Agile aanpak volgens scrum Agile development approach for BVH Martin van Gunst

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Over mijzelf Genchig enbutsu - Gaat zien, ga naar de echte plaats en zie wat er daadwerkelijk gebeurt.  Festina lente - haast je langzaam (Augustus) ‘Festina lente, sed festina’ luidt de spreuk officieel, oftewel: ‘Haast je langzaam, maar haast je’. Het was het motto van Keizer Augustus (regeerde rondom de jaartelling). Hij begreep goed dat mensen zich optimaal ontwikkelen door groei waarbij snelheid van handelen en geduld; roekeloosheid en zelfbeheersing hand in hand gaan. Het is een advies om niet als een dolle stier rond te rennen maar om beheerst en als de situatie daarom vraagt, zowel in te kunnen houden als ook de snelheid op te voeren. En het is een advies om de baas over je eigen tempo van handelen te worden en te blijven. Het kan je helpen in beweging te komen, te versnellen, iets impulsiefs te doen, of juist weer eens uit het raam te staren, te vertragen en te overdenken. Bij het toepassen van ‘Festina lente, sed festina’ kun je denken aan het bewust afwisselen van activiteit en passiviteit, presteren en lanterfanten, doorduwen en laten rusten, je impulsief ergens instorten en dan weer overdenken. Je hebt het allebei nodig om te groeien en je persoonlijke en professionele leven (kleur)rijker te maken. Haast je niet door het leven, dat je vergeet waar je geweest bent en waar je naartoe gaat. Het leven is geen race, maar een reis om van te genieten. martin.van.gunst@vtspn.nl http://nl.linkedin.com/in/mvgunst/ @vangunst April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Agenda Achtergrond en doelstelling Wat is agile? Wat is scrum? Hoe werkt scrum? Scrum of scrums Werken met meerdere scrumteams April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Achtergrond en doelstelling Van Waterval naar Scrum Hoe transformeren we onze aanpak? Van “GMTP-like” testen naar Agile testen kom terug in separate sessie over agile testing April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Agenda Achtergrond en doelstelling Wat is agile? Wat is scrum? Hoe werkt scrum? Scrum of scrums Werken met meerdere scrumteams April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Wat is agile? Agile' betekent letterlijk: behendig, lenig. Kort cyclisch werken (iteraties) in software ontwikkeling, vaak niet langer dan een paar weken. Intensieve samenwerking tussen ontwikkelteam en andere belanghebbenden in het project. Aan einde van iedere iteratie vrijwel altijd iets bruikbaars op te leveren. April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Agenda Achtergrond en doelstelling Wat is agile? Wat is scrum? Hoe werkt scrum? Scrum of scrums Werken met meerdere scrumteams April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Wat is scrum? Scrum is a framework for developing and sustaining complex products April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Scrum in een notedop April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Scrum elementen Rollen Timeboxes Artifacts April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Scrum rollen Scrum team Het team Scrum master Product owner Proces Product April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Scrum rollen Team: Verantwoordelijk voor leveren van werkende software Product owner: Verantwoordelijk voor user stories, prioriteiten en acceptatie Scrum master: Verantwoordelijk voor het team proces Scrum team Het team Scrum master Product owner Proces Product April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Scrum timeboxes Release Planning Sprint Planning Sprint Daily Scrum Sprint Review Sprint Retrospective April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Scrum artifacts Product backlog Sprint backlog Working software Release burndown Sprint burndown Velocity April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Agenda Achtergrond en doelstelling Wat is agile? Wat is scrum? Hoe werkt scrum? Scrum of scrums Werken met meerdere scrumteams April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Het doen van scrum Product backlog Sprint backlog Sprint Daily scrum Potentially shippable increment April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Het doen van scrum Product backlog Sprint backlog Sprint Daily scrum Potentially shippable increment April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Scale scrum beyond your team CIF = Continuous Improvement Framework Image from scrum.org April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Grooming the backlog Product backlog Epics, user stories, acceptatie criteria IBAN HKS uitfaseren Ik kan zoeken naar inbraaksporen Ik kan automatisch formulieren opmaken Ik kan een aangifte van rijden onder invloed maken ... April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Grooming the backlog Product backlog 3 8 5 Prioriteit 3 5 8 1 April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Grooming the backlog Wat wordt er gedaan? Aanmaken requirements Opstellen acceptatie criteria Prioriteit bepalen Verdelen over functionele deelgebieden Release planning April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Grooming the backlog Uitdagingen Hoe zorg ik voor één view op de requirements? Hoe groepeer ik de items? Wat is een release? Hoe stel ik een release samen? Hoe om te gaan met grote onderwerpen? April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Grooming the backlog Product Mgt team Product Owners team Scrum teams Product backlog Product backlog Product backlog Epic ABC PBI A PBI A PBI A PBI B PBI B PBI B PBI C PBI C PBI C PBI D Epic DEF PBI E Product backlog PBI D PBI F PBI D PBI E PBI G PBI E PBI F PBI H PBI F Epic GHI PBI I PBI G PBI H PBI I Epic JKL PBI = Product Backlog Item Epic MNO April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Het doen van scrum Product backlog Sprint backlog Sprint Daily scrum Potentially shippable increment April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint planning Wat wordt er gedaan? Opstellen sprint doelstelling Verdelen product backlog items over sprint Opdelen product backlog items naar tasks Planning Poker Capaciteitsplanning Committeren aan sprint doelstelling April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint planning – deel 1 Product backlog Sprint backlog 3 8 Doelstelling? 5 Een stukje context. Omdat BVH bestaat uit verschillende onderdelen zijn er verschillende “bouwteams” die deze onderdelen onderhouden. Voor de BVH zijn er daarom op dit moment een 4-tal scrumteams geformeerd, te weten: 1 voor Core/GUI, 1 voor Java, 1 voor .Net en 1 voor formulieren. Daarnaast is er het integratieteam dat niet als een scrumteam werkt maar faciliteert naar al deze teams, als ook naar de testdisciplicen, de DRC’s, de OWS en de ketenpartners. Vanuit het productbacklog worden de thema’s (in scrum epics) genaamd opsplitst naar 1 of meer functionele deelgebieden oftewel onderdelen van BVH. Een epic kan daarom voor meer dan 1 scrumteam werk inhouden. Een epic zal uit 1 of meer user stories bestaan die vervolgens bij 1 of meer onderdelen gerealiseerd moet gaan worden. Vanuit het product backlog BVH zullen er daarom verschillende sprint backlogs voortkomen. April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint planning – deel 1 Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint planning – deel 2 Product backlog Sprint backlog Planning poker Bij het maken van schatten voor planningen wordt bij een Agile aanpak vaak gebruik gemaakt van het populaire planning poker. Door het gehele team dat de werkzaamheden uitvoert te betrekken in het planningsproces kunnen er nauwkeuriger inschattingen worden gemaakt. Planning poker is een pokerspel en bestaat uit meerdere sets kaarten met daarop de getallen 0, ½, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 20, 40 en 100. Deze getallen duiden de relatieve grootte en complexiteit van een bepaalde bouwactiviteit die men gaat schatten. Het gebruik van planning poker binnen Agile trajecten heeft voordelen. Wanneer men wat langer gewend is met planning poker het werk te schatten, bouwt men ervaringscijfers op en kan een team uiteindelijk ook beter voorspellen hoeveel punten een team ongeveer per iteratie/increment kan uitvoeren. Er zijn echter ook een aantal nadelen of valkuilen. Bij planning poker worden schattingen gedaan en aan de hand hiervan wordt door het team de werkwijze bepaald. Het is van belang dat niet alleen ieder teamlid goed begrijpt hoe dit werkt, maar ook de opdrachtgever en het management begrijpt hoe planning poker werkt om misverstanden te voorkomen. Ik heb de afgelopen periode veel gelezen over dit onderwerp en kwam daarbij op internetfora en blogs, dat het nog wel eens voorkomt dat de opdrachtgever of het management bijvoorbeeld het puntensysteem verkeerd interpreteerd. Dit komt met name nog wel eens voor wanneer er meerdere teams binnen een orgasniatie agile werken en gebruik maken van planning poker. Zo las ik een anekdote waarbij een manager van een bedrijf zich afvroeg waarom het ene team minder punten had dan het andere team. De punten zeggen echter niets over de manier van werken en hoe een team functioneert. Zo kan het ene team voor een iteratie 45 punten gepland hebben en het andere team van dezelfde grootte 62 punten. Een ander risico bij gebruik van planning poker is dat uitkomsten van eerdere rondes opnieuw gebruikt worden. Bijvoorbeeld: "De vorige ronde zijn aan een bepaald item 13 punten toegekend, het nieuwe item lijkt hier erg veel op dus laten we daar ook maar 13 punten aan toekennen, dan hoeven er daarover niet te pokeren." Het is goed om een soort ijkpunt te hebben, maar bij ieder nieuw item kan de situatie net even anders zijn en daarom is het belangrijk te voorkomen dat er aannames insluipen. Het is daarom dat er voor ieder item altijd opnieuw gepokerd wordt. Bij planning poker is het de bedoeling dat er punten worden toegekend aan een item en dat er goed wordt overlegd om tot een juiste schatting te komen. Uit eigen ervaring weet ik, dat het voorkomt dat teamleden elkaar, voordat de kaarten opgegooid zijn, al beïnvloeden en elkaar in de kaart kijken. "Als Piet 8 punten geeft, dan doe ik dat ook." Het is juist belangrijk bij planning poker dat ieder voor zich een inschatting maakt en op een objectieve manier punten opgooit. Het is van belang dat iedereen kritisch nadenkt, analyseert en punten toekent. Wanneer iedereen elkaar nadoet en dezelfde kaart opgooit ontstaat er geen discussie en verliest de schatting aan nauwkeurigheid. We zijn bij BVH met 4 verschillende teams aan de slag met scrum. Een veelgehoord geluid daarbij is dat bij aanvang van een planningssessie de user stories (=de omschrijving van requirements vanuit gebruikersperspectief) niet duidelijk genoeg zijn geformuleerd. Dit is in de situatie van BVH te verklaren vanuit de positie waaruit we zijn begonnen met een agile werkwijze volgens scrum en het groeiproces waarin we nu dus zitten. Echter heb ik gemerkt dat wanneer er user stories zijn geformuleerd, er toch nog teveel onduidelijkheid is over wat er nu precies wordt bedoeld. Wanneer dit het geval blijkt, wil ik afspreken dat we vanaf nu alleen user stories van een product backlog naar een sprint backlog kunnen op het moment dat een user story "poker ready" is. Hiermee wordt voorkomen dat er items worden ingepland voor een sprint die niet voldoende nauwkeurig zijn in te schatten (omdat bijvoorbeeld nog niet alle afhankelijkheden bekend zijn) met alle risico's voor verloop van de sprint vandien. Daarom wil ik dat voor alle user stories een verplichte afstemmingssessie wordt uitgevoerd. In deze sessie die vanuit de scrum of scrums wordt geinitieerd, zullen de scrum master, product owner en een bouwer, tester en indien nodig de software architect gezamenlijk een beoordeling maken om een user story "poker ready" te beoordelen. Verder is het belangrijk om goede acceptatiecriteria op te stellen bij iedere user story, bij voorkeur met sprekende voorbeelden. Dit helpt bij het pokeren omdat de oplossingsrichting makkelijker kan worden vastgesteld als ook de testinspanning nauwkeuriger is vast te stellen. De bedoeling van planning poker is dat het te realiseren werk multidisciplinair wordt bekeken. Dus niet alleen het eigen werk wordt ingeschat, maar elk teamlid maakt een schatting van hoeveel werk het voor het hele team is. Testen is hierbij nog steeds een ondergeschoven kindje, er wordt te licht gedacht over àlle testaspecten. Dit is ook met planning poker nog het geval, waardoor er te weinig tijd begroot wordt voor kwaliteitsborging (o.a. regressietests). Met name in onze complexe BVH omgeving (met onderlinge component afhankelijkheden als ook met ketenafhankelijkheden) moet goed bekeken worden of alle relevante testsoorten en –vormen voor het team meegenomen zijn in de schatting. Daarom zal een agile test plan worden geintroduceerd om de kwaliteitsborging te gaan ondervangen en de scrumteams hierin te faciliteren. Dit laatste zal in een separate sessie over agile testen verder worden uitgediept en toegelicht. Indien nodig zullen we in voor sommige user stories ketenpartijen betrekken bij het pokeren. April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint planning – deel 2 Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint planning – deel 2 Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint planning Uitdagingen Hoe verdeel ik werk in sprints? Hoe kan ik zien wat in een sprint past? Hoe kan ik een PBI opsplitsen? Hoe zie ik of ik voldoende capaciteit heb? April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Het doen van scrum Product backlog Sprint backlog Sprint Daily scrum Potentially shippable increment April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH De sprint Wat wordt er gedaan? Daily standup Tasks oppakken / afmelden Code inchecken Testen April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH De sprint Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH De sprint Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH De sprint Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH De sprint Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH De sprint Product backlog Sprint backlog April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH De sprint Uitdagingen Hoe meet ik voortgang? Waar laat ik mijn test cases? Hoe zorg ik dat testers beschikken over de laatste versie? Hoe manage ik voortgang op mijn PBI? Hoe ga ik om met verschillende teams? Hoe behoud ik samenhang tussen teams? April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Het doen van scrum Product backlog Sprint backlog Sprint Daily scrum Potentially shippable increment April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint review Product backlog Sprint backlog    April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint review Wat wordt er gedaan? Demonstratie Bespreken afgelopen sprint. Wat is er bereikt? Bespreken volgende sprint. Wat gaan we doen? Opleveren van de increment Template voor review van Paul Westers... April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Sprint review Uitdagingen Hoe ga ik om met unfinished work? Hoe borg ik de feedback? Template voor review van Paul Westers... April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Retrospective Product backlog Sprint backlog Template voor review van Paul Westers... April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Retrospective Product backlog Velocity Sprint 1: 13 Sprint 2: 15 Sprint 3: Template voor review van Paul Westers... 12 Sprint 4: 18 April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Retrospective Wat wordt er gedaan? Proces bespreken. Wat ging goed / wat ging minder goed? Tijdslijn Definition of done aanpassen? Template voor review van Paul Westers... April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Agenda Achtergrond en doelstelling Wat is agile? Wat is scrum? Hoe werkt scrum? Scrum of scrums - Werken met meerdere scrumteams April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH Scrum of scrums Scrum team Het team Scrum master Product owner Scrum of scrums Scrum master Product owner Testmanager Software architect Scrum team Het team Scrum master Product owner Template voor review van Paul Westers... Scrum team Het team Scrum master Product owner Scrum team Het team Scrum master Product owner April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Werken met meer scrumteams Uitdagingen Hoe zorg ik dat teams beschikken over een geintegreerde testomgeving? Hoe manage ik voortgang op PBI die over teams heen gaan? Hoe ga ik om met verschillende teams? Hoe behoud ik samenhang tussen teams? April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Werken met meer scrumteams Release x + 1 Release x+2 Release x + 3 Team Sprint n Sprint n+1 Sprint n+2 Sprint n+3 Scrumteam 1 X + 1 X + 3 Scrumteam 2 X + 2 Scrumteam 3 Scrumteam 4 Integratieteam X + 1, X + 2 X + 1, X + 2, X + 3 April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Werken met meer scrumteams Uitdagingen Hoe creeer je samenhang? Hoe ga je om met beheer? Task switching Limit work in progress (stop starting, start finishing) Wat is “done”? Who serves who? Template voor review van Paul Westers... April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

"Organizational agility" Het doel van de organisatie is het leveren van software die aansluit op de wensen van de klant om haar werkprocessen zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen. Het besparen van geld is daarbij niet het doel Agile zijn is daarbij niet het doel Werkende software is daarbij niet het doel Agile, scrum en werkende software zijn middelen om het doel van de organisatie te bereiken! April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH

Onderwerpen voor vervolg Wat is agile testen? Lean/kanban/devops OWS en agile development Software delivery en implementatie De rol van integratie Technisch applicatiebeheer April 2013 Agile aanpak volgens scrum - Agile development approach for BVH