Opdracht aan Mitradates

110 1 τα ῦ τα ε ἶ πε κα ὶ α ὐ τίκα ἄ γγελον ἔ πεμπε ἐ π ὶ τ ῶ ν βουκόλων τ ῶ ν Ἀ στυάγεος τ ὸ ν ἠ πίστατο νομάς τε ἐ πιτηδεοτάτας νέμοντα κα ὶ ὄ ρεα θηριωδέστατα· Dat zei hij en meteen zond hij een bode naar (diegene) van de koeherders van Astyages, van wie hij wist dat hij zijn kudden liet grazen op zeer geschikte weiden en op bergen met zeer veel wilde dieren, 43 τ ὸ ν – welke woordsoort? relativum / betr vnw τ ὸ ν νέμοντα – welke constructie? AcP (vanwege ἠ πίστατο) 44 θηριωδέστατα – hoe laat Herodotus door het gebruik van dit woord iets van het plan doorschemeren? veel wilde dieren → om kindje op te eten

τ ῷ ο ὔ νομα ἦ ν Μιτραδάτης. wiens naam Mitradates was [letterlijk: voor wie … was]. 44 τ ῷ - betr vnw; dat. possessivus

συνοίκεε δ ὲ ἑ ωυτο ῦ συνδούλ ῃ, ο ὔ νομα δ ὲ τ ῇ γυναικ ὶ ἦ ν τ ῇ συνοίκεε Κυν ὼ κατ ὰ τ ὴ ν Ἑ λλήνων γλ ῶ σσαν, κατ ὰ δ ὲ τ ὴ ν Μηδικ ὴ ν Σπακώ· τ ὴ ν γ ὰ ρ κύνα καλέουσι σπάκα Μ ῆ δοι. Hij woonde samen met een collega-slavin van hem, en de vrouw met wie hij samenwoonde had als naam ‘Teef’ in de taal van de Grieken, en ‘Spako’ in het Medisch: want Meden noemen de teef ‘spaka’ Κυν ὼ κατ ὰ τ ὴ ν Ἑ λλήνων γλ ῶ σσαν, κατ ὰ δ ὲ τ ὴ ν Μηδικ ὴ ν Σπακώ Let op de woordvolgorde: chiasme (kruisstelling): gelijkwaardige tekstelementen zijn kruiselings geplaatst (ab – ba) In dit geval: naam – bepaling – bepaling – naam Κυν ὼ κατ ὰ τ ὴ ν Ἑ λλήνων γλ ῶ σσαν, κατ ὰ δ ὲ τ ὴ ν Μηδικ ὴ ν Σπακώ 45 Ook in het Griekse woord Κυν ὼ zit de stam van het woord ‘hond’(kuvwn, kunov~)

2 α ἱ δ ὲ ὑ πώρεαί ε ἰ σ ὶ τ ῶ ν ὀ ρέων, ἔ νθα τ ὰ ς νομ ὰ ς τ ῶ ν βο ῶ ν ε ἶ χε ο ὗ τος δ ὴ ὁ βουκόλος, πρ ὸ ς βορέω τε ἀ νέμου τ ῶ ν Ἀ γβατάνων κα ὶ πρ ὸ ς το ῦ πόντου το ῦ Ε ὐ ξείνου· De uitlopers van de bergen, waar die koeherder dus de weiden van z’n runderen had, zijn (gelegen) naar de noordenwind(zijde) [of: ten noorden] van Agbatana en in de richting van de Zwarte Zee. Zwarte Zee Agbatana

ταύτ ῃ μ ὲ ν γ ὰ ρ ἡ Μηδικ ὴ χωρ ῇ πρ ὸ ς Σασπείρων ὀ ρεινή ἐ στι κάρτα κα ὶ ὑ ψηλή τε κα ὶ ἴ δ ῃ σι συνηρεφής, ἡ δ ὲ ἄ λλη Μηδικ ὴ χωρ ῇ ἐ στ ὶ π ᾶ σα ἄ πεδος. Want daar is het Medische land, richting (de) Saspeiren zeer bergachtig en hoog en dicht bedekt met bossen, maar het overige Medische land is helemaal vlak Duidelijk vb. waar Herodotus uitweidt (digressie). Hij geeft hier extra informatie over het land waar hij het over heeft, buiten de gebeurtenissen van het eigenlijke verhaal om.

3 ἐ πε ὶ ὦ ν ὁ βουκόλος σπουδ ῇ πολλ ῇ καλεόμενος ἀ πίκετο, ἔ λεγε ὁ Ἅ ρπαγος τάδε. Nadat de koeherder nu met grote spoed, toen hij werd geroepen, was aangekomen, zei Harpagos het volgende: 51 ὦ ν = ou\n. Hier is sprake van epanalepsis (ejpi-ajna-lambanw): na de digressie wordt het eigenlijke verhaal weer opgenomen door herhaling van een eerder genoemd tekstelement (βουκόλος). 52 καλεόμενος – passivum ἀ πίκετο = ajfivketo. Van welk verschijnsel is hier sprake? psilosis (h-klank is verdwenen uit de f) yilov~ = kaal

"κελεύει σε Ἀ στυάγης τ ὸ παιδίον το ῦ το λαβόντα θε ῖ ναι ἐ ς τ ὸ ἐ ρημότατον τ ῶ ν ὀ ρέων, ὅ κως ἂ ν τάχιστα διαφθαρείη· ‘Astyages beveelt jou, dat je dit kind (mee)neemt [ptc.] en legt op de meest verlaten (plek) van de bergen [of: op de meest verlaten (van de) berg(en)], opdat het zo snel mogelijk omkomt. 53 θε ῖ ναι – welke vorm van welk ww? inf aor van tiqhmi 54 ἐ ρημότατον – welke vorm? superlativus διαφθαρείη – welke vorm en waarom? optativus finalis (na ὅ κως ἂ ν )

κα ὶ τάδε το ὶ ἐ κέλευσε ε ἰ πε ῖ ν, ἢ ν μ ὴ ἀ ποκτείν ῃ ς α ὐ τ ὸ ἀ λλ ὰ τε ῷ τρόπ ῳ περιποιήσ ῃ ς, ὀ λέθρ ῳ τ ῷ κακίστ ῳ σε διαχρήσεσθαι. Hij heeft bevolen ook het volgende aan jou te zeggen, (namelijk) dat als jij het niet doodt, maar op een of andere manier in leven laat, dat hij je dan met de verschrikkelijkste ondergang zal doden; ἀ ποκτείν ῃ ς, περιποιήσ ῃ ς – welke vorm en waarom? coni futuralis (zie ook διαχρήσεσθαι) 56 σε διαχρήσεσθαι – AcI, afh van ε ἰ πε ῖ ν

ἐ πορ ᾶ ν δ ὲ ἐ κκείμενον τέταγμαι ἐ γώ.“ en om erop toe te zien dat het (kind) te vondeling is gelegd, ben ik aangewezen.’ 56 ἐ πορ ᾶ ν – infin is nog afh van ἐ κέλευσε (55). Harpagos heeft dus 2 opdr. gehad (zegt hij): * ε ἰ πε ῖ ν * ἐ πορ ᾶ ν 57 τέταγμαι - welke vorm van welk ww? 1 e ev indic perf P van tavttw, tavssw