Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Les 3 : documentontwerp een XML schema voor specifieke doeleinden

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Wat is XML?  een standaard manier om markup-talen te definieren. OPEN STANDAARDEN  Enkele voorbeelden van open standaarden die gebaseerd zijn op XML  (X)HTML  MathML  SOAP  IMS QTI  OpenDocument

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Wat is XML: een bouwwerk van standaarden Betekenis: Structuur: Tekst: Digitaal: Unicode XML HTMLRSSVUMLQTI Bits & Bytes

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese XSLT  Het presenteren van XML data in een XHTML pagina

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Basic XSLT het hoofdtemplate het selecteren van een waarde uit de xml-bron het loopen door een lijst uit de xml-bron het selecteren van een waarde uit de xml-bron en daar vervolgens templates bij zoeken en toepassen

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Basic XPath Het selecteren van een element: /uitslagen/uitslag/thuisteam /uitslagen/uitslag/uitteam Attributen selecteren : Relatieve paden: ten opzichte van /uitslagen/uitslag thuisteam uitteam verslag/p

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Wat is XPath? Meer voorbeelden de titel van een artikel artikel/titel het bron-attribuut van een artikel alle elementen in de tekst van een artikel artikel/tekst/* alle plaatjes in het document //plaatje de eerste alinea van de tekst van een artikel artikel/tekst/alinea[position()=1] de alinea’s waarin jochem wordt geciteerd

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese XSLT  Het XSLT proces kan  zowel clientside ( processing-instruction meegeven )  als serverside ( serverside-script uitvoeren, bijv PHP ) uitgevoerd worden

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese

Vandaag: valide XML ( de betekenis laag van een document ) Betekenis: Structuur: Tekst: Digitaal: Unicode XML HTMLRSSVUMLQTI Bits & Bytes

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese de basics van “wellformed XML”  Bouwstenen:  Element  Attribuut  Tekst ( karakters, witruimte, entiteiten )  XMLdata vormt een boomstructuur  Parser analyseert de tekst volgens de XML grammatica  Well-formed XML voldoet aan strenge regels van W3C

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Valide XML  Een XML bestand dat voldoet aan een specifiek ‘xml schema’  XML schema: definieert een specifieke taal die gebruik maakt van XML formaat  XHTML  RSS  VUML  OOXML/ODF

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese documentontwerp  Scheiding van inhoud en presentatie  XML document bevat gestructureerde inhoud zonder presentatie  Vgl: semantische (X)HMTL XML gaat nog een stap verder:  i.p.v. html-elementen een class-attribuut te geven, bedenken we element-namen met meer betekenis  XML kan worden gepresenteerd met een stylesheet ( CSS of XSLT )

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese oefeningen  Oefening 1:  Ontwerp een XML schema voor bankafschrift  Rekeninginformatie, mutaties  Oefening 2:  Ontwerp zelf een XML schema voor de boekrecensies van het parool.   Oefening 3:  Ontwerp een XML schema voor een kookrecept.  Titel, aantal personen, bereidingstijd, Ingrediënten, benodigdheden, bereiding, …

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Schema ontwerp  Analyseer de hierachische structuur  Geef namen aan element/attributen  Maak een voorbeeld met inhoud  Check je ontwerp  (goede_en_foute_ontwerppatronen.pdf)

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese ‘Goede’ XML wat is ‘goed’ XML documentontwerp.  Formeel: Well-formed XML  Inhoudelijk: bevat het alle relevante informatie  Stijl : ‘fouten’ en ‘keuzen’

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Goede XML, algemene stijl ‘fouten’ Wel wellformed XML, maar toch niet effectief:  Non-xml Structuur in tekstelementen  Nummers in elementnamen  Te veel ‘inhoud’ in element- of attribuutnaam  Niet groeperen van elementen Bestudeer document ‘goed en foute ontwerppatronen’

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese DATA-Format vs DOCUMENT-Format DataFormat  Door machine te verwerken  Uitwisselen van data tussen applicaties ( interoperabiliteit )  Datatabellen  Bijv.: bankafschrift, adressenbestand DocumentFormat  Door mensen te lezen  Scheiding van vorm en inhoud  Teksten  Bijv.: filmrecensie, webpagina Mengvormen  Bijv.: kookrecept

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Goede XML bevat en markeert alle benodigde informatie  Is sterk afhankelijk van het doel waarvoor je de documenten wilt gebruiken:  Moet het leesbaar zijn voor mensen  Moet het in een geautomatiseerd proces  Tot welk detailsniveau moeten alle informatieblokjes expliciet gemarkeerd worden? 3 kilo aardappelen

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Goede XML stijl  Er zijn vele gelijkwaardige mogelijkheden om dezelfde informatie in een XML bestand te zetten.  Attributen of elementen  Hoe elementen te groeperen  Abstractie niveau’s  Belangrijk is:  Consistentie  Volledigheid  Eenvoud  ‘beschrijvende’ namen

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Goede XML: stijl ‘keuze’ Attributen of elementen Groeperen Abstractieniveau Stijlkeuze afhankelijk van het soort XML  Data Format ( automatische verwerking )  Document Format (door mensen te lezen )

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Goede XML: stijl ‘keuze’ DATA Format  Elementen:  Groeperen van elementen  Element of Attribuut Wees consequent: Altijd elementen of altijd attributen  Voordelen van attributen:  Weinig ruimte, makkelijk typen  Voordelen van elementen:  Gemakkelijke uitbreidbaar  Voorkeur van Fons  Elementen  Attributen voor ID en IDREF

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Goede XML: stijl ‘keuze’ Document Format  Elementen  Groeperen van elementen  Elementen:  Tekst die de lezer moet lezen om het document te begrijpen.  Attributen:  Alles wat niet ‘noodzakelijk’ is om het document te begrijpen  Opmaakattributen ( align, color, … )  Stuurattributen ( href, onClick, … )  Metadata ( auteur, datum, … )  Id/idref ( id, idref, … )

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese XML documentontwerp-stijl Vervelend nadeel van XML:  Er zijn vele verschillende manieren om hetzelfde te doen.  Het is niet eenvoudig om de ‘juiste’ manier te vinden.

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese XML schema  Eenmaal een goede structuur voor je document gevonden, kan je die vastleggen in een XML schema.  Verschillende mogelijkheden: DTD, XSD, e.a.  Waarom je dat zou doen?  Input validatie: XMLparsers kunnen automatisch controleren of een bepaald document goed is gesctructureerd.  Editorbesturing: de editor krijgt alleen toegestane optie te zien.  Documentatie: zodat iedereen kan zien wat de bedoeling is.  Valide XML: xml document dat voldoet aan een bepaald schema.

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Een goede xml-editor  NotePad++ ( met XML-tools plugin )  XML SPY ( niet gratis )  Dreamweaver Eigenschappen goede editor:  Kleurcodering  Tags sluiten  Check well-formedness  Automatisch inspringen  Validatie

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese ‘well-formed’ versus ‘valide’ Twee belangrijke begrippen die je moet kennen.  Well-formed XML: voldoet aan de algemene regels van XML  Valide XML: voldoet aan specifieke regels voor een bepaalde documenttype, die zijn vastgelegd in een xml schema

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Literatuur: Goed bestuderen:  Schema Uses and Development Lezen:  XML as Document Format  XML as Data Format

Hogeschool van Amsterdam - Interactieve Media – Internet Development – Jochem Meuwese Volgende week: toets  Kernbegrippen XML  Interoperabiliteit, datauitwiseling, webservice, standaard, parser, validatie, etc  Welformed XML  De fundamenten van XML  Fouten eruit halen  Documentontwerp  Dataformat, documentformat  Ontwerpfouten  XML schema ( de functie, je hoeft het niet te maken)  Programming models, XSLT  Vergelijk verschillende manier om XML te verwerken  Simpel xslt, xpath