Omgevingswet (kamerstuknr. 33 962) Op weg naar het beleids- paradijs of Nog dieper de put in????

Doel van presentatie Inzicht geven in: Vooral: enige grip op doel, reden, begrippen, structuur en werking van de Omgevingswet Secundair: schets gevolgen voor rol provincie in relatie tot Ev, geluid, lucht

Historie publieke taak overheid Tot 1900: openbare veiligheid incl. bedreigingen voor leven en eigendom Vanaf 1900: uitbouw rol overheid -1920 Woningwet -1960 Ruimtelijke ordening -1970 aanpak specifieke milieuproblemen (sectorbeleid) -1990 integrale aanpak milieuproblemen Vanaf 2000: Integratie van bouw-, ro. en milieuregelgeving (Chw, Wabo en en in 2020 Omgevingswet)

Omgevingswet vervangt o.m. Wet ruimtelijke ordening Crisis- en herstelwet Wet natuurbescherming Wet milieubeheer Wabo Wet luchtverontreiniging Wet geluidhinder En deels ipv Wet luchtvaart

Omgevingswet in feite…. Enigszins geforceerde poging om vooral de voormalige VROM-wetgeving in een keurslijf te duwen

Ow: waarom eigenlijk?? Huidige regels leggen: te veel nadruk op zekerheid en te weinig op ontwikkeling te weinig ruimte voor duurzame ontwikkeling en regionale differentatie

Doel Ow Doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling van fysieke leefomgeving (ontwikkelfunctie) Bereiken en in stand houden veilige en gezonde fysieke leefomgeving/goede omgevingskwaliteit (beschermingsfunctie)

En met het oog op… Duurzame ontwikkeling dus voorzien in behoefte van huidige generatie en toekomstige generaties……. Wij ….. en … Zij….

Juridische architectuur Prov. omgevingsverordening Gemeentelijk omgevingsplan De OW en rijksregelingen: Omgevingsbesluit, besluit kwaliteit leefomgeving, en twee amvb’s activiteiten

Kernbegrip 1: fysieke leefomgeving = Bouwwerken Infrastructuur Cultureel erfgoed Landschappen Natuur Bodem, water, lucht Of wel delen van ‘materiele natuur en cultuur’

Kernbegrip 2: gevolgen voor de fysieke leefomgeving door Wijzigen van onderdelen van de fysieke leefomgeving of het gebruik daarvan Gebruik natuurlijke hulpbronnen emissies, hinder en risico’s Gevolgen voor mens via fysieke leefomgeving

Dus regels kunnen worden gegeven Voor de fysieke leefomgeving En voor activiteiten met gevolgen voor de fysieke leefomgeving

Overheidsregulering Welk overheidshandelen: taken en bevoegdheden Taak: verplichting incl. beheer (bv. vaststellen omgevingsvisie) Bevoegdheid: het recht tot het nemen van een besluit (stellen van regels, verlenen van een omgevingsvergunning)

Voorwaarden voor provinciale taak- en bevoegdheidsuitoefening Voorwaarde 1. De uitoefening van de taken en bevoegdheden wordt overgelaten aan de gemeente, tenzij daarover andere regels zijn gesteld. Deze regels zijn vaak ruim en dus is prov. bevoegd actief te worden op terreinen, maar:

Provinciale taakuitoefening: subsidiariteitsbepaling Een bestuursorgaan van een provincie oefent een taak of bevoegdheid, als dat bij de regeling daarvan is bepaald, alleen uit als dat nodig is: met het met het oog op een provinciaal belang en dat belang niet op een doelmatige en doeltreffende wijze door het gemeentebestuur kan worden behartigd, of voor een doelmatige of doeltreffende uitoefening van de taken en bevoegdheden op grond van deze wet of de uitvoering van een internationaalrechtelijke verplichting.

Verder specifieke taken aan provincie toegekend o.a. Provincie: gebiedsgerichte coördinatie van gemeentelijke taakuitoefening stiltegebieden, grondwater Beschermen staat en werking van provinciale (spoor)wegen en kleine luchthavens

Ow: Structuur Regels rechtstreeks gericht op activiteiten in fysieke leefomgeving: burgerregulering Regels regulering bestuurlijk handelen overheden: overheidsregulering

Burgerregulering gaat over activiteiten Bouwen en gebruiken van bouwwerken Aanleg of uitbreiding van werken, zoals van infrastructuur (wegen, spoorwegen) milieubelastende activiteiten (Seveso en richtlijn industriele emissies) beperkingengebiedactiviteit: gebied met beperkingen vanwege aanwezigheid luchthaven, (spoor), weg. ,

Vormen van burgerregulering Projectbesluit Omgevingsvergunning Algemene regels

Projecten Vooral activiteiten met publiek belang.

Projectbesluit: wanneer Aanleg of uitbreiding van rijkswegen, spoorwegen: verplicht provincie: bv. provinciale (spoor)wegen en en windenergieparken: bevoegdheid

Projectbesluit: waarom? Aparte procedures (zwaarder) Specifieke rechtsgevolgen (meer rechten voor de initiatiefnemer)

Omgevingsvergunning: wanneer Een bouwactiviteit Een afwijkactiviteit (van het omgevingsplan) (tenzij uitgezonderd) Brandveilig gebruiksactiviteit Milieubelastende activiteit(mits aangewezen: Seveso- en rl ind. emissiesactiviteiten) Een beperkingengebiedactiviteit mbt onder meer een weg en een luchthaven Activiteiten aangewezen prov. omgevingsverordening

Omgevingsvergunning: bevoegd gezag Gemeente, tenzij rijk of provincie aangewezen Provincie: Seveso en rl industriele emissies en beperkingengebiedactiviteiten voor luchthavens en lokale spoorwegen

Omgevingsvergunning: beoordelingsregels Aanvragen worden getoetst aan: Vwb milieubelastende activiteiten, aan beoordelingsregels veiligheid, gezondheid en milieu. Vwb beperkingengebiedactiviteit, regels voor behoud van de staat en werking van bv een luchthaven voor nadelige gevolgen van een bga.

Rechtstreeks werkende regels: Rijk Voor onder meer: milieubelastende activiteiten (met maatwerk, BBT: huidige Activiteitenbesluit) Beperkingengebied activiteit bij Rijkswegen en Schiphol

Grondslag rechtstreeks werkende regels: provincie/gemeente In omgevingsplan en omgevingsverordening kunnen regels worden gegeven voor activiteiten met gevolgen voor fysieke leefomgeving. Omgevingsplan deelt functies aan locaties toe en stelt daarvoor regels (bestemmingsplan).

Taken: Omgevingsvisie Gemeente mogen, provincies en rijk moeten deze vaststellen

Omgevingsvisie Hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming en het behoud van het grondgebied, de hoofdzaken van het voor de fysieke leefomgeving te voeren integrale beleid.

Een belangrijk programma gemeenten Als aannemelijk is dat niet wordt voldaan of niet zal worden voldaan aan een omgevingswaarde, stellen b en w van de gemeente waar dat het geval is een programma vast, gericht op het voldoen aan die omgevingswaarde, tenzij door de wetgever een ander bestuursorgaan is aangewezen.

Omgevingsvisie Rechtsgevolg: Niets in de wet. Alleen zelfbindend: vooral in politiek-bestuurlijke zin.

Programma Twee typen: Verplichte Facultatieve

programma’s: verplichte Actieplan geluid Bij dreigende overschrijding van een omgevingswaarde (B en W, tenzij bv GS zijn aangewezen) Programmatische aanpak

Programma: algemene inhoud Een programma bevat voor een of meer onderdelen van de fysieke leefomgeving: een uitwerking van het te voeren beleid voor de ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming of het behoud daarvan, maatregelen om aan een of meer omgevingswaarden te voldoen of een of meer andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving te bereiken.

Omgevingswaarden Een omgevingswaarde bepaalt voor de fysieke leefomgeving: de gewenste staat of kwaliteit, b. de toelaatbare belasting door activiteiten, c. de toelaatbare concentratie stoffen.

Omgevingswaarden: wie Rijk (voor luchtkwaliteit verplicht) Provincie (behalve voor rijkswaarden en toep. Subsidiariteitsbepaling) Gemeente (tenzij rijks- of provinciewaarden)

Omgevingswaarden: hardheid Aangegeven moet worden of een ow een resultaatsverplichting, inspanningsverplichting of andere, daarbij te omschrijven verplichting met zich brengt, MAAR…..

Omgevingswaarden Omgevingswaarden werken op zichzelf niet door bij de vaststelling van besluiten, zoals regelgeving en omgevingsvergunningen.

Omgevingswaarde: uitwerking Of instructieregels Of programmatische aanpak Of beoordelingsregels En bij (dreigende) overschrijding: programma Verder verplichte monitoring

Programmatische aanpak Afzonderlijk besluitvormingskader met uitvoeringsplicht voor aangewezen bestuursorganen (met eventueel afwijken van de reguliere bepalingen Ow)…

Instructieregels (beoordelingsregels/instructies Instructie (beoordelings)regels: voor categorieen van gevallen Instructies: voor een specifiek geval

Instructieregels: wie Rijk en provincie (miv subsidiariteitsbepaling)

Istructieregels: inhoud Regels over uitoefening van taken of bevoegdheden door bestuursorganen om te voldoen aan omgevingswaarden of voor het bereiken van andere doelstellingen.

Provinciale instructieregels: voor welke taken en bevoegdheden? Een programma van GS of een programmatische aanpak anders dan van het Rijk Een omgevingsplan Een projectbesluit van GS

Voor provincie relevante rijksinstructieregels Ten aanzien van programma’s onder andere Internationaal rechtelijke verplichtingen (luchtkwatiteit) De richtlijn omgevingslawaai Ten aanzien van omgevingsverordening gezondheid en milieu met betrekking tot het voorkomen of beperken van geluidhinder in stiltegebieden, Projectbesluit en gemeentelijke omgevingsplan veiligheid, gezondheid en milieu ivm de externe veiligheid gevaarlijke stoffen, gezondheid mbt geluid (spoor)wegen en industrieterreinen, veiligheid en gezondheid luchthavens beperkingen in beperkingengebied ivm externe veiligheid en geluid

Provinciale omgevingsverordening: onderwerpen o.a. Gebiedsgerichte coordinatie van uitoefening gemeentelijke taken en bevoegdheden Voorkomen of beperken van geluidhinder in stiltegebieden Nadelige gevolgen van burgerluchthavens van regionale betekenis en provinciale spoor(wegen)

Taken en bevoegdheden: wie? De gemeente tenzij anders is bepaald.

Handhaving: wie Kort gezegd: bevoegd gezag. Vaak gemeente.

Bestuursrechtelijke handhaving wat? Houden toezicht op naleving Behandeling klachten daarover Opleggen sancties

En wat gaat de Ow nou voor ons betekenen?

Lastig, te beantwoorden vraag Miranda, want veel nog onduidelijk Lastig, te beantwoorden vraag Miranda, want veel nog onduidelijk. Inhoudelijke onderwerpen worden vooral in lagere regelgeving uitgewerkt. Daarom alleen schets.

Gevolgen voor geluid/provincie/industrielawaai Algemene regels voor geluid voor niet-vergunningplichtige milieubelastende activiteiten Beoordelingsregels voor geluid vergunningplichtige milieubelastende activiteiten

Gevolgen geluid/provincie/vervoer Rijksinstructieregels voor projectbesluit voor provinciale wegen/spoorwegen (gpp-regeling??) Monitoring: geluidbelastingkaarten voor provinciale wegen en spoorwegen Programma: actieplannen provinciale wegen/spoorwegen met toepassing van rijksinstructieregels Stiltegebieden in omgevingsverordening met in acht neming van rijksinstructieregels Beperkingen aan gebruik gronden van beperkingengebieden luchthavens van regionale betekenis

Gevolgen voor lucht/provincie/ Algemene regels voor lucht voor niet-vergunningplichtige milieubelastende activiteiten Beoordelingsregels voor lucht vergunningplichtige milieubelastende activiteiten Verplichte omgevingswaarde tuv EU-rl Aanwijzen van zones en agglomeraties ihk rl Rijksinstructieregels voor programma’s voor luchtkwaliteit Toepassing programmatische aanpak Alarmeringsregeling

Externe veiligheid/provincie/inrichtingen Algemene regels voor ev niet-vergunningplichtige milieubelastende activiteiten Beoordelingsregels voor ev vergunningplichtige milieubelastende activiteiten Instructieregels voor ev een omgevingsplan/omgevingsverordening Landelijk register externe veiligheid

Externe veiligheid/vervoer Wvgs/basisnet: voor de bron blijft bestaan, voor de ro naar Ow. Rijksinstructieregels voor: projectbesluit voor bv. provinciale wegen/spoorwegen Denkbaar is de programmatische aanpak

Grootste zorgpunt: Over steeds meer moet in dezelfde tijd worden besloten: enorme eis aan het organisatievermogen van de overheid.

Vragen en antwoorden