Doe Democratie in Brabant Bijeenkomst van programma Mijn Mooi Brabant Ulvenhout, 17 april 2015 Jurgen van der Heijden

Deze presentatie Doe Democratie De burgeronderneming Productontwikkeling De rol van de provincie

1 Doe Democratie in 3 stappen De burger als producent Gemeenschappen van burgers Democratische zelfcontrole van de burger binnen zijn gemeenschap

1.1 De burger als producent Normaal zijn mensen in hun rol als burger passief. Nu werken zij aan zorg, welzijn, energie en andere voorzieningen. Het is een nieuw fenomeen dat zij dit doen als burger; zij produceren in hun hoedanigheid van burger.

1.2 Gemeenschappen van burgers Burgers zetten verenigingen, coöperaties en andere verbanden op om te kunnen produceren. Daar laten zij zich democratisch controleren. Het zijn ook gemeenschappen waaraan zij welzijn kunnen ontlenen. Nieuw is dat mensen lid zijn van dergelijke gemeenschappen in hun hoedanigheid van burger.

1.3 Democratische zelfcontrole Door verantwoordelijkheid te nemen voor energie of zorg geven burgers zich rekenschap van de gevolgen van hun handelen voor nu en later. Hun gemeenschap dient als klankbord: dit is een verklaring voor de opkomst van gemeenschappen. Dit geeft zicht op een bijzondere eigenschap van de Doe Democratie: zelfcontrole door het individu als burger binnen zijn gemeenschap.

2 De Burgeronderneming De business case De burgeronderneming Energie Zorg De burgeronderneming Meervoudige waardencreatie Meervoudige financiering

2.1.1 Business case, energie Burgers collectiviseren de vraag naar producten op de energie(transitie)markt. Zij brengen de directe kosten en de transactiekosten omlaag door bemiddeling. Tevens produceren burgers energie. Inkomsten komen uit: Collectivisering door bemiddeling Productie

2.1.2 Business case, zorg en welzijn Deze business case is in principe hetzelfde als de business case energie, dus: Burgers collectiviseren de vraag naar zorg en welzijn Zij brengen kosten omlaag door bemiddeling Zij produceren zorg en welzijn In geval van energie kun je hieraan direct verdienen, en in geval van zorg en welzijn indirect: Zorgaanbieders en gemeente gaan beter functioneren, en uit die extra efficiëntie kun je de burger betalen.

2.2 De burgeronderneming De productie is continu en dus richten burgers daarvoor ondernemingen op. Dat zijn meest verenigingen en coöperaties, want die zijn democratisch. Een aantal burgerondernemingen werkt intussen met een professionele kracht.

2.3 Meervoudige waardencreatie De burgeronderneming is naast een gangbare onderneming ook: Intermediair Verzekeraar Belegger Overheid

2.4 Meervoudige financiering Voor de rol van bijvoorbeeld verzekeraar kan een burgeronderneming financiering krijgen van een andere partij dan voor de rol van bijvoorbeeld belegger, of overheid. Om een burgeronderneming te kunnen financieren zullen de initiatiefnemers geld moeten halen uit verschillende bronnen, om te beginnen de burger zelf, crowd funding.

3 Productontwikkeling Business to Community Voorbeelden van producten Maatschappelijk nut Gebiedsontwikkeling

3.1 Business to Community Er ontwikkelt zich een categorie producten die er speciaal zijn voor gemeenschappen van burgers. Zij ontwikkelen deze zelf, of ondernemende types onder hen ontwikkelen deze producten, of bedrijven, overheden en instellingen doen dat. We spreken van producten die passen in de relatie ‘Business to Community’; te onderscheiden van Business to Consumer, en Business to Business

3.2 Voorbeelden van B2Community Achmea (straatbudget) PuurZorg (samenwerking met Stadsdorp Zuid) VGZ (Texelpolis) AxionContinu (bewoners en sociale wijkteams) GezondLangThuis (e-Health/Domotica) Rabo (glasvezel en energieleningen) Buurtenergie Statenkwartier (glas in lood) Greanspread (collectief zonne-eiland) Greenchoice, Eneco, Qurrent, DE-Unie (collectieve inkoop) Herman de Zonnestroomverdeler (Zon-PV voor VVE’s) MyWheels (deelauto’s voor bewonerscollectieven) Gemeenten (stadslandbouw, buurthuizen, coöperaties)

3.3 Maatschappelijk nut De voorbeelden van producten waarover we spreken, kunnen zorgen voor meer maatschappelijke dynamiek en een sterkere lokale economie. Om deze reden is het als bedrijf, overheid, of instelling niet alleen om eigen, maar ook om maatschappelijke redenen goed om producten te ontwikkelen voor B2Community; dit geldt ook voor onderzoek en onderwijs.

3.4 Gebiedsontwikkeling De Doe Democratie betekent dat een majeure transformatie plaatsvindt van woongebieden die langzaam veranderen in productiegebieden. Dit brengt een enorme behoefte teweeg aan B2-community producten en diensten rond energie, zorg, vervoer, groen, veiligheid, welzijn, afval, etc.

4 De rol van de provincie B2Community dienstverlening Kennis Incubator Financiering Mooi Brabant

4.1 Dienstverlening Veel klein is groot; samen worden alle initiatieven een sociaal-economisch speerpunt. De provincie heeft een hefboom in handen om met burgerinitiatief effecten te hebben op macro-economische grootheden als werkgelegenheid, minder kosten voor de overheid en koopkracht. Overweging is de dienstverlening uit te breiden naar overleg op bestuurlijk niveau.

4.2 Kennis Voorname vorm van dienstverlening is de uitwisseling van kennis. Belangrijk is daarbij de autonomie over te dragen aan de burgerinitiatieven. Interessant is om als provincies te kijken hoe die kennis landelijk kan stromen. Onderzoek en onderwijs kan dit ondersteunen.

4.3 Incubator Van een belangrijk deel van de kennis kun je niet verwachten dat initiatiefnemers die hebben. Een incubator kan dit verzamelen en doorgeven, onderzoek en onderwijs kunnen dit bijstaan. Een incubator kan de provinciale economie versterken door de komst van B2Community- producten te versnellen.

4.4 Financiering Uit het leerstuk van meervoudige financiering volgt dat de overheid een potentiële financier is. Met het oog op burgerinitiatief als sociaal-economisch speerpunt kan de provincie geld beschikbaar stellen voor geven of lenen. Een incubator kan hierbij de provincie zelf zeer behulpzaam zijn.

4.5 Mooi Brabant Kan het programma Mooi Brabant van dit alles leren? Zijn ideeën over de meervoudige business case en financiering nuttig, en over gebiedsontwikkeling? Kan een incubator van nut zijn voor kennis en selectie rond projecten van Mooi Brabant?

Dank voor aandacht Contact: Jurgen van der Heijden, jhe@atosborne.nl Meer lezen: - Productie door de burger - De financiering van burgerproductie (google titels voor gratis download)