PROJECT Natuurtuin bij een woon- en zorgcentrum Senioren actief in groenkamers Voorstelling van mezelf: - Ann Cassier, opleiding Landschaps- en tuinarchitecte, natuurgids en vrijwilligerswerk - medewerker van NP educatie, Turnhout: organiseren vormingsactiviteiten - medewerker voor het project ‘Natuurtuin bij een woon- en zorgcentrum’ Hoe is het project tot stand gekomen? - JD - overleg met ASR - een initiatief van de lokale vrijwilligers van Natuurpunt, zij zagen hierin een kans om de natuur dichter bij de mensen te brengen. - contact opgenomen met Alfons Smet Residenties om het idee voor te leggen en ook met Natuurpunt Educatie om meer ondersteuning te hebben om het project te kunnen uitvoeren. - Natuurpunt Educatie is op deze vraag ingegaan en heeft meermaals overleg gepleegd met Alfons Smet Residenties. - Alfons Smet Residenties ecologie en duurzaamheid in hun project een duidelijke plaats willen geven is er een overeenkomst ontstaan tussen Natuurpunt Educatie en Alfons Smet Vastgoed en heeft Natuurpunt Educatie de opdracht gekregen om de natuureducatieve tuin te ontwikkelen. - Het bouwproject staat los van dit project, er is reeds een goedkeuring voor het bouwproject, het ontwerp van de natuurtuin en de infrastructuur wordt apart ingediend. - indienen project bij Vlaamse Overheid, project met Velt, ‘Natuurtuinen voor en door woon- en zorgcentra’, kaderde in het project 2012: Europees jaar van het actief ouder worden - kans om een proefproject te starten Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout

Voorstelling van het project Liggingsplan Korte voorstelling van het project: - ligging: hoek Lukasstraat en Oude Markt (plannetje) - Oude site Smet Boringen - bedrijfsgebouwen, parkings, afsluitmuur en opslagterreinen - vakkundig afgebroken en gesaneerd Ligging van het terrein in de gemeente Dessel 2 2

Voorstelling van het project Gewestplan Gewestplan: - gebouwen op woongebied - tuin op agrarisch gebied, afspraak met ADLO, vertuining laag houden - bos: ontginning en compensatie of kapping en omvorming tot loofbos - een mantel meegeven, inwerken in het geheel 3 3

Voorstelling van het project Bestaande toestand Hoek Oude Markt Lukasstraat Ligging: - hoek Lukasstraat en Oude Markt - Lukasstraat: bebouwd met eengezinswoningen, vrijstaand en gekoppeld en onbebouwde percelen - laanbeplanting In nota architect: - voetpad en fietspad gekoppeld aan brandweg - bestaande bomenrij behouden en opgaan in grotere groepen - de 2 toegangen accentueren door bomen 4 4

Voorstelling van het project De gebouwen De oude gevel blijft behouden De gebouwen: - uitleg gevel, behouden, Heemkundige kring, integreren in nieuwbouwproject - niet geklasseerd, noch opgenomen in de inventaris voor bouwkundig erfgoed

Voorstelling van het project De gebouwen 90-tal serviceflats en 60-tal rusthuisbedden Voorstelling van de gebouwen Nieuwe gebouwen: voorstelling van de architecten (foto’s) - gekozen om een woon- en zorgcampus te ontwikkelen waarbij de serviceflats de kern vormen voorzien van alle zorgen en faciliteiten - zorgkamers op bovenste verdieping - mooie oriëntatie: lang gebouw evenwijdig met Lukasstraat, kamers en flats aan zowel oost als westzijde - door een slingervorm, sluit links en rechts aan bij de bestaande bebouwing, zo ontstaan er diverse binnen- en buitenruimten, door de vorm van het gebouw zelf, hierdoor gaat het gebouw op in de tuin en de natuur - intern is het gebouw opgevat als een middeleeuws dorp, geen enkele muur staat haaks of evenwijdig, perspectieven steeds wisselend open en gesloten zijn, steeds iets verrassend te beleven - materiaal: - streekeigen baksteenmetselwerk, buitenschrijnwerk in hout en dakranden in koper - duurzame, krachtige en natuurlijke materialen, worden mooier met het verstrijken van de tijd, verwerking op ambachtelijke wijze - vormgeving hedendaags en ganse volume is als een beeldhouwwerk uitgewerkt - op gebied van duurzaamheid hoog scoren, hoogste dak om regenwater op te vangen en te recupereren voor de toiletten - andere daken terras of groendak 6 6

Voorstelling van het project De gebouwen Inplanting: - nieuwe gebouwen: - mooie orientatie: lang gebouw evenwijdig met Lukasstraat, kamers en flats aan zowel oost als westzijde - door een slingervorm, sluit links en rechts aan bij de bestaande bebouwing, zo ontstaan er diverse binnen- en buitenruimten, door de vorm van het gebouw zelf, hierdoor gaat het gebouw op in de tuin en de natuur - tussen hoekgebouw en seniorie is een doorgang voorzien naar open ruimte achteraan, doorgang tussen de 2 gebouwen in. - vormgeving hedendaags en ganse volume is als een beeldhouwwerk uitgewerkt - op gebied van duurzaamheid hoog scoren, hoogste dak om regenwater op te vangen en te recupereren voor de toiletten - andere daken terras of groendak Plattegrond inplanting gebouwen 7 7

Voorstelling van het project De bouwgrond De bouwgrond: oriëntatie De bouwgrond voor de service flats

Voorstelling van het project De natuurtuin Plaats van de natuurtuin: - bestaande toestand: - weilanden, oude boomgaard, bestaand dennenbos Het terrein voor de natuurtuin

Voorstelling van het project Het uitzicht Uitzicht naar achteren toe, de weilanden Het uitzicht: omliggende percelen - behouden, inwerken, tuin laten overlopen in landbouwgebied

Omschrijving van het project Ontwerpen van een natuurtuin Uitbouwen van een educatieve werking - Natuur en natuurbeleving staan centraal - Voor en met senioren - Ondersteuning door vrijwilligers Ontwerpen natuurtuin: - infrastructuur: landschapsarchitect Ludoviq Devriendt - natuurtuin Voor en met senioren Ondersteuning door vrijwilligers - deze 2 samen komen we dus bij jullie uit - een oproep aan al de Desselse verenigingen, senioren Project gedragen door vrijwilligers: - in het ontwerp meedenken - educatief: ondersteunen, leiden van een activiteit of workshop Prikkeling bij de senioren en bewoners: - mee denken - beleving staat centraal Overkoepelend: - niet enkel natuur, ook welzijn en verzorging Tuinconcept: ecologische en educatieve begeleiding Educatieve werking: opstart en coördinatie: - opstarten stuurgroep - uitwerken educatieve natuuractiviteiten - uitwerken educatief ontdekkingsboekje en informatiefolder - concept bebording

Concept De natuurtuin Infrastructuur rond de woningen en de natuurtuin vormen één concept Ieder deel heeft zijn eigenheid De natuurtuin vervult verschillende functies Het is een sterk ecologisch gegrond concept Er is een verbinding van het domein met de ruimere omgeving Het open zicht naar de weilanden wordt er mee in betrokken Semi openbaar karakter: - toegangkelijkheid - betrokkenheid met de buurt Verbindingsdomein: ruimere omgeving - Den Bunt, wandelpad mee in verwerken Eigenheid per deel: concept dichtbij en veraf - plaatsen elementen die waardevol zijn dicht bij de bewoners - kruidenhoek, leibomen, insectenmuur,… - tuin veraf: sterk ecologisch gegrond - functie: rust en ruimte beleven, ontmoeten, ontdekken, leren, voelen en zien en ruiken, genieten,.. Concept van de natuurtuin verbinden met het terrein Verschillende functies in de tuin: - functionaliteit zo groot mogelijk maken, opzetten educatieve werking - samenwerkingsproject educatieve coördinator en ontwerper, beide essentiële rol

Concept Educatieve werking Het beleven van rust en ruimte Ontmoeting tussen verschillende doelgroepen Opzetten van een educatieve werking met vrijwilligers Voelen, zien en ruiken Natuurbeleving Ontdekken Proeven Creëren Al de functies zijn bedoeld voor erg verscheiden doelgroepen: - bewoners - familieleden - personeel - natuur-vrijwilligers - kinderen - gezinnen, bezoekers, inwoners,… De functies van de tuin en de doelgroepen die we wensen te bereiken moeten weerspiegeld zijn in de inrichting van de tuin Integreren door voor de verschillende functies specifieke ruimten te voorzien en met elkaar verbonden zijn

Mogelijkheden - Ideeën Nestkasten Vogel- en nectarbosje Poel Loofbos Pluktuin Insectenwand Bloemenweide Beestentoren 14 14

Mogelijkheden - Ideeën Klein fruit Takkenvlechtwerk Fruitbomen Aanleg hagen Belevingstuin Rotstuin met kruiden 15 15

Inspiratie Samenwerking Kringloop Biodiversiteit Bodem Gezondheid Samenhang Schoonheid Leven Seizoenen

Afsluiting - Oproep Wij zoeken: Enkele mensen die interesse hebben om de educatieve werking van een natuurtuin mee uit- en op te bouwen. Wil je jouw ervaring en kennis delen met anderen dan is dit een uitgelezen kans. Natuurpunt Educatie wil samen met lokale vrijwilligers een educatief traject opzetten rond een plaatselijke natuurtuin te Dessel. Oproep is een uitnodiging, iedereen is welkom, op elk moment instappen. Wij willen de mensen er vanaf het begin mee bij betrekken, samenwerking Handje toesteken, educatieve activiteit, ideeën aanbrengen, kennis delen,… 17 17

Contactgegevens Ann Cassier Tel: 014/47.29.50 Projectmedewerker Tel: 014/47.29.50 ann.cassier@natuurpunt.be 18 18