Albert Klein Tank 14 November 2009 Klimaatscenario’s: wat staat ons te wachten?

Klimaatscenario’s …zijn geen verwachtingen! KNMI, 2009

Klimaatscenario’s …zijn beelden van het toekomstige klimaat, die aangeven in welke mate temperatuur, neerslag, wind en zeeniveau kunnen veranderen … kwantitatieve informatie gebaseerd op klimaatmodellen die relevant is voor besluitvorming …vormen het kennisfundament voor adaptatie

Klimaatscenario’s …voor adaptatie Willows and Connell, UKCIP, 2003

De aarde warmt op IPCC-AR4, 2007: ‘Warming of the climate system is unequivocal’ (ondubbelzinnig, duidelijk, herkenbaar, onmiskenbaar)

KNMI’06 klimaatscenario’s… beschrijven samen de meest waarschijnlijke veranderingen in Nederland Wat betekent dit voor Nederland? KNMI, 2009

Volgens de KNMI’06 klimaatscenario’s: zet de opwarming (ook bij ons) door; hierdoor komen zachte winters en warme zomers vaker voor worden de winters gemiddeld natter en nemen ook de extreme neerslaghoeveelheden toe neemt de hevigheid van extreme regenbuien in de zomer toe, maar wordt het aantal zomerse regendagen juist minder zijn de veranderingen in het windklimaat klein ten opzichte van de natuurlijke grilligheid blijft de zeespiegel stijgen

Mondiale klimaatmodellen (IPCC-AR4 model archief) mondiale opwarming zeespiegelstijging grootschalige circulatieverandering Hoe weten we dat?

Mondiale klimaatmodellen (IPCC-AR4 model archief) Regionale klimaatmodellen (eigen en uit EU-projecten) temperatuur en neerslag details voor West Europa Hoe weten we dat?

Mondiale klimaatmodellen (IPCC-AR4 model archief) Regionale klimaatmodellen (eigen en uit EU-projecten) Waarnemingen veranderingen in locale extremen die relevant zijn voor toepassingen IPCC, 2001 Hoe weten we dat?

IPCC, 2007

+2°C +1°C 2050 IPCC, 2007

+4°C +2°C 2100 IPCC, 2007

KNMI’06 scenario’s uit 2006 KNMI, 2009

Recent uitgebracht: Klimaatverandering in Nederland Aanvullingen op de KNMI’06 scenario’s Albert Klein Tank en Geert Lenderink (red.) m.m.v. vele KNMI’ers en externe reviewers KNMI, 2009

Wat is nieuw? Nederland en West-Europa warmen sneller op kustneerslag en zware buien zijn heviger ijskappen op West-Antarctica en Groenland kalven mogelijk sneller af veel aanvullende KNMI’06 cijfers over veranderingen in afzonderlijke maanden en extremen

Voorbeeld van aanvullende cijfers KNMI, 2009 Gemiddeld valt er in Nederland 60 à 70 mm neerslag per maand. Momenteel valt deze hoeveelheid in De Bilt: 1 × per jaar in één week, 1 × per 30 jaar in één dag, 1 × per 100 jaar in een paar uur maar in de regio Rijnmond 1 × per 15 jaar in één dag In 2050 heeft De Bilt ongeveer het buienregime van de Rijnmond nu. Zuid-Holland moet dan rekening houden met: 1 × per 100 jaar meer dan 100 mm in één dag

Kustneerslag en zware buien zijn heviger Hoeveelheid neerslag in augustus 2006 KNMI, 2009

Gevolgen voor de rivierafvoer Deltares

Nederland en West-Europa warmen sneller op temperatuurtrend IPCC, 2007

Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? Ja, daarom aanvullende scenario’s zoals voor de Deltacommissie Deltacommissie, 2008 IPCC-AR4, 2007 Vermeer&Rahmstorf, PNAS, 2009 Siddall et al., Nature Geo, 2009

Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? IPCC, 2007 Ja, meer dan +4°C opwarming (of +6°C) in 2100 is niet uitgesloten

Kriegler et al., PNAS, 2009 Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? Ja, veel onzekere processen en terugkoppelingen met grote impact

Kan het extremer dan in de KNMI’06 scenario’s? … maar absolute bovengrenzen zijn niet te geven! G G+ WW+ klimaatverandering kans

Zijn hierdoor de KNMI’06 scenario’s achterhaald? Nee, … ook volgens de huidige inzichten beschrijven de vier KNMI’06 scenario’s samen de meest waarschijnlijke veranderingen in Nederland met bijbehorende onzekerheden … ze blijven dus een geschikte kapstok voor het bepalen van robuuste adaptatie strategieën

Relatie met Kopenhagen?

…bestaat alleen indirect Voor COP15 is emissiereductie van broeikasgassen (mitigatie) belangrijker dan adaptatie Bij adaptatie speelt vooral hulp voor ontwikkelingslanden

De koers naar KNMInext

aansluiten bij 5e IPCC rapport omstreeks 2013 aansluiten bij nationale onderzoeksprogramma’s (NWO, KvR, KvK) aansluiten bij Nationaal Waterplan en Deltaprogramma

Openstaande vragen o.a. hoeveel scenario’s voor goede besluitvorming? meer kansinformatie en/of hogere resolutie? hoe omgaan met ongrijpbare processen, terugkoppelingen en kritische drempelwaarden? scenario’s met tijdsverloop? decenniumverwachtingen? etc.

einde…