Neuropsychological functioning as a predictor of risky drinking behavior in adolescents KBS Thematic Meeting December 11 th, Nijmegen OutlineIntroductionMethodsResultsConclusion 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie Sarai Boelema Z. Harakeh, M. van Zandvoort, K. Monshouwer, C.A. Hartman, A. C. Huizink, S. A. Reijneveld, F.C. Verhulst & W.A.M. Vollebergh

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding In een notendop: ADOLESCENT

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding Dierstudies: –Beschadigingen in onder andere de prefrontale cortex (Crews et al., 2000) –Verstoringen van neurogenese (Crews et al., 2006) –Afwijkingen in leren en geheugen (Markwiese et al., 1998, Schulteis et al., 2008)

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding Mensstudies: adolescenten met AUD –Hippocampi (Bellis & Clark, 2000) en witte stof corpus callosum (Tapert et al., 2003) –Taalvaardigheden en intelligentie (Moss, 1994) –Taal, aandacht, intelligentie and schoolprestaties (Tarter, 1995) –Leren, geheugen, en visuospatiële vaardigheden (Brown et al., 2000)

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding ADOLESCENT

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding Lagere scores op aandachtstaken geassocieerd met hogere frequentie van middelengebruik en afhankelijkheids- symtomen op een later moment (Tapert et al., 2003)

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding Breder bezien: ‘neurobehavioral disinhibition’ = externalizerend probleemgedrag + slechter executief functioneren Voorspeller van SUD (Tarter et al., 2003) Negatief gecorreleerd met het weerstaan van middelengebruik (Kirisci et al., 2006)

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding Romer, D., Betancourt, L., Giannetta, J.M., Brodsky, N.L., Farah, M., Hurt, H. (2009). Executive cognitive functions and impulsivity as correlates of risk taking and problem behavior in preadolescents. Neuropsychologia, 47, Combinatie van cognitief functioneren en temperament

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding Kanttekeningen: Kleine steekproeven Risicopopulaties Geen specifieke focus op alcoholgebruik Alcoholafhankelijkheid Cross-sectioneel

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht OutlineSampleMethodenResultatenConclusie Inleiding Dit onderzoek: Longitudinale data N = 2230 Population-based sample Geen alcoholafhankelijkheid, maar (risicovol) alcoholgebruik

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingIntroductionMethodenResultatenConclusie Sample TRAILS (TRacking Adults Individual Lives Survey) Start 11-jarige leeftijd (in 2001) 2230 deelnemers, 5 gemeenten in Noord- Nederland Twee- of driejaarlijkse assessments waves

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingIntroductionMethodenResultatenConclusie Sample T1: Maart 2001 – Juli 2002 –N = M leeftijd 11.1 (SD =.56), 50.8% meisjes T2: September 2003 – December 2004 –N = M leeftijd 13.6 (SD =.53), 51.2% meisjes T3: September 2005 – December N = M leeftijd (SD =.73), 52.3% meisjes T4: December 2008 – Augustus 2010 For more details, see (De Winter et al., 2005; Oldehinkel, Hartman, De Winter, Veenstra & Ormel, 2004).

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingIntroductionMethodenResultatenConclusie Sample T1 Cognitie Temperament Alcoholgebruik T2 Temperament Alcoholgebruik T3 Temperament Alcoholgebruik T4 Cognitie Temperament Alcoholgebruik

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Probleemgedrag Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search ANT: Amsterdam Neuropsychological Tasks (De Sonneville, 1999).

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search Eenvoudige reactietijdtaak 32 trials per hand M RT voor beide handen samen

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search Patroonherkenning

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search 50 series van 12 trials Simpele taak: 4 stippen = ja, 3 & 5 stippen = nee Fluctuation in tempo = within-subject SD Feedback responsiveness = M RT correct – M RT correct after error

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search  Part 1: k– 40 trials  Part 2: k,r – 72 trials  Part 3: k,r,s – 96 trials Working memory capacity = M RT target trial Part 3 - M RT target trial Part 1

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search  Part 1 – 40 trials (alleen compatible)  Part 2 – 40 trials (alleen incompatible)  Part 3 – 80 trials (gemengd) Inhibition of prepotent responses = M RT part 2 – M RT part 1 Attentional flexibility = M RT compatible responses 3 – M RT (compatible) responses part 1

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Pattern Search Baseline Speed Probleemgedrag Alcoholgebruik Early Adolescent Temperament Questionnaire – Revised (EATQ-R) Parent Report High-intensity pleasure Effortful control

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Pattern Search Baseline Speed Probleemgedrag Alcoholgebruik Gebaseerd op quantity/frequency 1. Less than weekly 2. Weekly 3. Heavy weekly T2: ♀ ≥2, ♂ ≥3; T3: ♀ ≥3, ♂ ≥4;

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Pattern Search Baseline Speed Alcoholgebruik Probleemgedrag Youth Self Report Vijf schalen: Withdrawn Anxious Aggressive Attention Problems ADHD

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Sekse Impulsiviteit Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Pattern Search Baseline Speed Alcoholgebruik Probleemgedrag T1 T2 & T3

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Analyses –Verwijderd: -4 ≤ Z-score (RT) ≥ 4 50% of meer fouten >1 x alcohol gedronken op T1 (11 jaar) –Descriptive statistics –Correlaties –Later: hele model

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Descriptive statistics:

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Probleemgedrag Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Impulsiviteit Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Fluctuation in Tempo Baseline Speed Pattern Search High intensity pleasure Effortful control Feedback Responsiveness

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Effortful control Baseline Speed -.16*** Pattern Search -.16*** Fluctuation in Tempo -.28*** Feedback Responsiveness -.10*** Working Memory -.24*** Inhibition prepotent responses -.10*** Attentional Flexibility -.07** ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed). High intensity pleasure

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten High intensity pleasure Baseline Speed -.09*** Pattern Search -.09*** Fluctuation in Tempo.01 Feedback Responsiveness.00 Working Memory.02 Inhibition prepotent responses -.01 Attentional Flexibility -.03 ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed). Effortful control

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Probleemgedrag Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten ImpulsiviteitAlcoholgebruik T2 Alcoholgebruik T3 High intensity pleasure Effortful control

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Alcoholgebruik T2 Alcoholgebruik T3 Effortful control High intensity pleasure.12***.19*** -.06*.00 ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed).

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Probleemgedrag Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten ImpulsiviteitProbleemgedrag High intensity pleasure Effortful control WithdrawnAnxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Effortful control Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent High intensity pleasure -.11*** -.26*** -.31*** -.12*** -.14*** -.09*** ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed).

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten High intensity pleasure Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent Effortful control -.06* -.11***.10***.12*** * ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed).

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Probleemgedrag Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten AlcoholgebruikProbleemgedrag WithdrawnAnxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent Alcoholgebruik T2 Alcoholgebruik T3

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent.02.06**.05*.11***.01 ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed). Alcoholgebruik T2 Alcoholgebruik T3

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed). Alcoholgebruik T3 Alcoholgebruik T2 -.09*** -.07*.07**.12***.01.04

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Resultaten Impulsiviteit Sekse Leeftijd Attentional Flexibility Inhibition prepotent responses Working Memory Feedback Responsiveness Fluctuation in Tempo Probleemgedrag Alcoholgebruik Baseline Speed Pattern Search

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Conclusion ANT en temperament: –Negatief verband tussen ANT-maten en Effortful Control –In beperkte mate ook voor High Intensity Pleasure Temperament en alcohol: –Correlaties tussen High Intensity Pleasure en alcoholgebruik op T2 en T3 –Alleen kleine negatieve correlatie tussen Effortful Control en alcoholgebruik op T2. Geen relatie met alcoholgebruik op T3.

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Conclusion Temperament en probleemgedrag –Sterke negatieve verbanden tussen Effortful Control en probleemgedrag, zowel inter- als externaliserend, voor ouder- en kindrapportage –Voor High Intensity Pleasure met name relaties met agressief en delinquent gedrag, en negatieve correlaties met internaliserende problematiek

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht InleidingSampleMethodenResultatenConclusie Conclusion Alcoholgebruik en probleemgedrag –Verbanden tussen agressief en delinquent gedrag en alcohogebruik op T2 –Voor T3 blijft alleen delinquent gedrag staan. Sterker voor de kindrapportage. Ook een negatieve relatie tussen alcoholgebruik en teruggetrokken/angstig gedrag

Neuropsychological functioning as a predictor of risky drinking behavior in adolescents KBS Thematic Meeting December 11 th, Nijmegen OutlineIntroductionMethodsResultsConclusion 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht Bedankt voor uw aandacht!

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie EATQ-R: Effortful control (11 items,  = 0,86) Het kost mijn kind veel moeite om dingen op tijd af te krijgen - R Mijn kind doet eerst een tijdje iets leuks voordat hij/zij aan klusjes of schoolwerk begint, zelfs als dat niet de bedoeling is – R Mijn kind vindt het makkelijk om zich goed op een taak te concentreren Als mijn kind afgeleid of gestoord wordt, vergeet hij/zij wat hij/zij wilde zeggen - R Mijn kind vindt het moeilijk om achtergrondgeluiden te negeren als hij/zij iets doet wat concentratie vereist - R Mijn kind heeft een opdracht voor school eerder af dan nodig is Als mijn kind een moeilijke taak moet doen begint hij/zij er meestal gelijk aan Mijn kind stelt dingen die hij/zij moet doen meestal uit tot het laatste moment - R Mijn kind gaat al iets anders doen voordat datgene waar hij/zij mee bezig is af is - R Als mijn kind een plan heeft lukt het hem/haar meestal wel om vol te houden tot hij/zij het doel heeft bereikt Mijn kind let goed op als iemand uitlegt hoe zij/hij iets moet doen

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie EATQ-R: High intensity pleasure/surgency (6 items,  = 0,77) Mijn kind zou het spannend en leuk vinden om naar bijv. Afrika of India te reizen Mijn kind zou angstig zijn bij de gedachte om snel van een steile berghelling naar beneden te skiën - R Mijn kind zou best een gevaarlijke sport durven proberen, zoals diepzeeduiken Als mijn kind over exotische plekken in de wereld hoort, zegt hij/zij daar ook graag naar toe te willen Mijn kind vindt het leuk als er iets spannends of iets nieuws op school gebeurt Mijn kind zou de enge attracties op de kermis overslaan - R

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Youth Self Report Hieronder staat een lijst met uitspraken die slaan op hoe je nu bent of ooit binnen de afgelopen 6 maanden bent geweest. Wil je iedere uitspraak goed lezen en aangeven in hoeverre deze uispraak bij jou past? Je kunt hierbij kiezen uit de volgende antwoorden: –Helemaal niet op jou van toepassing –Een beetje of soms van toepassing –Duidelijk of vaak van toepassing” Teruggetrokken/depressief (8 items,  = 0,64) Vindt weinig leuk Liever alleen Weigert te praten Gesloten Te verlegen Te weinig actief Ongelukkig Teruggetrokken

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Angstig/depressief (13 items,  = 0,78) Huilt veel Angsten Bang voor school Bang dat hij/zij iets ondeugends zou doen Vindt dat hij/zij perfect moet zijn Klaagt dat niemand van hem/haar houdt Voelt zich waardeloos Zenuwachtig Te angstig Schuldgevoel Schaamt zich Praat over suïcide Maakt zich zorgen

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Agressief gedrag (17 items,  = 0,82) Spreekt veel tegen Wreed voor anderen Eist veel aandacht Vernielt eigen spullen Vernielt spullen van anderen Thuis ongehoorzaam Ongehoorzaam op school Vecht veel Valt anderen aan Schreeuwt veel Koppig Verandert van stemming Achterdochtig Plaagt veel Driftig Bedreigt anderen Luidruchtig

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Delinquent gedrag (15 items,  = 0,64) Alcohol Niet schuldig voelen Overtreedt regels Gaat om met jongens/meisjes in moeilijkheden Liegen Liever met oudere jongens/meisjes Loopt weg van huis Brandstichten Steelt van huis Steelt van buitenshuis Vloeken Denkt te veel aan seks Tabak Spijbelen Drugs

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Aandachtsproblemen (9 items,  = 0,68) Gedraagt zich te jong Maakt niets af Niet concentreren Overactief In de war Dagdromen Impulsief Slechte schoolresultaten Onoplettend DSM IV: Attentional Deficit Hyperactivity Problems (7 items,  = 0,72) Maakt niets af Niet concentreren Overactief Impulsief Onoplettend Praat te veel Maakt lawaai

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Baseline Speed Simple reaction time task 32 trials for each hand Baseline Speed: M RT for two hands

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Pattern Recognition target similar non-target similar target dissimilar non-target dissimilar 80 trials – 40 target trials – 20 similar & 20 dissimilar Pattern search = M RT non-target similar – M RT non-target dissimilar

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Sustained Attention - Dots 50 series of 12 trials Fluctuation in tempo = within-subject SD Feedback responsiveness = M RT correct – M RT correct after error Time-on-task β = response bias Time-on-task d’ = perceptual sensitivity

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Memory Search - Letters ks t r Part 1: k – 40 trials Part 2: k,r – 72 trials Part 3: k,r,s – 96 trials Working memory capacity = M RT target trial Part 3 - M RT target trial Part 1

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Set Shifting – Visual Part 1 – 40 trials Part 2 – 40 trials Part 3 – 80 trials Inhibition of prepotent responses – M RT part 2 – M RT part 1 Attentional flexibility – M RT compatible responses 3 – M RT (compatible) responses part 1

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Effortful control Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent High intensity pleasure -.28*** -.25*** -.44*** -.35*** -.70*** -.64*** Rapportage ouder ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed).

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie High intensity pleasure Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent Effortful control -.14*** -.17***.06**.09***.03.08*** ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed). Rapportage ouder

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent ***.12***.04.09*** Rapportage ouder ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed). Alcoholgebruik T2 Alcoholgebruik T3

Neuropsychologisch functioneren, impulsiviteit en risicovol alcoholgebruik in de adolescentie 20 ste Forum Alcohol en Drugs Onderzoek 17 november 2010, Utrecht MethodsResultatenConclusie Methoden Sample Introductie Withdrawn Anxious Aggressive ADHD Attentional problems Delinquent -.09***.05.08** Rapportage ouder ***. Correlation is significant at the.001 level (2-tailed). **. Correlation is significant at the.01 level (2-tailed). *. Correlation is significant at the.05 level (2-tailed). Alcoholgebruik T3 Alcoholgebruik T2