17 november 2010 Een complex probleem Passende zorg voor verslaafde justitiabelen met co-morbide psychiatrische problematiek en een lichte verstandelijke handicap Hendrien Kaal (WODC) Marianne van Ooyen-Houben (WODC) Soenita Ganpat (IVO) Elske Wits (IVO)

Een complex probleem | 17 november Opzet presentatie Achtergrond Onderzoeksvragen Werkwijze Bevindingen

Een complex probleem | 17 november Achtergrond Vraag vanuit Justitie Beperkt tijdsbestek Onderzoek op basis van bestaande bronnen Samenwerking WODC / IVO

Een complex probleem | 17 november Onderzoeksvragen Doelgroep: 1.Wat is de omvang van de groep justitiabelen met co-morbide psychiatrische problematiek, problematisch middelengebruik en LVG? 2.Wat zijn de kenmerken van deze groep? Zorgbehoefte en benodigd zorgaanbod: 3.Wat zijn de zorgbehoeften van deze groep en welk zorgaanbod sluit aan bij die behoeften? Waaruit moet het zorgaanbod in ieder geval bestaan, welke elementen mogen niet ontbreken, zijn er minimumeisen te formuleren? Huidig zorgaanbod: 4.Wat is het huidige zorgaanbod voor de doelgroep? 5.Wat is de effectiviteit en/of wetenschappelijke onderbouwing van het huidige zorgaanbod? 6.Wat is de aansluiting van het huidige zorgaanbod op de zorgbehoeften en waar maakt LVG het verschil?

Een complex probleem | 17 november Werkwijze Secundaire data-analyse Literatuuronderzoek Interviews Documentanalyse 2 werkdocumenten Expertmeeting

Een complex probleem | 17 november Omvang doelgroep 23-52% van justitiabelen problematisch drugsgebruik 30-65% van justitiabele gebruikers psychiatrische problematiek 15-39% van justitiabele gebruikers LVG omvangschattingen (met slag om de arm) : gedetineerden op peildatum instroom per jaar (incl. dubbeltellingen) (NB: middelengebruik LVG andere impact)

Een complex probleem | 17 november Kenmerken doelgroep overeenkomstig justitiabele drugsgebruikers: - wonen - werken - relaties - financiën - recidive bij LVG ook nog: - kwetsbaarheid (zelfover/onderschatting, gebrek aan probleeminzicht/overzicht, onaangepast gedrag, stress) - ‘street wise’ - acceptatie van zorg: afwijzend of bereidwillig + beperkt belang IQ ná identificatie groep

Een complex probleem | 17 november Benodigd zorgaanbod diagnostiek: aangepast, vroeg, herhaald blijvende steunstructuur intensieve, continue begeleiding (bijv. CRA) aansluiten bij motivatie en mogelijkheden - cognitieve gedragstherapieën - herhaling, visualiseren, oefenen, belonen, non-verbale methoden, structuur, aantrek- kelijk, niet kinderachtig… aparte afdelingen crisisvoorzieningen

Een complex probleem | 17 november Huidig aanbod versnipperd weinig beschreven veel in ontwikkeling weinig bekend over effectiviteit voor deze doelgroep aanpassingen van bestaande programma’s Bruikbare voorbeelden: Geïntegreerde aanbod De Borg, 24 uurs voorziening Domus+, zorgprogramma’s LVG-gedetineerden Trimbos voor PPC’s, verslavingszorg obv cognitieve gedragstherapie

Een complex probleem | 17 november Benodigdheden en knelpunten voldoende aanbod (wachtlijsten; afschuiven verantwoordelijkheden; financiën; gevonden aanbod niet ambulant) breed scala aan modules (individuele trajecten; huidige aangepaste modules soms nog te moeilijk; gebrek aan onderzoek) deskundige en intensieve begeleiding (inzicht verslaving LVG-sector en v.v.; bijscholing gevangenispersoneel; noodzaak woonvoorzieningen / doorstroomvoorzieningen ) tijdige, herhaalde, aangepaste diagnostiek (nu vaak pas als traject vastloopt; copingvaardigheden maken onderkenning moeilijk; beïnvloeding diagnostiek door problematiek)

Een complex probleem | 17 november Hartelijk dank voor uw aandacht! Meer informatie: Hendrien Kaal (WODC)