Waarnemen en bijstellen Paragraaf 10.1 Waarnemen en bijstellen
Douchen met een ‘ouderwetse’ kraan Regelen watertemperatuur Te warm Koude kraan open Warme kraan dicht Te koud Warme kraan open Koude kraan dicht
Regelkring Zintuigen huid Hersenen Spieren Waarnemen watertemperatuur. Hersenen Vergelijken waargenomen temperatuur met gewenste temperatuur. Spieren Zorgen voor het draaien aan de kranen. Regelkring begint weer van voren af aan…
Blokschema regelkring Norm De gewenste waarde. Sensor of receptor Neemt waar en stuurt waarneming door. Regelcentrum Vergelijkt de waargenomen waarde met de norm. Negatieve terugkoppeling Reactie op waargenomen waarde, waardoor deze verandert richting de norm. Effector Voert het signaal uit dat vanuit het regelcentrum komt.
Blokschema regelkring Norm Receptor Regelcentrum Negatieve terugkoppeling Effector Effect
Blokschema regelkring Norm Receptor Regelcentrum Negatieve terugkoppeling Effector Effect
Schil en kern Schiltemperatuur Kerntemperatuur Temperatuur aan de buitenkant van je lichaam. Wisselt Kerntemperatuur Temperatuur binnenin je lichaam. Lichaamstemperatuur. Altijd rond de 37 °C Grootte van kern wisselt. Nooit kleiner dan hoofd en romp.
Constant houden lichaamstemperatuur In rust 18% van de warmte afkomstig van spieren. Bij inspanning 20x zoveel warmte productie. Gevaar dat lichaamstemperatuur boven 42 °C komt.
Afkoelen door bloed Bloedvaten in huid worden wijder. Hierdoor stijgt de schiltemperatuur en daalt de kerntemperatuur. De huid wordt warmer en straalt meer warmte uit. Verschil in temperatuur huid en omgeving is groter toename geleiding van warmte naar de lucht. Opgewarmde lucht bij huid stijgt op, waardoor meer warmteverlies door stroming.
Afkoelen door zweten Zweetklieren produceren meer zweet. Het verdampen van zweet kost warmte. Deze warmte komt uit de schil, waardoor het bloed afkoelt.
Waarom is een te hoge temperatuur gevaarlijk? Eiwitten denatureren wanneer ze te warm worden. (Ze veranderen van vorm.) Enzymen zijn eiwitten. Door verandering van vorm verliezen ze hun functie. Allerlei processen in je lichaam verlopen slechter. Boven 42 °C denatureren de eiwitten die een functie hebben bij het regelen van de lichaamstemperatuur. Hierdoor zal de lichaamstemperatuur nog hoger worden.
Aan de slag!! Lezen §10.1 Huiswerk: maken §10.1 Bladzijde 248 t/m 251 Opdracht 1 t/m 10