Niet-lineair geluid Afscheidscollege H. Janssen Herman: Titel Herman: Titel
1. Niet-lineair gehoor 2. Niet-lineaire lucht
1. Niet-lineair gehoor
Georg Von Békésy Nobelprijs Geneeskunde in 1961
High fidelity ?
Giuseppe TARTINI
Twee zuivere tonen f 1 en f 2 Combinatietonen f 2 – f 1 (n+ 1 )f 1 – nf 2
f 2 Freq. f1f1 2f1-f22f1-f2 f 2 - f 1 Combinatietonen 3f 1 -2f 2
niet-lineair systeem f 2 - f 1 f 2 + f 1 … 2f 1 – f 2 …
f 2 Freq. f1f1 2f1-f22f1-f2
Zwevingen Dissonant Consonant DD Z Kritische bandbreedte f 0 Consonant f-f 0 f 0 -f
Ampl. Frequentie f 0 2f 0 4f 0 6f 0
Ampl. Frequentie f 0 2f 0 3f 0 4f 0 5f 0 6f 0 7f 0
3/23/22/12/15/35/3 Ampl. Frequentie
Consonant Dissonant 6/5 5/4 4/3 1/1 3/2 5/3 2/1
4f 0 3f 0 2f 0 f 0 4f 0 3f 0 2f 0 f 0 2f 2 2f 1
Casus Niet-lineaire lucht
2 Druk (atm) Adiabatische P,V-kromme voor lucht
Druk (Pa) Adiabatische P,V-kromme
Druk (Pa) Adiabatische P,V-kromme
Vervorming door niet-lineaire voortplanting Druk Hoge druk Lage druk Voortplantingsrichting
Ultrasoon generator Ultrasoon bundel 34 kHz
1 kHz 10 kHz 40 kHz Afstand (m) Absorptie in lucht Rel. vocht. = 40%
Opwekking van audio
Gewone luidspreker
End-fire array
Doorbraak