Hoofdstuk III: Griekenland Les 3: Par 2, Het bestuur van de polis

HOE GROEPEN MET ELKAAR OMGAAN Maatschappijmodel GELD & WERK ECONOMIE HOE GROEPEN MET ELKAAR OMGAAN VERHOUDINGEN SOCIALE NORMEN/WAARDEN KUNST RELIGIE CULTUUR OVERHEID POLITIEK BESTUUR

3000 2000 1500 1000 700 400 200 1 Bestuur van de Polis De nederzettingen eerste nederzettingen kenden waarschijnlijk hoofdmannen. Hoofdmannen werden uiteindelijk vorsten of monarchen. Om hen heen ontstond een klein gezelschap van machtige families. Zij vormden de aristocratie. Vanaf circa 800 VC verdwijnen de monarchen en heeft de aristocratie de macht. Soms steeg er iemand op uit hun midden / greep de macht en werd alleenheerser oftewel tiran

Veranderingen in het bestuur 3000 2000 1500 1000 700 400 200 1 Veranderingen in het bestuur Door de overbevolking en opkomst van de handelaren en hun groeide rijkdom én belangrijkheid kwam de macht van de adel onder druk te staan Handelaren zorgden ervoor dat de stad kon blijven eten haar producten kon verhandelen Hoe nu om te gaan met de veranderde economische macht? Twee uitersten Versterking greep van de macht door de heersende klasse: Sparta of Invoering democratie: Athene

Democratie; bijvoorbeeld Athene 3000 2000 1500 1000 700 400 200 1 Democratie; bijvoorbeeld Athene Door het volk regeren, d.w.z. de officiële burgers van de stad, dat heet democratie (demos = volk) Kleisthenes stelt deze bestuursvorm voor in 509 VC Het werd een directe democratie Alle vrije mannen mochten deelnemen aan de volksvergadering; vrouwen, slaven, buitenlanders en jongeren mochten niet stemmen

Democratie; bijvoorbeeld Athene 3000 2000 1500 1000 700 400 200 1 Democratie; bijvoorbeeld Athene Maar besturen met z’n allen in een volksvergadering is niet zo handig Oplossing De volksvergadering koos uit haar midden de Raad van 500 en uit hun midden werd een aantal (vijftigtal) bestuurders voor de dagelijkse gang van zaken gekozen (1 jaar zitting) Deze raad vormden het dagelijks bestuur. Samen met ambtenaren zorgden zij voor een goed verloop van allerlei praktische zaken.

Pnyx

Democratie; bijvoorbeeld Athene 3000 2000 1500 1000 700 400 200 1 Democratie; bijvoorbeeld Athene Een bijzondere bestuurder was de legerleider(s) Deze positie gaf hem veel macht; macht die misbruikt kon worden De Atheners wilden niet dat één persoon zoveel macht had, maar soms moest dat wel even Om er voor de zorgen dat de generaal niet teveel macht kreeg, waren er verschillende oplossingen De job was maar voor één jaar, of soms zolang als een oorlog duurde Na de oorlog ging de generaal een bepaalde tijd vrijwillig in ballingschap Of hij werd gedwongen door een schervengericht de polis (tijdelijk of voorgoed) te verlaten

Sparta – een andere samenleving 3000 2000 1500 1000 700 400 200 1 Sparta – een andere samenleving De Spartanen kozen een andere oplossing voor hun voedselschaarste, oftewel hoe voed ik mijn groeiende bevolking Men besloot omliggende gebieden, poleis te onderwerpen en hen belasting te laten betalen in de vorm van graan Vooral het gebied van de Messiniërs zagen de Spartanen als hun achtertuin

Sparta – een andere samenleving 3000 2000 1500 1000 700 400 200 1 Sparta – een andere samenleving De Spartaanse samenleving veranderde in één opzicht niet. De aristocratie bleef de baas. Anderzijds werd de polis steeds militaristischer Jongens werden regelrecht opgevoed als militair Ook meisjes kregen sport en een militaire training om in geval van nood de stad te kunnen verdedigen Trouw, moed en onverschrokkenheid waren de belangrijkste waarden in de Spartaanse samenleving Voor mietjes, zachtgekookte eieren (lees: Atheners) was geen ruimte Maar net als bij de Atheners was de plaats van de vrouw in huis. Dat was haar domein. Daarbuiten waren de mannen de baas!

Huiswerk Lees par 2 Maak 4 & 5