Training Gedeelde Besluitvorming voor medisch oncologen Sabrina Brugel Inge Henselmans Ellen Smets Mart Calff Dorine van Woerden Hanneke van Laarhoven Hanneke de Haes

GB in de palliatieve oncologie Bij ongeneeslijke kanker staan patienten voor de keuze om enerzijds de behandeling helemaal te richten op het verlichten van klachten en het zo lang mogelijk behouden van kwaliteit van leven en anderszijds de behandeling te richten op het remmen van de ziekte, waarmee groei van de tumor tijdelijk kan worden geremd, en waarmee men het leven mogelijk kan verlengen. Aangezien de winst van ziektegerichte behandeling vaak beperkt is en de last van de behandeling zwaar, is de keus sterk afhankelijk van hoe de patient de voor- en nadelen van elk van de opties weegt. Ergo, er is sprake van een preferentiegevoelige beslissing, waarbij gedeelde besluitvorming passend is.

GB in de palliatieve oncologie Om gedeelde besluitvorming mogelijk te maken moeten oncologen hun patienten goed informeren en moeten arts en patient in gesprek over de waarden en voorkeuren van de patient. We weten uit onderzoek dat dit niet altijd optimaal gebeurt. Zo weten we uit zowel Nederlands, als Australisch als Engels onderzoek dat oncologen zelden informeren over de verwachte overlevingswinst van chemotherapie. Ook weten we dat er vaak in verdekte termen wordt gepraat over levensverwachting of de naderende dood. Uit eigen onderzoek op 62 consulten waarin beslissingen over de behandeling worden genomen, weten we dat patienten vaak wel cues geven die hun waarden reflecteren, maar dat er zelden een echt gesprek over ontstaat. En dat dit al helemaal weinig voorkomt wanneer de behandeling eenmaal gestart is.

Inhoud training ‘Talk’ model In het CHOICE project ontwikkelden we een training voor medisch oncologen. Doel was goed na te denken over effectieve ingredienten en grondig te onderzoeken wat het effect is/ Het effect van de training zal worden geëvalueerd in een RCT, waarin ook nog een tool voor patienten wordt meegenomen. Het project wordt gefinancierd door KWF Kankerbestrijding/Alpe d’HuZes. De training is gebaseerd op het model van Glyn Elwyn dat vier fases in het gesprek identificeert. Agenderen: uitleggen dat er een beslissing moet worden genomen waarbij de keuze afhankelijk is van de voorkeur van de patiënt Informeren: op een rij zetten opties en evenwichtig informeren over de voor- en nadelen van elk van die opties Verkennen: de overwegingen en behandelingsvoorkeur van de patiënt verkennen Tot een besluit komen: een weloverwogen beslissing nemen waar beide partijen achter staan op een manier waarover beide partijen tevreden zijn Elwyn et al. 2013, PEC

Training (2 dagdelen) Ingrediënten Reader Kennisoverdracht Theorie en aanbevelingen Kennisoverdracht en Instructie Groepsgesprekken Exploreren barrières/motivatie Voorbeeld videos Tonen model Rollenspelen Oefenen en Feedback Boostersessie Feedback, Oefenen, Reminder Zakkaart Instructie en Reminder Technieken op basis van gedragsveranderingstheorieen Abraham en Michie, 2008 De training bevat een aantal ingrediënten, die elk terug te voeren zijn op technieken uit gedragsveranderinsgtheorieeen.

Leerdoelen training Vaardigheden De deelnemer is na de training in staat om de vereiste GB vaardigheden toe te passen in zowel een consult over de start van de behandeling als een consult over het continueren van de behandeling van ongeneeslijke kanker. Specifiek aandacht voor o.a.: Benoemen ‘niks doen’ Gestructureerd bespreken voor- en nadelen opties Afstemmen van informatie op de behoefte van de patiënt Informeren over levensverwachting/overlevingswinst/onzekerheid Verkennen van waarden, weging voor-en nadelen en voorkeur Het geven van advies (‘wat zou u doen, dokter?’)

Onderzoek Design RANDOM Training (n=12 artsen) Geen training Gesprekswijzer (96 patiënten) 48 (van 12 artsen) Geen Gesprekswijzer

Onderzoek Design

Onderzoek Ziekenhuizen AMC UMCU BovenIJ Ziekenhuis Amsterdam Catharina Ziekenhuis Eindhoven Flevo Ziekenhuis Almere ........ Wordt vervolgd!