, doordat deze middelen het bewustzijn tijdelijk veranderen Sommige drugs hebben meerdere effecten

Het Nederlandse drugsbeleid Uitgangspunten van het beleid Bezit, handel, verkoop en productie van alle drugs zijn strafbaar Drugsgebruik is in principe niet strafbaar De Opiumwet maakt onderscheid tussen soft- en harddrugs vanwege verschillen in gezondheidsrisico’s Verkoop van wiet in coffeeshops en bezit van maximaal vijf gram worden gedoogd vanwege het acceptabele risico Soft- en harddrugs in de Opiumwet Lijst I: o.a. cocaïne, heroïne, amfetamine, XTC en LSD Cannabis met THC-gehalte van 15% of hoger in de toekomst op lijst I? GHB staat sinds 2012 op lijst I (stond op lijst II) Lijst II: o.a. hasj, wiet, maar ook slaap- en kalmeringsmiddelen Paddo’s staan op lijst II, maar verkoop en handel worden niet gedoogd Gedoogbeleid staat in Aanwijzing Opiumwet van OM

Mogelijke maatregelen Preventief De bedrijfsformule aanpassen Voorlichting aan medewerkers Gasten informeren over het drugsbeleid Gasten informeren over de risico’s Regels Verbod van drugsgebruik, drugshandel en drugsbezit opnemen in de huisregels De regels kenbaar maken bij de gasten Regelhandhaving Alle medewerkers laten controleren op gebruik en handel Gasten die onder invloed (lijken te) zijn te verwijderen uit de zaak of toegang tot de zaak te weigeren Gasten een ontzegging geven bij ernstige overtredingen of herhaling

Meer info over drugs? www.drugsenuitgaan.nl www.drugsinfo.nl www.trimbos.nl www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/drugs/

Debat “Drugs moeten uit het criminele circuit worden gehaald door volledige legalisatie” ‘Wereldwijde strijd tegen drugs is mislukt’

Gokverslaving Gokverslaafden kun je herkennen aan: Ze zijn vaak alleen en zoeken geen contact met andere gasten Ze spelen vaak lang achter elkaar op dezelfde machine en komen regelmatig geld wisselen Ze gaan helemaal op in het spelen en hebben geen enkele aandacht meer voor hun omgeving. Beperkt gezichtsveld. Eerst contact maken voordat je hem aanspreekt!

Wet op de Kansspelen Voor de meeste kansspelen is een vergunning nodig Ondernemers moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen Leidinggevenden moeten certificaat Sociale Hygiëne hebben Hoogdrempelige inrichtingen mogen maximaal twee kansspelautomaten plaatsen Alleen Holland Casino heeft een vergunning voor het aanbieden van casinospelen Leeftijdsgrens is minimaal 18 jaar Aanvullende informatie in Speelautomatenbesluit 2000

Mogelijke maatregelen Op voorzijde van de automaat moet staan Het toevalskarakter is niet te beïnvloeden Voorkom gokverslaving – speel met mate Spelen onder de 18 jaar is niet toegestaan Extra maatregelen Bepaal een speellimiet, bijvoorbeeld één uur Beperk de mogelijkheden om geld te wisselen Zorg voor toezicht op de speelautomaten Treed direct op wanneer een speler overlast veroorzaakt, bijvoorbeeld bij luidruchtig spelen

Meer info over gokken? www.gokverslaving.nl www.gokkendebaas.nl

Debat “De Nederlandse overheid houdt terecht de markt gesloten voor andere casino’s dan Holland Casino.” Aanpassen, deze stelling is inmiddels achterhaald nu de overheid heft besloten om de on-linegokmarkt open te stellen voor concurrenten.