Hoe werkt de maatschappij? Is deze maakbaar? Hoe beïnvloed je de economie?

Britse denker/filosoof/wetenschapper Schreef o.a. An inquiry into the nature and causes of the wealth of nations (1776) Kern: als iedereen zijn eigenbelang nastreeft is dit uiteindelijk het beste voor de gehele maatschappij = welvaart Schreef ook over de wijze van productie Werkte het proces van arbeidsverdeling uit Een goede arbeidsverdeling creëert massaproductie = welvaart

Adam Smith ( )

Smith was een groot voorstander van de een kapitalistische economie De productiefactoren zijn in handen van particulieren en prijzen worden bepaalt op de vrije markt (vraag en aanbod) Doel van ondernemers was ….[vul in]

Bij een nieuwe economie hoort een nieuwe politiek Het liberalisme De individuele burger moet alle (mogelijke) vrijheid van handelen krijgen

Als gedachtegoed Ontstaan in de 19 e eeuw Als reactie op het kapitalisme en haar uitwassen (Industriële Revolutie) Socialisten wilden een geheel nieuw stelsel, waarin de gemeenschap centraal staat Eerste helft 19 e eeuw waren er verschillende stromingen binnen het sociaal denken Karl Marx was de belangrijkste denker

In 1867 schreef Marx het boek Das Kapital Hierin onderbouwde hij op wetenschappelijke manier waardoor uiteindelijk alle kapitalistische samenlevingen communistisch zouden worden Klassenstrijd centraal Een strijd om het bezitten van de productiemiddelen Het proletariaat zou – onvermijdelijk – de macht grijpen En de productiemiddelen zich toe-eigenen Natuur (grondstoffen) Kapitaal (geld, land, goederen, gebouwen) Arbeid (bezaten zij al, maar werd het ontvreemd door de kapitalistische uitbuiters)

Economische verhoudingen bepalen de maatschappij Een rijke bovenlaag (bezitters; de bourgeoisie) onderdrukt een arme benedenlaag (arbeiders/proletariaat) Maatschappij is opgedeeld in klassen De arbeidende klasse wordt steeds armer en de bezittende klasse steeds rijker Verelendung Strijd tussen beide klassen (klassenstrijd) Strijd zal leiden tot omverwerping van de bezittende klasse. Na een fase van dictatuur van het proletariaat ontstaat de klasseloze maatschappij

Huiswerk Leerstof proefwerk Par 1, 2 & 4A Aantekeningen Daens Bij par 4A hoef je niet de specifieke Nederlandse situatie te leren