ABCDE…..RIP Gun de patiënt zijn einde Annet Wind Frank Guldemond

Inleiding Link naar filmpje Erik van Engelen Bron: Medisch Contact Video’s

Gun de patiënt zijn einde Wel of niet reanimeren? Wel of niet insturen? Informeren Mening peilen Aanbevelingen Stappenplan

AED en Reanimatietraining De resultaten bij ouderen Enerzijds overal AED’s en reanimatiecursussen, anderzijds slechte resultaten zeker bij ouderen

Spoedvisite De heer van Engelen, weduwnaar, 89 jaar. Onwel geworden, niet aanspreekbaar, bleek. Zwakke ademhaling, niet meetbare tensie. Saturatie 92%, glucose 9,2. Ernstig hartfalen, lichte cognitieve stoornissen. Geen NRNB-verklaring. Buren hebben 112 gebeld, ambulance onderweg. De conditie gaat geleidelijk achteruit. De ademhaling stokt….. Wat doet u?

Maar…

Kernboodschap Neem samen met kwetsbare ouderen tijdig een besluit over reanimatie Leg het besluit goed vast Informeer de zorgketen

End of Life Care 16 % schriftelijke wilsverklaring Specifieke wensen, schroom om dit met arts te bespreken Niet besproken > groot risico toch gereanimeerd te worden Veel ouderen waarderen het als de arts proactief een gesprek aanbiedt om tot shared decision-making te komen P.J. Kaspers. 'End-of-life care and preferences for (non)-treatment decisions in older people during the last three months of life‘ (Proefschrift VUmc sept 2013)

Shared Decision Making Choice talk Uitwisselen informatie en aanbieden keuzemogelijkheden Option talk Beschrijven en overwegen alle opties met voor- en nadelen Decision talk Samen komen tot besluitvorming

Schriftelijke Wilsverklaring Hierbij verklaar ik, dat ik niet gereanimeerd wil worden in geval van een hartstilstand Met de ondertekening van deze wilsverklaring geef ik toestemming aan mijn (huis)arts om de huisartsenpost en eventuele andere zorgverleners* te informeren over mijn keuze om niet gereanimeerd te willen worden.

NR-verklaring

NR-verklaring

Circulatiestilstand, en nu? Er is wél een NR besluit Er is nog géén NR besluit REANIMEREN? REANIMEREN? NEE, VETO! JA, TENZIJ…

Wanneer aankaarten?

Wanneer aankaarten? Surprise Question

Hoe aankaarten? Link naar filmpje Brenda Ott Bron: Medisch Contact Video’s

Hoe aankaarten? Tijdig gesprek aangaan Besluit vastleggen Zorgketen informeren Geen routine Wel routine

Hoe aankaarten? Hoe doe je dat? Tips? Tijdig gesprek aangaan Besluit vastleggen Zorgketen informeren Hoe doe je dat? Tips?

Insturen of niet?

Insturen of niet? Belt u nu een ambulance? Vrouw (74), alleenwonend, gemetastaseerd coloncarcinoom. Heeft terminale thuiszorg.  Icterisch. Niet bedlegerig. NR-verklaring. Gesprekken over euthanasie lopen, nog geen besluit. Op een ochtend valt zij plat voorover van de rand van het bed. Niet aanspreekbaar. Rustige ademhaling. Slappe ledematen. T 180/ 60, pols 90 irr, sat 94%, glucose 12,  temp 36,8. U denkt aan een CVA. Belt u nu een ambulance?

Insturen of niet? Niet Wel

Insturen of niet? Aansluiten bij wensen van de patiënt Recht doen aan medische inschatting van wat wel en wat niet zinvol handelen is

Advance Care Planning Wel of niet reanimeren? Wel of niet insturen? Doorbehandelen of stoppen? Waar sterven? Euthanasie? Orgaandonatie?

Biomedische Ethiek Vier principes Respect voor autonomie Niet schaden Weldoen Rechtvaardigheid Beauchamp en Childress, uit: Th. Boer, ea, OverBehandelen, 2013

Handvatten LESA Reanimatie bij ouderen Multidisciplinaire Richtlijn KNMG Handreiking Thuisarts.nl

LESA

Multidisciplinaire Richtlijn

KNMG Handreiking Voor professionals Voor patiënten

Thuisarts.nl

Toolkit Implementatie Stappenplan Overzicht richtlijnen en handreikingen Voorbeelden wilsverklaringen Tips bij wie aankaarten Tips anticiperende besluitvorming Tips vastleggen wilsverklaringen

Take Home Messages Bespreek tijdig met kwetsbare ouderen hun wensen over de laatste levensfase Leg de besluiten goed vast Informeer de zorgketen Kom uit de behandelreflex

Noteer: wanneer en wat!

Dank voor uw aandacht!