Lessenserie Koude Oorlog havo/vwo 3

Opzet les 2 Onderwerp: hoe begon de Koude Oorlog? Het rare verleden Reconstructie van de historische context Vergelijken van twee verschillende perspectieven

Het rare verleden Bekijk het onderstaande filmpje https://www.youtube.com/watch?v=IKqXu-5jw60 Het filmpje is een officiële voorlichtingsfilm van de Amerikaanse overheid. Verder moest iedere Amerikaanse scholier verplicht een training volgen, zodat ze wisten wat ze moesten doen als een atoombom viel Geef antwoord op de onderstaande vragen: Vind je het filmpje belachelijk? Kun je toch verklaren waarom Amerikaanse scholieren dit filmpje moesten zien? Deze dia dient om presentisme te ‘triggeren’. Het is de bedoeling dat in de klasdiscussie over de antwoorden het belang van contextualiseren en het gevaar van presentisme bij het verklaren van het verleden wordt benadrukt!

Tijd en locatie Tijdvak: 10 Naam tijdvak: Tijd van Televisie en Computer Periode: Moderne Tijd Tijd: 1900 -2000 Schaal: mondiaal Docent legt uit in welke tijd we zitten, welk KA wordt behandeld en welke KA nog gaan komen.

Docent legt uit waar wij zitten, wat al geweest is en wat nog gaat komen!

Hoe begon de Koude Oorlog? Na de Russische Revolutie van 1917 kwam in Rusland de communistische partij aan de macht  begin SU In WOII werkten de SU en de VS samen in de strijd tegen Nazi-DU Tegen het einde WO II liep de spanning op, onder meer door onenigheid over de vredesregeling met DU en de verschillende ideologieën

Hoe begon de Koude Oorlog? Verschillen tussen VS en SU: VS: kapitalistisch, democratisch, individuele vrijheid en vrije markeconomie/vrijhandel SU: communistisch, totalitair, weinig individuele vrijheid en planeconomie/vijfjaren plannen

Hoe begon de Koude Oorlog? De spanning en het wantrouwen tussen de VS en de SU kwamen voor het eerst boven water tijdens twee conferenties Conferentie van Jalta (februari 1945) Conferentie van Potsdam (juli 1945) Doel van beide conferenties is te komen tot een vredesregeling met Duitsland en hoe om te gaan met de nieuwe machtsverhoudingen in Europa De spanning stijgt als blijkt dat Stalin niet van plan is om vrije verkiezingen te organiseren in de bevrijde Oost- Europese landen  wantrouwen neemt toe!  controle over gebieden die van strategisch belang werden geacht (streven naar invloedssferen)

Vergelijken van twee perspectieven Vorm twee- of drietallen Overleg eerst en noteer dan het antwoord op de onderstaande vragen Je mag het tekstboek en andere hulpmiddelen gebruiken De vragen worden na afloop besproken in een klasdiscussie Leg uit hoe de VS de SU zagen Leg uit hoe de SU de VS zagen Leg uit welke regeringsvorm de VS wilde in het overwonnen Duitsland Leg uit welke regeringsvorm de SU wilde in het overwonnen Duitsland Leg uit waarom de SU vonden dat zij mochten bepalen hoe het verder ging met veel Oost-Europese landen, maar dat de VS het hier niet mee eens waren

Opzet les 3 Onderwerp: McCarthy Het rare verleden Reconstructie van de historische context Vergelijken van twee verschillende perspectieven

Het rare verleden Bekijk het onderstaande filmpje https://www.youtube.com/watch?v=MzKW-oz1Lbw Het filmpje is een lied over de periode in de jaren 1950 dat er veel communisten in Amerika werden opgepakt. Soms was een vage beschuldiging van bijvoorbeeld een buurman genoeg om iemand te doen belanden in een Amerikaanse cel. Geef antwoord op de onderstaande vragen: Vind je dat mensen op basis van een vage beschuldiging de cel in kunnen? Kun je toch verklaren waarom sommige Amerikaanse personen op basis van vage beschuldigingen werden opgepakt? Deze dia dient om presentisme te ‘triggeren’. Het is de bedoeling dat in de klasdiscussie over de antwoorden het belang van contextualiseren en het gevaar van presentisme bij het verklaren van het verleden wordt benadrukt!

Het rare verleden Get That Communist, Joe: The Kavaliers [1954] Joe, come here a minute I get a red hot tip for you, Joe See that guy with the red suspenders Driving that car with the bright red fenders I know he's one of those heavy spenders Get that Communist Joe He's fillin' my gal with propaganda And I'm scared she will meander Don't want to take a chance that he'll land her Get that Communist Joe He's a most revolting character And the fellas hate him so But with the girls this character Is a Comrade Romeo Since my love he's sabotaging And the law he has been dodging Give him what he deserves, jailhouse lodging Get that Communist Joe (Get that Shmo, Joe)

Tijd en locatie Tijdvak: 10 Naam tijdvak: Tijd van Televisie en Computer Periode: Moderne Tijd Tijd: 1900 -2000 Schaal: VS Docent legt uit in welke tijd we zitten, welk KA wordt behandeld en welke KA nog gaan komen.

Docent legt uit waar wij zitten, wat al geweest is en wat nog gaat komen!

McCarthy "I have in my hand 57 cases of individuals who would appear to be either card carrying members or certainly loyal to the Communist Party, but who nevertheless are still helping to shape our foreign policy."

McCarthy McCarthy (1908 -1957) was een Amerikaans politicus van de Republikeinse Partij McCarthy werd vooral bekend door zijn felle retoriek (toespraken) in de campagne tegen Amerikaanse communisten in het midden van de jaren vijftig

McCarthy Van 1950 tot 1953 bleef McCarthy de Amerikaanse regering ervan beschuldigen dat zij onvoldoende deed om het communisme binnen haar gelederen en organisaties te bestrijden Door zijn plotse roem had hij een aanmerkelijk aantal volgelingen gekregen en een aanzienlijke bron van inkomsten Gevolg was dat er veel Amerikanen verdacht werden van communistische praktijken en deze personen werden dan ook vaak opgepakt

McCarthy De Amerikaanse Senaat oordeelde in 1954 met 65 tegen 22 stemmen dat McCarthy zich schuldig had gemaakt aan ”gedrag dat strekt tot eerverlies” McCarthy had zich namelijk schuldig gemaakt aan corruptie Een documentaire (van Murrow) zorgde voor een nationale omslag in de populariteit van McCarthy

Vergelijken van twee perspectieven Vorm twee- of drietallen Overleg eerst en noteer dan het antwoord op de onderstaande vragen Je mag het tekstboek en andere hulpmiddelen gebruiken De vragen worden na afloop besproken in een klasdiscussie Leg uit dat zelfs in het ‘vrije’ Amerika mensen zonder proces in de cel konden belanden in de jaren 1950 Leg uit hoe de SU reageerde op het oppakken van mensen die symphatiek stonden ten opzichte van het communisme

Opzet les 4 Onderwerp: de Berlijnse Muur Het rare verleden Reconstructie van de historische context Vergelijken van twee verschillende perspectieven

Het rare verleden Bekijk het onderstaande filmpje https://www.youtube.com/watch?v=4zT9Iq9uc4U Het filmpje gaat over de bouw van de Berlijnse muur in 1961 en is gemaakt door Schooltv Geef antwoord op de onderstaande vragen: Vind je dat familie van elkaar mag worden gescheiden door de bouw van een muur? Kun je toch verklaren, ondanks dat families van elkaar werden gescheiden, dat de Berlijnse Muur werd gebouwd? Deze dia dient om presentisme te ‘triggeren’. Het is de bedoeling dat in de klasdiscussie over de antwoorden het belang van contextualiseren en het gevaar van presentisme bij het verklaren van het verleden wordt benadrukt!

Tijd en locatie Tijdvak: 10 Naam tijdvak: Tijd van Televisie en Computer Periode: Moderne Tijd Tijd: 1900 -2000 Schaal: Europa Docent legt uit in welke tijd we zitten, welk KA wordt behandeld en welke KA nog gaan komen.

Docent legt uit waar wij zitten, wat al geweest is en wat nog gaat komen!

De Berlijnse Muur 1949: Bondsrepubliek Duitsland (BRD) opgericht Een paar maanden later volgden de communisten in het oosten met een eigen staat: de DDR Duitse deling een feit (zie plaatje) In 1961 kwam het onder Kennedy (VS) en Chroesjtsjov (SU) tot een crisis rond West-Berlijn West-Berlijn had een belangrijke symboolfunctie voor de Westerse wereld en bood bovendien voor DDR-burgers een vluchtweg naar het Westen

De Berlijnse Muur Het scheefgroeien van de economische situatie tussen Oost-Duitsland en West- Duitsland zorgde ervoor dat steeds meer inwoners van de DDR naar het Westen vluchtten De politieke leiders van Oost-Duitsland en de SU: Ulbricht en Chroesjtsjov, besloten in 1961 dan ook tot een zeer drastische maatregel

De Berlijnse Muur De bouw van een muur rondom West-Berlijn moest gaan zorgen voor het stopzetten van al het ongewenste grensverkeer tussen West- Berlijn en het Oostblok In de nacht van zaterdag 12 augustus op zondag 13 augustus 1961 werd door de Oost-Duitsers begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur, een betonnen constructie van maar liefst 45,3 kilometer lang die West-Berlijn maar liefst 28 jaar fysiek zou gaan scheiden van Oost-Berlijn en de DDR

Vergelijken van twee perspectieven Vorm twee- of drietallen Overleg eerst en noteer dan het antwoord op de onderstaande vragen Je mag het tekstboek en andere hulpmiddelen gebruiken De vragen worden na afloop besproken in een klasdiscussie Leg uit waarom de SU en de DDR de Berlijnse Muur bouwden Leg uit hoe de reactie van de VS was op de bouw van de Berlijnse Muur door de SU en de DDR Leg uit dat de bouw van de Berlijnse Muur past bij het politieke systeem van de SU, maar indruist tegen het politieke systeem van de VS

Opzet les 5 Onderwerp: De Cuba-crisis Het rare verleden Reconstructie van de historische context Vergelijken van twee verschillende perspectieven

Het rare verleden Bekijk het onderstaande filmpje https://www.youtube.com/watch?v=C1jfFgUKyO8 Het filmpje toont het verloop van de Cuba-crisis. De wereld was nog nooit zo dichtbij het uitbreken van een nieuw wereldoorlog. Geef antwoord op de onderstaande vragen: Denk jij dat er nu nog zo’n conflict zou kunnen voorkomen en dat een derde wereldoorlog zou kunnen uitbreken? Kun je verklaren dat door de Cuba-crisis de wereld erg dichtbij het uitbreken van een derde wereldoorlog was? Deze dia dient om presentisme te ‘triggeren’. Het is de bedoeling dat in de klasdiscussie over de antwoorden het belang van contextualiseren en het gevaar van presentisme bij het verklaren van het verleden wordt benadrukt!

Tijd en locatie Tijdvak: 10 Naam tijdvak: Tijd van Televisie en Computer Periode: Moderne Tijd Tijd: 1900 -2000 Schaal: mondiaal Docent legt uit in welke tijd we zitten, welk KA wordt behandeld en welke KA nog gaan komen.

Docent legt uit waar wij zitten, wat al geweest is en wat nog gaat komen!

Cuba-crisis De meest riskante confrontatie tussen de VS en de SU ontstond in oktober 1962 door de voorbereidingen door de SU voor installatie van Russische raketten op Cuba Beide partijen namen tijdens de Cubacrisis grote risico’s en een atoomoorlog leek dichterbij dan ooit In 1959 koos Cuba, onder leiding van Fidel Castro, voor een communistisch systeem Cuba lag strategisch voor een eventuele communistische aanval tegen de Verenigde Staten

Cuba-crisis In oktober 1962 ontdekten de Amerikanen dat er kernraketten waren geplaatst op het eiland Er werd direct overgegaan tot het beramen van een plan hoe hiermee om te gaan Een plan van een directe nucleaire aanval werd meteen afgewezen Er werd besloten om een militaire blokkade tegen Cuba op te werpen

Cuba-crisis Enkele dagen later kwam het bijna tot een militair treffen, toen Sovjet schepen met kernraketten aan boord de blokkadezone van de Verenigde Staten naderden. Uiteindelijk werd er ternauwernood een akkoord bereikt tussen Kennedy en Chroejtsjov, waarbij Chroejtsjov zich moest terugtrekken Tevens werd er besloten dat er een hotline zou komen tussen Washington en Moskou

Vergelijken van twee perspectieven Vorm twee- of drietallen Overleg eerst en noteer dan het antwoord op de onderstaande vragen Je mag het tekstboek en andere hulpmiddelen gebruiken De vragen worden na afloop besproken in een klasdiscussie Leg uit dat de SU vond dat zij in hun recht stonden om rakketten te plaatsen op Cuba Leg uit dat de VS het plaatsen van deze rakketten beschouwde als een bedreiging Leg uit wie als winnaar uit de bus kwam na afloop van de Cuba- crisis: de VS of de SU